Ο νόμος έχει ψηφιστεί. Οι διαδικασίες έχουν δρομολογηθεί. Αν δεν υπάρξουν ριζικές ανατροπές, ο υπουργός Οικονομικών ο οποίος θα ορκιστεί με τη νέα κυβέρνηση θα έχει ένα πολιτικό ατού λιγότερο, σε σχέση με τους προκατόχους του. Δεν θα έχει, από τις 30 Οκτωβρίου, τον έλεγχο του ΣΔΟΕ.
Υστερα από 18 χρόνια ζωής, στη διάρκεια των οποίων ο επικεφαλής είχε τουλάχιστον την έγκριση του Μεγάρου Μαξίμου, αν δεν ήταν της απολύτου επιλογής του, το ΣΔΟΕ αλλάζει χέρια και περνά στην –προσεχώς –ανεξάρτητη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων.
Η εξέλιξη έρχεται ως αποτέλεσμα έντονων πιέσεων των δανειστών προς τις ελληνικές κυβερνήσεις των τελευταίων χρόνων να δημιουργήσουν έναν ανεξάρτητο, μακριά από πολιτικές παρεμβάσεις, ελεγκτικό φορολογικό μηχανισμό. Με τις διατάξεις οι οποίες ψηφίστηκαν με το νέο Μνημόνιο όλες οι ελεγκτικές υπηρεσίες, του ΣΔΟΕ περιλαμβανομένου, εντάσσονται στη ΓΓΔΕ.
Ο λόγος του εκάστοτε υπουργού Οικονομικών δεν θα έχει πέραση. Για να γίνει όμως το ΣΔΟΕ το πραγματικά ανεξάρτητο όπλο κατά της φοροδιαφυγής, οι διατάξεις νόμου δεν μπορούν παρά να είναι μόνο η αρχή.
ΠΩΣ ΞΕΚΙΝΗΣΕ. Το Σώμα Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος ξεκίνησε ως ο φόβος και ο τρόμος των παραβατών της φορολογικής νομοθεσίας. Δημιούργημα του Αλέκου Παπαδόπουλου το 1997, στο μοντέλο που είχε χτίσει νωρίτερα ο Δημήτρης Τσοβόλας με τη δημιουργία της πρώτης ειδικής ελεγκτικής υπηρεσίας, της Υπηρεσίας Ελέγχου Διακίνησης Αγαθών (ΥΠΕΔΑ), ισοπεδώθηκε τον Δεκέμβριο του 2004 από την κυβέρνηση Καραμανλή όταν καταργήθηκε με νόμο για να αντικατασταθεί από την Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων.
Μόνο και μόνο η απώλεια του brand name, σύμφωνα με παλαιότερα στελέχη του ΣΔΟΕ, έδωσε τον τόνο χαλάρωσης του ελεγκτικού έργου της υπηρεσίας.
Η Υπηρεσία Ειδικών Ελέγχων δεν είχε την αίγλη, ούτε και τη δυναμική του ΣΔΟΕ. Οι υπάλληλοι άρχισαν να μειώνονται, οι έλεγχοι στην αγορά ατονούσαν. Ο επικεφαλής της υπηρεσίας Σπύρος Κλαδάς, προσωπική επιλογή τού τότε υπουργού Γιώργου Αλογοσκούφη με τις ευλογίες του Κώστα Καραμανλή, απομακρύνεται κακήν κακώς –για προσωπικούς λόγους η παραίτηση το 2008 –έπειτα από εμπλοκή του ονόματός του στην υπόθεση Ζαχόπουλου – Τσέκου.
Η ΕΠΑΝΑΦΟΡΑ ΤΟΥ. Το 2010 με την προσπάθεια ολικής επαναφοράς του ΣΔΟΕ από την κυβέρνηση του Γιώργου Παπανδρέου, η ιστορία έρχεται να παίξει ένα παράξενο παιχνίδι. Ο τότε υπουργός Γιώργος Παπακωνσταντίνου με νόμο καταργεί την ΥΠΕΕ και επαναφέρει το ΣΔΟΕ.
Επιστρατεύονται μέχρι και οι στολές εργασίας οι οποίες είχαν ραφτεί το 2004, για να θυμίζει η υπηρεσία το παλαιό ΣΔΟΕ που έτρεμαν οι παραβάτες. Μπλε ραφ κοστούμια και ταγιέρ, με ριγέ (μπλε – κόκκινες – μπεζ) γραβάτες για τους ελεγκτές και αντίστοιχα φουλάρια για τις κυρίες του Σώματος, προκειμένου να γίνει αισθητή η παρουσία του ΣΔΟΕ και πάλι στην αγορά.
Αυτό που μένει τελικά από εκείνη την περίοδο είναι η αποκάλυψη του συστήματος 4-4-2. Στα 10 ευρώ του προστίμου, 4 μπαίνουν στην τσέπη του ελεγκτή, 4 κερδίζει ο ελεγχόμενος ως έκπτωση και εν τέλει 2 ευρώ καταλήγουν –αν καταλήξουν ποτέ να εισπραχθούν αφού πρόστιμα βεβαιώνονται κατά χιλιάδες αλλά στην πλειονότητά τους παραμένουν ανείσπρακτα –στο ταμείο του Δημοσίου. Η αποκάλυψη είχε γίνει από τον παραιτηθέντα Διομήδη Σπινέλλη (επικεφαλής της Γενικής Γραμματείας Πληροφορικών Συστημάτων) και επιβεβαιώθηκε από τον τότε γενικό διευθυντή ελέγχων του ΣΔΟΕ Νίκο Λέκκα.
ΕΓΙΝΕ ΕΦΙΑΛΤΗΣ. Προσωπικά για τον Γιώργο Παπακωνσταντίνου, το ΣΔΟΕ έμελλε να αποτελέσει ίσως τον μεγαλύτερο εφιάλτη του, με φόντο την αλλοίωση της λίστας Λαγκάρντ. Η λίστα, από την άλλη, αποτελεί παράλληλα ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα αποτυχίας των ελεγκτικών μηχανισμών του υπουργείου Οικονομικών, του ΣΔΟΕ περιλαμβανομένου, να αποδώσουν ουσιαστικά αποτελέσματα στη μάχη κατά της φοροδιαφυγής.
Από τη σύστασή του, το ΣΔΟΕ ήταν υπό τη σκέπη του εκάστοτε υπουργού Οικονομικών. Μέχρι το 2012. Η κυβέρνηση του Αντώνη Σαμαρά έκανε την αλλαγή. Με πράξη του πρωθυπουργού, η Ειδική Γραμματεία Σώματος Δίωξης Οικονομικού Εγκλήματος περνά από τον υπουργό Οικονομικών (τότε ο Γιάννης Στουρνάρας) στον υφυπουργό Οικονομικών και στενό συνεργάτη του πρωθυπουργού Γιώργο Μαυραγάνη. Επικεφαλής του ΣΔΟΕ, δε, αναλαμβάνει ο Στέλιος Στασινόπουλος, ο μεσσήνιος πρώην εφοριακός ο οποίος αποτελεί προσωπική επιλογή του Αντώνη Σαμαρά. Περιττό να ειπωθεί πως κάθε αλλαγή κυβέρνησης έφερνε αλλαγή στην ηγεσία του ΣΔΟΕ (τώρα ο Παναγιώτης Δάνης, από τα πρώτα στελέχη της ΥΠΕΔΑ του Τσοβόλα).
Στο μεταξύ, υπό την πίεση της τρόικας έχει συσταθεί η ημιαυτόνομη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων, με τον Χάρη Θεοχάρη να προκαλεί αλλεργία τόσο στο Μέγαρο Μαξίμου όσο και στον υφυπουργό Οικονομικών. Η κόντρα για τον έλεγχο του ΣΔΟΕ στο δίπολο Μαυραγάνη – Θεοχάρη καταλήγει στη δημιουργία μιας ακόμη υπηρεσίας, στις αρχές του 2014. Πρόκειται για το «μικρό ΣΔΟΕ» ή το «ΣΔΟΕ του Θεοχάρη» όπως αποκαλούνταν η Υπηρεσία Ερευνών και Διασφάλισης Δημοσίων Εσόδων στην οποία πέρασε ο προληπτικός έλεγχος (για τις αποδείξεις) αποδυναμώνοντας περαιτέρω το ήδη λαβωμένο ΣΔΟΕ.
Η αλλαγή σκυτάλης στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων (από τον Χάρη Θεοχάρη στην Κατερίνα Σαββαΐδου) σε συνδυασμό με την αλλαγή πολιτικής ηγεσίας (Νάντια Βαλαβάνη) ήρθε να δώσει τη χαριστική βολή στις κάκιστες ήδη σχέσεις ανάμεσα στη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Εσόδων και στην πολιτική ηγεσία. Νάντια Βαλαβάνη και Κατερίνα Σαββαΐδου είχαν φθάσει στο σημείο να μη μιλάνε μεταξύ τους ούτε καν στο τηλέφωνο, σύμφωνα με ασφαλείς πληροφορίες, πόσω μάλλον να συντονίσουν τους διασπασμένους ελεγκτικούς μηχανισμούς του υπουργείου Οικονομικών.
ΚΑΚΙΣΤΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ. Τον τελευταίο μήνα, οι σχέσεις γενικής γραμματέως Δημοσίων Εσόδων και αναπληρωτή υπουργού Οικονομικών (ο Τρύφωνας Αλεξιάδης) ίσως για πρώτη φορά μπορούν να χαρακτηριστούν ομαλές. Για πρώτη φορά μάλιστα εκδίδονται δελτία Τύπου με τα συνολικά αποτελέσματα από όλους τους ελεγκτικούς μηχανισμούς. Και το ΣΔΟΕ και το «μικρό ΣΔΟΕ» και τις εφορίες. Μόνο που σε λίγες εβδομάδες όλες αυτές οι υπηρεσίες πλέον θα βρίσκονται στον απόλυτο έλεγχο της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων. Ο ομφάλιος λώρος ΣΔΟΕ – υπουργού κόβεται, με το μαχαίρι των θεσμών.
Αναζήτηση
