Μια Ευρώπη έτσι όπως οφείλει κανείς να την ονειρεύεται σκιαγράφησε χθες από το Στρασβούργο ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ με την ευκαιρία της ετήσιας ομιλίας του στην Ολομέλεια της Ευρωβουλής «για την κατάσταση της Ευρωπαϊκής Ενωσης». Εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι επρόκειτο για μια ομιλία γενικού χαρακτήρα και εφ’ όλης της ύλης, ο Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ παρουσίασε μια δέσμη (προσωπικών όπως είπε) ιδεών, οι περισσότερες από τις οποίες θεωρεί πως είναι εφικτό να ολοκληρωθούν ώς το τέλος της θητείας του, δηλαδή σε δύο χρόνια. Η εντυπωσιακότερη ίσως εξ αυτών ήταν η πρότασή του για έναν και μοναδικό πρόεδρο της ΕΕ. Ο πρόεδρος αυτός θα εκτίθεται στις ευρωεκλογές, όπως δηλαδή συνέβη το 2014, αλλά θα είναι ταυτοχρόνως τόσο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής όσο και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα προεδρεύει δηλαδή για πέντε χρόνια στις Συνόδους Κορυφής της ΕΕ.

Υφιστάμενός του θα πρέπει να είναι, κατά τον Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ, ο πρόεδρος του Eurogroup, ο οποίος επίσης θα έχει πενταετή θητεία και θα είναι εκ παραλλήλου και αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Επί της ουσίας θα είναι ο υπουργός Οικονομικών της ευρωζώνης, αλλά και ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας, ο οποίος, όπως πρότεινε χθες ο Γιούνκερ,θα πρέπει να μετεξελιχθεί σε κάποιου είδους ΔΝΤ της Ευρώπης. Οι υπηρεσίες του υπουργού Οικονομικών της ευρωζώνης θα έχουν, όπως ήδη προβλέπεται από την ευρωπαϊκή νομοθεσία, αυξημένες αρμοδιότητες σε σχέση με την κατάρτιση και την εκτέλεση των κρατικών προϋπολογισμών των χωρών της ευρωζώνης. Δεν θα έχουν ωστόσο δικό τους προϋπολογισμό, αφού επί του θέματος αυτού ο πρόεδρος Γιούνκερ, ακροβατώντας ανάμεσα στη Γαλλία (που επιθυμεί χωριστό προϋπολογισμό για την ευρωζώνη) και τη Γερμανία (που διαφωνεί), προέκρινε να υπάρξει μια «ενισχυμένη γραμμή» για την ευρωζώνη στο πλαίσιο των προϋπολογισμών της ΕΕ.

Τα κονδύλια αυτής της ενισχυμένης γραμμής θα μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τρεις λόγους. Ο πρώτος είναι για την «ενθάρρυνση των χωρών της ευρωζώνης» στην προώθηση διαρθρωτικών αλλαγών που σε πρώτη φάση έχουν μεγάλο κόστος, ο δεύτερος για τη δημιουργία ενός αποθεματικού «για τους δύσκολους καιρούς» και ο τρίτος για τη βοήθεια προς τις χώρες που είναι υποψήφιες για ένταξη στην ευρωζώνη. Ο πρόεδρος της Επιτροπής τάχθηκε επίσης κατά της ιδέας που προωθεί ο γάλλος πρόεδρος για τη δημιουργία ενός Ευρωκοινοβουλίου μόνο για τις χώρες της ευρωζώνης, λέγοντας χαρακτηριστικά ότι ένα Ευρωκοινοβούλιο υπάρχει, αυτό της ΕΕ. Τόνισε επίσης πως εκτός από τις δυο χώρες της ΕΕ, που έχουν κατοχυρώσει νομικά το δικαίωμα της μη ένταξης στο ευρώ, όλες οι υπόλοιπες θα πρέπει κάποια στιγμή να ενταχθούν στο ενιαίο ευρωπαϊκό νόμισμα.

Οι επενδύσεις. Ως προς το ζήτημα της τόνωσης των επενδύσεων, ο Ζαν – Κλοντ Γιούνκερ τάχθηκε υπέρ, αλλά σε ό,τι αφορά τις προερχόμενες από μη ευρωπαϊκές χώρες, όπως για παράδειγμα από την Κίνα, ανέφερε ότι θα πρέπεινα υπάρχει κάποιου είδους προέγκριση. Κυρίως δε όταν πρόκειται για επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς της ευρωπαϊκής οικονομίας, όπως για παράδειγμα τα λιμάνια, όπως είπε, προς μεγάλη φυσικά ικανοποίηση της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Ιταλίας και άλλων βιομηχανικών δυνάμεων της Ευρώπης που εδώ και μήνες θέτουν το ζήτημα των κινεζικών επενδύσεων στην ΕΕ.

Η αγορά εργασίας. Ως προς το ζήτημα του περιορισμού των εργατών από τις χώρες κυρίως της Ανατολικής Ευρώπης που «αποσπώνται» στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης με μισθούς πολύ μικρότερους από αυτούς που ισχύουν για τους ντόπιους εργαζομένους, ο Γιούνκερ πρότεινε τη δημιουργία μιας «κοινής Αρχής» που να ελέγχει την εφαρμογή «παντού» στην ΕΕ των διατάξεων που πλαισιώνουν την προσφυγή σε αποσπασμένους εργάτες.

«Είναι παράλογο να υπάρχει μια τραπεζική Αρχή που να επιβλέπει ώστε να γίνονται σεβαστές (στην ΕΕ) οι τραπεζικές προδιαγραφές, αλλά να μην υπάρχει κοινή Αρχή για την αγορά εργασίας που να εξασφαλίζει τη δικαιοσύνη στην εσωτερική αγορά. Θα τη δημιουργήσουμε» είπε ο πρόεδρος της Επιτροπής, υιοθετώντας στο θέμα αυτό τη θέση του Εμανουέλ Μακρόν για «την Ευρώπη που προστατεύει».

Οι προτάσεις του Μακρόν. Σύμβουλος του γάλλου προέδρου δήλωσε χθες το βράδυ στο Reuters πως η ομιλία του Γιούνκερ περιελάμβανε «πολλές φιλόδοξες προτάσεις» που συνάδουν με τις γαλλικές ιδέες. Οσο για τις γαλλικές ιδέες που απορρίφθηκαν (ξεχωριστός προϋπολογισμός και Κοινοβούλιο της ευρωζώνης), ο γάλλος αξιωματούχος περιορίστηκε να σχολιάσει πως ο Γιούνκερ ανοίγει προοπτικές. Σύμφωνα με γαλλική διπλωματική πηγή, ο Εμανουέλ Μακρόν θα παρουσιάσει αναλυτικά τις προτάσεις του για την επανίδρυση της Ευρώπης στις 26 Σεπτεμβρίου, δύο ημέρες μετά τις γερμανικές εκλογές.

Ασπίδα στη Δημοκρατία. «Η Ευρώπη που προστατεύει», σε κάθε περίπτωση, θα πρέπει κατά τον Ζαν- Κλοντ Γιούνκερ να προστατεύει και τη δημοκρατία, η οποία ώς έναν βαθμό ταλαιπωρείται σε χώρες όπως η Ουγγαρία και η Πολωνία, ενώ σίγουρα υποφέρει σε χώρες όπως η Τουρκία, στην οποία ο πρόεδρος της Επιτροπής αναφέρθηκε εκτενώς κατηγορώντας το καθεστώς Ερντογάν, χωρίς ωστόσο να τον κατονομάσει.

«Απευθύνω σήμερα μια έκκληση προς τους αξιωματούχους στην Τουρκία, απελευθερώστε τους δημοσιογράφους και όχι μόνο τους δικούς μας, σταματήστε να προσβάλλετε τα κράτη-μέλη μας, τους αρχηγούς κρατών και κυβερνήσεών μας χαρακτηρίζοντάς τους φασίστες και Ναζί» τόνισε.

Ο Γιούνκερ απέκλεισε το ενδεχόμενο «μιας ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ στο εγγύς μέλλον», όμως δεν τάχθηκε υπέρ της διακοπής των ενταξιακών διαπραγματεύσεων, όπως ζήτησε πρόσφατα η γερμανίδα καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ.Αναφέρθηκε τέλος πολύ σύντομα στο Brexit, το οποίο χαρακτήρισε «θλιβερό και τραγικό».

«Στις 30 Μαρτίου 2019 θα είμαστε μια Ενωση των 27, προτείνω να προετοιμαστούμε καλά γι’ αυτό» δήλωσε και πρότεινε επίσης να οργανωθεί «μια ειδική Σύνοδος Κορυφής στη Ρουμανία στις 30 Μαρτίου 2019», ώστε να «ληφθούν οι απαραίτητες αποφάσεις για την οικοδόμηση μιας περισσότερο ενωμένης, περισσότερο ισχυρής και περισσότερο δημοκρατικής Ευρώπης». Μια Ευρώπη που, όπως είπε χθες ο πρόεδρος της Επιτροπής, ξεπέρασε την κρίση και «έχει τώρα τον άνεμο ούριο» οφείλει να σχεδιάσει το μέλλον της.