Σε καραντίνα Σένγκεν μέχρι τον Νοέμβριο η Ελλάδα

Για έξι μήνες παρατείνεται η καραντίνα της Ελλάδας στη ζώνη Σένγκεν καθώς τα σύνορα (τουλάχιστον) πέντε κρατών-μελών της ΕΕ θα παραμείνουν κλειστά μέχρι τον Νοέμβριο. Κι αυτό διότι, σύμφωνα με πληροφορίες των «ΝΕΩΝ», στη σχετική έκθεση για την προστασία των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ που θα δοθεί σήμερα στη δημοσιότητα η Κομισιόν αναγνωρίζει μεν τις προόδους της Αθήνας, δίνει όμως το πράσινο φως στα κράτη-μέλη να παρατείνουν τους εσωτερικούς συνοριακούς ελέγχους που έχουν επιβάλει μέχρι τον ερχόμενο Νοέμβριο. Πράσινο φως δίνεται και στην Τουρκία για την άρση του καθεστώτος της βίζας μέχρι τον Ιούνιο.

Η αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τις προσπάθειες της Ελλάδας να προστατεύσει τα εξωτερικά σύνορα της Ενωσης είναι ενδεικτική του προβληματισμού που επικρατεί σε σειρά ευρωπαϊκών χωρών καθώς η μείωση των προσφυγικών ροών από την Τουρκία, παρότι έχει σταθεροποιήσει την κατάσταση, δεν έχει καταφέρει να πείσει ακόμα ότι δεν υπάρχει «συστημικός κίνδυνος» (ήταν αυτός που σύμφωνα με το άρθρο 26 της Σένγκεν επέτρεψε την επαναφορά των συνοριακών ελέγχων).

Επιχειρώντας να ισορροπήσει ανάμεσα στις προόδους που έχει σημειώσει η ελληνική πλευρά σε σχέση με την προηγούμενη αξιολόγηση που είχε περιγράψει με μελανά χρώματα τη διαδικασία καταγραφής των εισερχομένων στα ελληνικά σύνορα, αλλά και τις ελλείψεις στην ασφάλεια των αεροδρομίων και τον προβληματισμό συγκεκριμένων κρατών-μελών για το τι μέλλει γενέσθαι, η έκθεση αναγνωρίζει τη βελτίωση της εικόνας σε σχέση με τον περασμένο Νοέμβριο.

Ωστόσο, στην αξιολόγηση που βασίστηκε στην επιτόπια έρευνα που έκαναν ευρωπαίοι εμπειρογνώμονες τον περασμένο Απρίλιο και σε σχετική έκθεση που υπέβαλε η ελληνική πλευρά, διαπιστώνονται ακόμη και σήμερα αδυναμίες (deficiencies), κάποιες από τις οποίες αποδίδονται στην υποστελέχωση των ελληνικών υπηρεσιών. Οι σχετικές ελλείψεις που διαπιστώνονται δίνουν στην Επιτροπή το «πάτημα» να δώσει το πράσινο φως στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, προκειμένου με τη σειρά του να επιτρέψει στα πέντε κράτη-μέλη που έχουν ήδη επιβάλει εσωτερικούς συνοριακούς ελέγχους (Γαλλία, Γερμανία, Αυστρία, Δανία, Σουηδία) να τους παρατείνουν για ένα επιπλέον εξάμηνο. Ωστόσο, δεν εισηγείται κλείσιμο των ελληνικών συνόρων ή σχετικούς ελέγχους σε ελληνικά αεροδρόμια.

Αρμόδιες πηγές σημείωναν ότι θα υπάρξει επαναξιολόγηση της κατάστασης ύστερα από τέσσερις μήνες. Εκ του αποτελέσματος, όμως, προκύπτει ότι ούτε το κλείσιμο του βαλκανικού διαδρόμου και των βορείων συνόρων της Ελλάδας με την ΠΓΔΜ απεδείχθη ικανό να διασκεδάσει τις ευρωπαϊκές ανησυχίες για τη συνέχιση των παράνομων εισόδων προσφύγων και μεταναστών. Βέβαια, παρότι δεν λέγεται επισήμως, οι πέντε χώρες που έχουν ζητήσει την παράταση των εσωτερικών συνοριακών ελέγχων προβληματίζονται και για την εισροή από εναλλακτικές οδούς, όπως μέσω της Ιταλίας, η οποία δεν αποκλείεται να είναι η επόμενη χώρα που θα βρεθεί στο στόχαστρο της Επιτροπής Αξιολόγησης της Σένγκεν.

Πάντως οι ροές από την Τουρκία μηδενίστηκαν ως διά μαγείας τα τελευταία 24ωρα. Και όχι τυχαία. Σήμερα η Κομισιόν αναμένεται να εισηγηθεί υπέρ της απελευθέρωσης της βίζας (μέχρι το τέλος Ιουνίου) για τους τούρκους πολίτες που ταξιδεύουν στην ΕΕ, πάγιο αίτημα του Αχμέτ Νταβούτογλου, προκειμένου η Αγκυρα να συνεργαστεί για την αναχαίτιση των ροών.

Κοινοτικές πηγές σημείωναν ότι δεν θα μπορούσε να μη δοθεί το πράσινο φως στην Αγκυρα καθώς έχει ολοκληρώσει τα περισσότερα από τα 72 προαπαιτούμενα, ενώ έτρεξε και ολοκλήρωσε τις περισσότερες εκκρεμότητες μετά τη συμφωνία ΕΕ – Τουρκίας της 18ης Μαρτίου. Από τα οκτώ ορόσημα (benchmarks) μόνο δύο δεν έχει εκπληρώσει ακόμα η τουρκική πλευρά. Αυτά αφορούν τη Συμφωνία Επανεισδοχής με την ΕΕ, η οποία ούτως ή άλλως έχει προγραμματιστεί να τεθεί σε ισχύ τον Ιούνιο και την υποχρέωσή της να προχωρήσει στην έκδοση βιομετρικών διαβατηρίων.

Σύμφωνα με πληροφορίες, υπάρχουν πάντως και άλλες εκκρεμότητες που απαιτούν πολιτική απόφαση από την τουρκική πλευρά και οι οποίες αναμένεται να ξεκαθαριστούν το διάστημα που μεσολαβεί μέχρι η σχετική εισήγηση να εγκριθεί από το Κοινοβούλιο (και από κάποια εθνικά Κοινοβούλια) στις αρχές Ιουνίου, ώστε στη συνέχεια το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να δώσει την έγκρισή του.

Ανάμεσα στα αγκάθια που παραμένουν είναι η νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων, η αντιτρομοκρατική νομοθεσία, αλλά και η πλήρης αμοιβαιότητα που πρέπει να εφαρμόσει η Τουρκία προς όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ αμέσως μόλις τεθεί σε ισχύ η απελευθέρωση της βίζας.

Ως προς το τελευταίο υπάρχει απόφαση του τουρκικού υπουργικού συμβουλίου, σύμφωνα με την οποία η Τουρκία θα απελευθερώσει τις σχετικές διαδικασίες για τους πολίτες και των 28. Τούρκος αξιωματούχος είπε μάλιστα στο Reuters ότι αυτό θα αφορά και τους Ελληνοκυπρίους, οι οποίοι μέχρι σήμερα χρειάζονται ειδικές διατυπώσεις για να εισέλθουν σε τουρκικό έδαφος.

Ωστόσο, αυτό μένει να φανεί στην πράξη καθώς ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες και η Αγκυρα θα μπορούσε να τραβήξει το χαλί την τελευταία στιγμή, θεωρώντας ότι μια τέτοια κίνηση θα μπορούσε να αποτελέσει έμμεση αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας.