«Η απόφαση του υπουργού Δικαιοσύνης, Σταύρου Κοντονή, να μη συμμετάσχει στο συνέδριο που διοργανώνει η Εσθονία στο πλαίσιο της προεδρίας της στο Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ενωσης με θέμα «Η κληρονομιά στον 21ο αιώνα των εγκλημάτων που διαπράχθηκαν από τα κομμουνιστικά καθεστώτα» ήταν αυτονόητη και επιβεβλημένη» έλεγε ανακοίνωση του ΣΥΡΙΖΑ που εκδόθηκε το βράδυ του περασμένου Σαββάτου. Η βασική κυβερνητική συνιστώσα στηρίζει τον υπουργό Δικαιοσύνης, ο οποίος άλλωστε ως κομματικό στέλεχός της αρνήθηκε να λάβει μέρος, εκπροσωπώντας την ελληνική κυβέρνηση στο Ταλίν, στις εκδηλώσεις της 23ης Αυγούστου, η οποία είναι Ευρωπαϊκή Ημέρα Μνήμης για Θύματα Κομμουνιστικών και Ναζιστικών Καθεστώτων. Θα είναι ο μόνος ευρωπαίος υπουργός Δικαιοσύνης που θα απόσχει από τις εκδηλώσεις επειδή διαφωνεί με το θέμα του συνεδρίου και της έκθεσης τεκμηρίων που θα το συνοδεύσει για τον καιρό του κομμουνισμού.

Προηγουμένως, ο Σταύρος Κοντονής είχε στείλει απαντητική επιστολή στους εσθονούς διοργανωτές, στην οποία έκανε λόγο για προσπάθεια εξίσωσης του κομμουνισμού και του ναζισμού χαρακτηρίζοντας «πολύ ατυχή» την πρωτοβουλία διοργάνωσης του συνεδρίου, εκτιμώντας ότι, σε εποχή ανόδου της Ακροδεξιάς και των νεοναζί, τέτοιες εκδηλώσεις αμφισβητούν τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ. Το συνέδριο, παρατηρεί στην επιστολή του ο υπουργός, «δεν αντικατοπτρίζει την οπτική της ελληνικής κυβέρνησης και του ελληνικού λαού, η οποία είναι πως ο ναζισμός και ο κομμουνισμός δεν θα μπορούσαν ποτέ να υπάρχουν ως τα δύο μέρη της ίδιας εξίσωσης». Η γενική γραμματέας Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μαρία Γιαννακάκη, έσπευσε να ταυτιστεί με τον υπουργό. «Κομμουνισμός και ναζισμός δεν μπορεί να είναι μέρη της ίδιας εξίσωσης» δήλωσε σε ραδιοφωνικό σταθμό. Υπεραμύνθηκε μάλιστα του ρόλου των σοβιετικών στρατευμάτων στη στρατηγική ήττα του ναζισμού ενώ αγνοούσε ότι, εκτός των σοβιετικών στρατευμάτων, στρατόπεδα θανάτου όπου κυρίως κρατούνταν Εβραίοι απελευθέρωσαν και αμερικανικά ή αγγλικά στρατεύματα.

Ενας Σταύρος πολύ αριστερός

Ο Σταύρος Κοντονής προέρχεται από τη λεγόμενη ανανεωτική Αριστερά. Τη νεολαία εκείνου του κομματιού της ελληνικής Αριστεράς που, μετά τη διάσπαση του ενιαίου ΚΚΕ, το 1968, διεκδίκησε σοσιαλισμό με δημοκρατία και ελευθερία, ασκώντας οξύτατη κριτική στις αυταρχικές πρακτικές των χωρών του σοβιετικού μπλοκ. Γεννήθηκε το 1963, μόλις τέλειωσε το σχολείο πέρασε στη Νομική Αθηνών όπου τον απορρόφησε ο συνδικαλισμός, με αποτέλεσμα να λάβει πτυχίο σε ηλικία 32 χρόνων, το 1995. Στο μεταξύ, κομματικά, είχε προσχωρήσει στο ιδεολογικό ρεύμα που εξέφραζε ο Γιάννης Μπανιάς, της υπεράσπισης του «Κ» του κομμουνισμού, διεκδικούσε δηλαδή την εμβάθυνση των αιτημάτων της διάσπασης του ενιαίου ΚΚΕ, που ήταν ο ελεύθερος, δημοκρατικός, αντιδογματικός σοσιαλισμός. Συμμετείχε, κατά συνέπεια, στο ΚΚΕ εσωτερικού Ανανεωτική Αριστερά, που αργότερα μετεξελίχθηκε σε Ανανεωτική Κομμουνιστική και Οικολογική Αριστερά (ΑΚΟΑ). Η ΑΚΟΑ δεν ήταν ένα σκληρό, αντιδημοκρατικό κομμουνιστικό μόρφωμα, κάθε άλλο. Αλλά στην πορεία τροφοδότησε με στελέχη τη λεγόμενη ριζοσπαστική Αριστερά, που απέκτησε συνεκτική κομματική έκφραση μέσω της πάλης κατά της παγκοσμιοποίησης και των περιφερόμενων, δίκην επαναστατικού τουρισμού, βίαιων διαδηλώσεων σε διάφορες πόλεις του δυτικού κόσμου, με αίτημα έναν άλλο κόσμο που είναι εφικτός.

Αλλά ακόμα και αυτός ο εφικτός άλλος κόσμος, στην πορεία, αποδείχθηκε απλώς ένα συσπειρωτικό σύνθημα, το οποίο, όπως και όλα τα υπόλοιπα συνθήματα της πάλαι ποτέ ανανεωτικής Αριστεράς, για πολλούς κατάπιε η πραγματικότητα. Και η πραγματικότητα, για τον Σταύρο Κοντονή, ήταν η εξουσία. Και η προσαρμογή του στους κανόνες της. Αν οι θέσεις τις οποίες επικαλούνταν δεν ταυτίζονταν με την επιδίωξη και τη διατήρηση της εξουσίας, τόσο το χειρότερο για τις ιδεολογικές θέσεις του.

Ολοκληρωτισμός

Ως Ζακυνθινός, ο Σταύρος Κοντονής αντιμετωπίστηκε συχνά στις κομματικές οργανώσεις ως εκκεντρικός, για τις θέσεις που συχνά διατύπωνε. Αλλά όταν εξελέγη βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, μετά το 2012, έχτισε γρήγορα προφίλ και μηχανισμό που θα του επέτρεπαν να μακροημερεύσει στα κοινοβουλευτικά πράγματα του τόπου. Το διάστημα Σεπτέμβριος 2015 – Νοέμβριος 2016, περίοδο κατά την οποία διετέλεσε υφυπουργός Αθλητισμού, κατάφερε να καταγραφεί ως δήθεν άτεγκτος αναμορφωτής του ελληνικού ποδοσφαίρου, ενώ στην ουσία ήταν ένας εντυπωσιοθήρας ηθικολόγος, που άφησε πίσω του ό,τι πραγματικά ανταποκρίνεται στις δυνατότητές του: μια τρύπα στο νερό.
Από τον Νοέμβριο του 2016, οπότε και προήχθη αντικαθιστώντας τον Νίκο Παρασκευόπουλο στο υπουργείο Δικαιοσύνης, το όνομά του συνδυάστηκε, μάλιστα δυο φορές, με την περιφρόνηση στους δημοκρατικούς θεσμούς. Συνηγόρησε στην παράταση της μακράς περιπέτειας των οκτώ τούρκων αξιωματικών οι οποίοι κατηγορήθηκαν ως μετέχοντες στο πραξικόπημα κατά του Ερντογάν, οι οποίοι είχαν ζητήσει πολιτικό άσυλο στην Ελλάδα, προκειμένου να μην καταλήξουν στις τουρκικές φυλακές, όπου ήταν προφανές ότι δεν θα τους περίμενε δίκαιη δίκη, απαξίωσε μάλιστα την πρωτοβουλία ενεργών πολιτών που υπερασπίζονταν την υποχρέωση μιας δημοκρατικής πολιτείας να παράσχει άσυλο σε ικέτες διωγμένους από ένα αυταρχικό καθεστώς. Αργότερα, στις 24 του περασμένου Μαΐου, όταν παραδόθηκαν στους Τούρκους ο δημοσιογράφος Μουράτ Τσαπάν που είχε ζητήσει άσυλο στο αστυνομικό τμήμα της Ορστιάδας και μια πενταμελής οικογένεια, ο Σταύρος Κοντονής (όπως βέβαια και άλλοι συναρμόδιοι υπουργοί, ο Νίκος Τόσκας, ο Νίκος Κοτζιάς, ο Πάνος Καμμένος, και φυσικά ο Αλέξης Τσίπρας) σιώπησαν, αφήνοντας τη μεγάλη ατιμία της παράδοσης πολιτών σε ένα αυταρχικό καθεστώς να τη σκεπάσει η λήθη.
Ο ωραίος αυτός δημοκράτης επέστρεψε γρήγορα στο προσκήνιο, υπερασπιζόμενος την κυβερνητική περιφρόνηση στη συστατική της δημοκρατίας διάκριση των εξουσιών, στην περίπτωση του σκανδάλου των συνομιλιών του υπουργού Αμυνας Πάνου Καμμένου με τον ισοβίτη Γιαννουσάκη. «Είναι κακό που ένας υπουργός πίεσε έναν ισοβίτη να πει την αλήθεια;». Δικηγόρος ο ίδιος, θεωρεί ότι η υπουργική μεθόδευση αποσκοπεί στην αλήθεια, παρακάμπτοντας τους τύπους και την ουσία κάθε δικαστικής υπόθεσης, περιφρονώντας το Σύνταγμα και, με τον τρόπο του Μαδούρο, ταυτίζοντας την απονομή δικαιοσύνης με τις εκάστοτε κυβερνητικές επιδιώξεις. Ο Σταύρος Κοντονής δεν μπορεί πλέον να κρύψει πίσω από κανένα ιδεολογικό λούστρο αυτό που πραγματικά είναι: ένας αυταρχικός εξουσιαστής.

Την πίστη του στον αυταρχισμό στο όνομα της αριστερής εξουσίας, άλλωστε, επιβεβαιώνει δυνατά και με την άρνησή του να παρευρεθεί σε ένα πανευρωπαϊκό συνέδριο για τα εγκλήματα του κομμουνισμού.

Εγκλήµατα

Είναι τα εγκλήματα του κομμουνισμού ίδια με τα εγκλήματα του ναζισμού; Τα κίνητρα, προφανώς, ήταν διαφορετικά. Οι μέθοδοι δεν ταυτίζονταν πάντα. Αλλά αν ο εικοστός αιώνας σημαδεύτηκε από κάτι, είναι οι πόλεμοι και τα εγκλήματα των δύο μεγάλων τελεολογιών, των δύο μεγάλων ιδεολογιών που διεκδίκησαν τον τέλειο κόσμο. Διαβάζω τη συνοπτική περιγραφή της νομπελίστριας Σβετλάνα Αλεξίεβιτς στο βιβλίο της «Το τέλος του κόκκινου ανθρώπου», ένα εγχειρίδιο φρικτής αυτογνωσίας όσων έζησαν είτε ως εξουσιαστές είτε ως αθύρματα της ιστορίας τον σοβιετικό κομμουνισμό:
«[…] Στις διηγήσεις που καταγράφω, συνεχώς μου τρυπάνε το αυτί λέξεις όπως: «πυροβολώ», «τουφεκίζω», «εκκαθαρίζω», «εξοντώνω», ή εκείνες οι σοβιετικές εναλλακτικές της εξαφάνισης, όπως «σύλληψη», «δέκα χρόνια χωρίς δικαίωμα αλληλογραφίας», «μετανάστευση». […] Είμαστε γεμάτοι μίσος και προκαταλήψεις. Είμαστε όλοι αποκεί όπου υπήρχε το Γκουλάγκ και ένας τρομερός πόλεμος. Η κολεκτιβοποίηση, η απο-κουλακοποίηση, η μετακίνηση πληθυσμών…».

Αν ο Σταύρος Κοντονής ήταν πραγματικός ιδεολόγος της ανανεωτικής Αριστεράς, του ΑΚΟΑ, του ευρωκομμουνισμού που (ανιστόρητα) επικαλείται για να δικαιολογήσει τα εγκληματικά κομμουνιστικά καθεστώτα, θα διάβαζε προσεκτικά εκείνους που μαρτύρησαν στο όνομα της δικαιοσύνης. Με αυτά δεν ισχυρίζομαι πως δεν είναι ιδεολόγος. Είναι και παραείναι. Ενας στυγνός ιδεολόγος, μιας φαιάς ιδεολογίας, ενός φονικού ολοκληρωτισμού που γέμισε την ανθρωπότητα νεκρούς στο όνομα δήθεν ενός οράματος χειραφέτησης.

Της ιδεολογίας που ασπάζονται οι απανταχού εξουσιαστές συριζαίοι.