Αναζήτηση
Φρένο στις συζητήσεις περί ψυχροπολεμικού κλίματος μεταξύ Αθήνας και Λευκωσίας, που είχαν φουντώσει μετά τη Διάσκεψη της Γενεύης τον περασμένο Δεκέμβριο, βάζει η ανοιχτή επίθεση του Νίκου Κοτζιά κατά του ειδικού συμβούλου του ΟΗΕ για το Κυπριακό, κατηγορώντας τον για μεροληψία υπέρ της τουρκικής ατζέντας στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις.
Η αιχμηρή επιστολή του υπουργού Εξωτερικών προς τον γενικό γραμματέα των Ηνωμένων Εθνών Αντόνιο Γκουτέρες για τον ρόλο του Εσπεν Μπαρθ Αϊντα δεν ήταν κεραυνός εν αιθρία –παρότι ανάλογη κίνηση διαμαρτυρίας δεν έχει καταγραφεί στο πρόσφατο παρελθόν, τουλάχιστον από την πλευρά της Αθήνας. Για την κίνηση αυτή ο Νίκος Κοτζιάς είχε προϊδεάσει από τη Μεγάλη Εβδομάδα, όταν σε δημόσιες δηλώσεις του φωτογράφιζε τον νορβηγό διπλωμάτη ως «λομπίστα» της Τουρκίας.
Η επιχείρηση αποδόμησης του Αϊντα από τον υπουργό Εξωτερικών, την ώρα που οι συνομιλίες για το Κυπριακό έχουν επανεκκινήσει –έστω και άνευ δυναμικής –δεν αιφνιδίασε ούτε την Λευκωσία, η οποία υποδέχτηκε μάλλον λυτρωτικά την απόφαση Κοτζιά να φέρει στο προσκήνιο τους κοινούς προβληματισμούς, όπως φαίνεται, για τον ρόλο του Νορβηγού στη μεγαλόνησο.
Ο Εσπεν Μπαρθ Αϊντα, πρώην υπουργός Αμυνας και Εξωτερικών της Νορβηγίας, έχει μπει στο στόχαστρο Αθήνας και Λευκωσίας με την κατηγορία ότι λειτουργεί παρασκηνιακά υπέρ του αιτήματος της Αγκυρας να κατοχυρώσει για τους τούρκους πολίτες το δικαίωμα των τεσσάρων βασικών ελευθερίων της Ευρωπαϊκής Ενωσης στην Κύπρο (διακίνηση προσώπων, διακίνηση αγαθών, εγκατάσταση, απόκτηση περιουσίας). Σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, παρότι το θέμα των τεσσάρων ελευθεριών δεν αφορά τις συνομιλίες μεταξύ Αναστασιάδη – Ακιντζί για τη λύση του Κυπριακού αλλά τις σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ, με υπαιτιότητα Αϊντα έχει μπει στην ατζέντα των διαπραγματεύσεων και αναδεικνύεται σε αγκάθι μεγαλύτερο και από εκείνο των εγγυήσεων. Αυτό είναι ένα από τα βασικά σημεία διαφωνίας που διατυπώνεται ρητά και στην επιστολή του υπουργού Εξωτερικών προς τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, στην οποία –σύμφωνα με πληροφορίες –αποδίδεται στον Αϊντα ρόλος «συμβουλάτορα» της Αγκυρας.
Προς επίρρωσιν των καταγγελιών, από το νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας αναφέρουν δύο περιστατικά τα οποία, όπως υποστηρίζουν, λειτούργησαν καταλυτικά στην απόφαση του Νίκου Κοτζιά να διατυπώσει σε ανώτατο επίπεδο τη δυσαρέσκειά του:
n Το πρώτο αφορά τη συνάντηση που επιδίωξε ο Αϊντα με τον πρόεδρο της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, κατά την οποία ο ειδικός διαμεσολαβητής έδειξε να τάσσεται υπέρ του τουρκικού αιτήματος για τις τέσσερις ελευθερίες.
n Το δεύτερο έλαβε χώρα στην Αθήνα τον περασμένο Φεβρουάριο, όταν ο νορβηγός διπλωμάτης φέρεται να επέλεξε πριν από την επίσημη συνάντησή του με τον Νίκο Κοτζιά, να επισκεφτεί πρώτα τον τούρκο πρεσβευτή για χαλαρή συζήτηση επί των τεκταινομένων στην Κύπρο.
Στο παρασκήνιο της διαμάχης Κοτζιά – Αϊντα η οποία δεν φαίνεται να εκτονώνεται άμεσα, προστίθενται και υπόνοιες περί συκοφάντησης του ΥΠΕΞ. Σύμφωνα με όσα αναφέρει ο έλληνας υπουργός στην επιστολή του, ο ειδικός διαμεσολαβητής φέρεται στις συνομιλίες του με διεθνείς παράγοντες να χρεώνει προσωπικά στον ίδιο και στην ελληνική διπλωματία την αδυναμία εξεύρεσης λύσης.
Στο κάδρο της κριτικής του Νίκου Κοτζιά δεν βρίσκεται μόνο ο Αϊντα, αφού ο ΥΠΕΞ στην επιστολή του φέρεται να διατυπώνει αιχμές και για τον ίδιο τον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, αφήνοντας να αιωρούνται ερωτηματικά για το κατά πόσον ο ειδικός σύμβουλος λειτουργεί κατόπιν κεντρικών εντολών.
Πάντως, ο λεκτικός πόλεμος που άρχισε και συντηρεί ο Κοτζιάς με τις ευλογίες της Λευκωσίας, φαίνεται πως αφήνει αδιάφορο τον ΟΗΕ, ο εκπρόσωπος του οποίου στήριξε πλήρως τις ενέργειες Αϊντα προσθέτοντας ότι οι συνομιλίες –συνεπώς και οι παράγοντες που εμποδίζουν την πρόοδό τους –είναι κυπριακής ιδιοκτησίας.
Ο Νίκος Κοτζιάς ωστόσο εμφανίζεται διατεθειμένος να τραβήξει το σχοινί. Αυτό διαφάνηκε και από τα σχόλιά του, λίγες ώρες αφότου επιβεβαιώθηκε και επίσημα ότι οι καταγγελίες του βρίσκονται πια στα χέρια του Αντόνιο Γκουτέρες. «Λαθεύουν όσοι παράγοντες νομίζουν ότι δικαιούνται να πιέζουν χωρίς να πιέζονται ή ότι ψέματά τους πρέπει γίνονται αποδεκτά άνευ αντιρρήσεων» έγραψε στον προσωπικό λογαριασμό του, επιβεβαιώνοντας ουσιαστικά ότι η διαμάχη θα έχει συνέχεια.
