«Να ξέρεις πως αυτό που κάνεις είναι ανέντιμο» φέρεται να είπε ο Αλέξης Τσίπρας λίγο πριν ολοκληρώσει τη σύντομη τηλεφωνική επικοινωνία του με τον παραιτηθέντα Γαβριήλ Σακελλαρίδη. Ο Πρωθυπουργός αναφερόταν με οργή στην εκφρασμένη αδυναμία του πρώην κυβερνητικού εκπροσώπου να ψηφίσει τα προαπαιτούμενα, μα πρωτίστως στη χρονική στιγμή που εκείνος επέλεξε για να αποστασιοποιηθεί πλήρως από την ακολουθούμενη κυβερνητική πολιτική. Αργότερα βεβαίως το ίδιο το Μαξίμου αναγνώριζε πως εντίμως ο Σακελλαρίδης παρέδωσε την βουλευτική του έδρα.

Αυτή ήταν η αρχή μιας κακής ημέρας για τη συγκυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ. Διότι ούτε ο Αλέξης Τσίπρας ούτε το επιτελείο του πίστευαν ότι λίγες ώρες αργότερα ο κυβερνητικός συνασπισμός θα κλυδωνιζόταν με απώλειες δύο βουλευτών και ότι το Μέγαρο Μαξίμου θα έμπαινε και πάλι σε μια άχαρη για το ίδιο διαδικασία να ξορκίζει τη δημιουργία ενός μεγάλου συνασπισμού.

ΣΥΝΑΙΝΕΣΗ. Ηδη από το βράδυ της Πέμπτης συνεργάτες του Πρωθυπουργού φρόντισαν να διαλύσουν τη φημολογία περί σχεδίων συγκρότησης οικουμενικής κυβέρνησης εξ αφορμής της επίσκεψης Τσίπρα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας. Ακόμη και μετά τη συνάντηση των δύο κορυφαίων θεσμικών παραγόντων κυβερνητικοί παράγοντες διευκρίνιζαν πως η αναφορά του Αλέξη Τσίπρα στην ανάγκη συνεννόησης των πολιτικών δυνάμεων στα μεγάλα εθνικά θέματα, αλλά και στο Ασφαλιστικό και στην παιδεία με παρέμβαση του ιδίου του Προκόπη Παυλόπουλου θα ήταν ευχής έργον, χωρίς να μεταφράζεται σε κάτι παραπάνω. «Είναι άλλο η συναίνεση και άλλο η συνεννόηση» αναφέρουν κυβερνητικές πηγές με την επισήμανση πως θα ήταν σκόπιμο να γίνει ένας διάλογος για τα μεγάλα θέματα με τρόπο που ο ίδιος ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας μπορεί να επιλέξει. «Δεν είναι πολιτική αδυναμία, είναι δημοκρατία το να συζητάς» σπεύδουν να εξηγήσουν.

Ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας έχει ξεκαθαρίσει στους συνομιλητές του ότι δεν προτίθεται να προχωρήσει στη δημιουργία οικουμενικής κυβέρνησης. Μετά την ψηφοφορία στη Βουλή και τις διαγραφές Παναγούλη και Νικολόπουλου που οδήγησαν στον σχηματισμό του αριθμού 153 για την κυβερνητική πλειοψηφία ο Πρωθυπουργός είπε στους συνεργάτες του ότι η κυβέρνηση τουλάχιστον προς τα έξω δεν θα πρέπει να εκπέμψει κανένα μήνυμα ανησυχίας ή πολιτικής αστάθειας.

Ηδη από την προηγούμενη εβδομάδα με αφορμή την υπόθεση Πανούση πηγές του Μαξίμου σχολίαζαν πως κάποιοι επιχειρούν να προκαλέσουν αποσταθεροποίηση για να επιστρέψουν στην εξουσία. Ως εκ τούτου, η οδηγία Τσίπρα προς στελέχη ήταν πως ο δημόσιος λόγος θα πρέπει να επικεντρώνεται στο ότι η κοινοβουλευτική πλειοψηφία των 153 είναι συμπαγής και ότι δύσκολα θα καταγραφούν και νέες απώλειες στις επόμενες ψηφοφορίες.

«ΚΑΒΟΣ». Ο Τσίπρας ενώπιον του Προκόπη Παυλόπουλου μίλησε για «κάβο» που καλείται να περάσει η κυβέρνηση και πράγματι αυτό πιστεύει. Θεωρεί ότι εφόσον ολοκληρωθεί η ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, κλείσει η πρώτη αξιολόγηση και αρχίσει η διαπραγμάτευση για απομείωση του χρέους, η κυβέρνηση θα αποκτήσει καλύτερο βηματισμό και θα μπορέσει να υλοποιήσει επιμέρους πολιτικές με θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία. Υπό την προϋπόθεση, βεβαίως, πως στο ενδιάμεσο θα έχει ψηφιστεί η ασφαλιστική μεταρρύθμιση που είναι βαρύ πακέτο και θα έχει περάσει από τους 153 και το δεύτερο πακέτο προαπαιτουμένων.

Με βάση αυτά τα δεδομένα ο Αλέξης Τσίπρας θα επιδιώξει το επόμενο διάστημα να δείξει ότι δεν τίθεται ζήτημα κυβερνητικής σταθερότητας, εξέλιξη που φοβάται ότι θα επηρέαζε ακόμη και τις Βρυξέλλες οι οποίες σταθερά δείχνουν σαφή προτίμηση για ευνόητους λόγους σε κυβερνήσεις συνεργασίας.

Ο Πρωθυπουργός αγνόησε τις προτάσεις για οικουμενική κυβέρνηση το καλοκαίρι όταν η χώρα βρέθηκε στο χείλος του γκρεμού και επέλεξε να ρισκάρει ακόμη μία εκλογική αναμέτρηση με αβέβαιο αποτέλεσμα (μετά τη διάσπαση του ΣΥΡΙΖΑ και την υπογραφή Μνημονίου), από τη συγκρότηση μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας. Ακόμη και μετά τις εκλογές προτίμησε την ασφάλεια του αποδυναμωμένου αλλά γνώριμου κυβερνητικού εταίρου, από τα ανοίγματα στα κόμματα της σοσιαλδημοκρατίας για να σχηματίσει την κυβέρνησή του. Για λόγους πολιτικής τακτικής ο Τσίπρας δεν επιθυμεί τις οικουμενικές κυβερνήσεις. «Εγώ Παπαδήμος δεν θα γίνω» επαναλαμβάνει στους συνομιλητές του, θέλοντας να κλείσει τα σχετικά σενάρια. Η αβεβαιότητα όμως που γεννά ο αριθμός 153 είναι δεδομένη, όσο κι αν το κυβερνητικό επιτελείο επιθυμεί να τη σπρώξει κάτω από το κόκκινο χαλί του Μαξίμου. Σε μια τέτοια περίπτωση, δεν μπορεί να αποκλειστεί μια σταδιακή προσπάθεια διεύρυνσης του κυβερνητικού σχήματος αλλά όχι άμεσα. Το Μαξίμου προτιμά να διεξέλθει μόνο του την υλοποίηση της σκληρής συμφωνίας με τους δανειστές, από το να υποχρεωθεί να ζητήσει βοήθεια από πολιτικές δυνάμεις που αργότερα θα λένε ότι έσωσαν τη χώρα, πιστεύουν κυβερνητικοί παράγοντες.

Πρακτικά, σύμφωνα με επιτελείς του Μαξίμου, «εάν προκύψει ευρύτερη συναίνεση δεν θα πούμε όχι δεν την θέλουμε». Αυτό θα σήμαινε μετά την είσοδο του νέου έτους πολιτικά ανοίγματα είτε προς την πλευρά της Ενωσης Κεντρώων, ενδεχόμενο που σήμερα η κυβέρνηση αντιμετωπίζει με χλιαρότητα, είτε προς το ΠΑΣΟΚ της Δημοκρατικής Συμπαράταξης χωρίς ωστόσο να φανεί ότι σύρεται σε μια νέα συνεργασία για λόγους πολιτικής επιβίωσης.