Ενα μνημονιακό «πρόγραμμα Θεσσαλονίκης» αναζητούν απεγνωσμένα ο Αλέξης Τσίπρας και οι συνεργάτες του ενόψει της ΔΕΘ και ενώ οι «ασκήσεις επί χάρτου» για τον ανασχηματισμό παραμένουν στο τραπέζι. Η ανάγκη προκύπτει ως αντίδοτο στις βαριές φορολογικές και ασφαλιστικές υποχρεώσεις για πολίτες και επιχειρήσεις, οι οποίες κορυφώνονται και τους οδηγούν σταθερά κάθε μήνα έως το τέλος του έτους στο ταμείο –αλλά όχι για είσπραξη…

Ρεαλιστικά, περιθώριο εξαγγελιών ανάλογων με αυτών που έγιναν το 2014 και έμειναν στην Ιστορία ως «πρόγραμμα Θεσσαλονίκης» (που… σκίστηκε μετεκλογικά, αντί για τα Μνημόνια) δεν υπάρχει. Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, στην πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του στον Alpha, παραδέχθηκε ότι οι φοροελαφρύνσεις είναι αδύνατες νωρίτερα από το 2019, ανεξαρτήτως των αντοχών της κοινωνίας και της πραγματικής οικονομίας. Εσπευσε, ωστόσο, να τις προεξοφλήσει, εικάζοντας έτσι ότι θα εξαντλήσει την τετραετία, αλλά ταυτόχρονα αποσιώπησε ότι με βάση τα μέτρα της συμφωνίας του Ιουνίου έρχεται γενναίο «ψαλίδι» το 2020 στο αφορολόγητο (στα 5.700 ευρώ).

ΕΦΙΑΛΤΙΚΟ ΣΚΗΝΙΚΟ. Αντικειμενικός στόχος του Μαξίμου είναι η εξαγγελία στη ΔΕΘ παρεμβάσεων που μπορούν να λειτουργήσουν εκτονωτικά απέναντι στη φοροεπίθεση. Τα φουσκωμένα εκκαθαριστικά του φόρου εισοδήματος είχαν ήδη ως αποτέλεσμα να παραμείνει απλήρωτο το 1/3 των υποχρεώσεων, ενώ σύντομα σκάνε τα ειδοποιητήρια του ΕΝΦΙΑ –που επίσης δεν κατάργησε ποτέ ο ΣΥΡΙΖΑ. Επιπλέον, τον Σεπτέμβριο έρχεται «καπέλο» στις τρέχουσες εισφορές του ΕΦΚΑ, αναδρομικός λογαριασμός για χιλιάδες αυτοαπασχολουμένους.

Το εφιαλτικό σκηνικό για νοικοκυριά, επαγγελματίες και επιχειρήσεις πιέζει την κυβέρνηση για δύο λόγους. Ο πρώτος είναι το πολιτικό κόστος, καθώς στο εξής θα εφαρμόζονται μέτρα του τρίτου Μνημονίου που φέρουν τη σφραγίδα της και ακυρώνουν το επιχείρημα κυβερνητικών στελεχών για «μνημονιακές δεσμεύσεις των προηγούμενων κυβερνήσεων». Ο δεύτερος είναι ο πραγματικός κίνδυνος να στερέψουν τα δημόσια ταμεία, με αποτέλεσμα να επικρέμαται η δαμόκλειος σπάθη του κόφτη και των νέων δημοσιονομικών μέτρων.

ΤΟ «ΠΑΡΑΘΥΡΟ». Τυχόν υπεραπόδοση του πλεονάσματος, εξάλλου, είναι αυτή που μπορεί να εγγυηθεί στην κυβέρνηση τη δυνατότητα φιλολαϊκών παρεμβάσεων, έστω και περιορισμένης έκτασης. Αυτό συνέβη πέρυσι τα Χριστούγεννα με το βοήθημα για τους χαμηλοσυνταξιούχους, ανεξαρτήτως της διαφωνίας των θεσμών που το θεώρησαν ως μονομερή ενέργεια. Με τη δεύτερη αξιολόγηση να έχει ολοκληρωθεί και να μην έχει ακόμη αρχίσει ο γολγοθάς της τρίτης, η επίτευξη των δημοσιονομικών στόχων μπορεί να ανοίξει «παράθυρο» για χαλάρωση των πιέσεων από τους δανειστές, ώστε να δοθεί το πολυπόθητο «δώρο» στον Αλέξη Τσίπρα ενόψει ΔΕΘ.

Εν πάση περιπτώσει, ακόμη και στο θετικό σενάριο, ο Πρωθυπουργός δεν μπορεί να καταφύγει στην παροχολογία του παρελθόντος, ενώ κάθε ενδεχόμενο μέτρο απαιτεί πλήρη κοστολόγηση για να περάσει από τους θεσμούς. Ετσι, οι κυβερνητικές παρεμβάσεις προφανώς θα αφορούν μόνο συγκεκριμένες κοινωνικές ομάδες και βασικά τους ασθενέστερους, ώστε οι εξαγγελίες να υπηρετήσουν και πολιτικό στόχο: να αποτελέσουν αριστερά αναχώματα αλληλεγγύης και να συνάδουν προς το προφίλ που θέλει να παρουσιάσει η κυβέρνηση στον δρόμο για την έξοδο από την κρίση. Μολαταύτα, «αγκάθι» στα πλευρά της αποτελεί το γεγονός ότι τα μνημονιακά προαπαιτούμενα προβλέπουν περικοπές προνοιακών και άλλων επιδομάτων το 2018.

ΣΕ ΤΕΝΤΩΜΕΝΟ ΣΧΟΙΝΙ. Ετσι, το Μαξίμου βαδίζει σε τεντωμένο σχοινί και αναζητεί μια πολύ δύσκολη ισορροπία ανάμεσα στο φιλολαϊκό προφίλ και τις δεσμεύσεις απέναντι στους δανειστές. Την ίδια στιγμή, ο Πρωθυπουργός δεν επιθυμεί να φανεί ξανά ανακόλουθος, αφού επιχειρεί να αποτινάξει μέσω της ακραίας πόλωσης τον χαρακτηρισμό «ψεύτης» που του αποδίδει η αντιπολίτευση. Και ναι μεν στη ΔΕΘ δύναται να απαριθμήσει στο πεδίο των θεσμικών παρεμβάσεων τα πρόσφατα ψηφισθέντα νομοσχέδια για την Υγεία και την Παιδεία, τον επικείμενο διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες ή τη σχεδιαζόμενη αναθεώρηση του Καλλικράτη στην Αυτοδιοίκηση ή ακόμη και το άνοιγμα του διαλόγου για τη συνταγματική αναθεώρηση, αλλά ουδέν εξ αυτών μιλά απευθείας στην… τσέπη των ψηφοφόρων.

Τούτο αποτελεί τον μεγαλύτερο πονοκέφαλο για την ήδη φθαρμένη –σύμφωνα με τις δημοσκοπήσεις –κυβέρνηση ενόψει και των φθινοπωρινών μετρήσεων, ενόσω στο εξής θα αντιμετωπίζει τις συνέπειες των δικών της επιλογών και μέτρων…