Αξία ανεκτίμητη το ποδοπάτημα των καμεραμάν και των δημοσιογράφων μεσημεριάτικα στην είσοδο της αμερικανικής πρεσβείας επί της Βασιλίσσης Σοφίας. Δεν είναι θέαμα που το βλέπεις κάθε μέρα. Αυτό που σίγουρα δεν βλέπεις κάθε μέρα –ή, μάλλον, δεν το είχε δει κανείς από τότε που ο Ντέιβιντ Πιρς ανέλαβε τα καθήκοντα του πρεσβευτή στην Αθήνα πριν από ενάμιση χρόνο –είναι τον φειδωλό μέχρι παρεξηγήσεως στις δημόσιες εμφανίσεις και παρεμβάσεις του διπλωμάτη να προβαίνει on camera σε μια από τις πιο σκληρές παρεμβάσεις έναντι της κυβέρνησης στην πρόσφατη ιστορία της πρεσβείας. Οι Αμερικανοί είναι έξαλλοι! Το πρωτοφανές είναι ότι αποφάσισαν να το καταστήσουν σαφές και δημοσίως.
Δεν αποτελεί έκπληξη η αμερικανική δυσφορία για την προοπτική αποφυλάκισης του Σάββα Ξηρού. Αν ο ίδιος ο Τζον Κέρι κατά την περσινή συνάντησή του στο Στέιτ Ντιπάρμεντ με τον Βαγγέλη Βενιζέλο που είχε πραγματοποιηθεί στον απόηχο της απόδρασης του Χριστόδουλου Ξηρού είχε αναρωτηθεί «πώς είναι δυνατόν να δίνετε άδειες σε τρομοκράτες;», τότε γιατί να μην αντιδράσουν τώρα οι Αμερικανοί με αφορμή τη «φωτογραφική», όπως θεωρούν, διάταξη για τον Σάββα Ξηρό;
Το έκτακτο της παρέμβασης του αμερικανού πρεσβευτή στην Αθήνα δημιουργεί βάσιμες υποψίες ότι μετά το επίσημο διάβημα που έγινε στο Μέγαρο Μαξίμου την Παρασκευή και την ανακοίνωση που εξέδωσε το Στέιτ Ντιπάρτμεντ το βράδυ της Κυριακής συνέβησαν και άλλα.

Η σπουδή με την οποία οι Αμερικανοί διοργάνωσαν τη μίνι συνέντευξη Τύπου του Ντ. Πιρς καλώντας τους δημοσιογράφους την τελευταία στιγμή (γύρω στις 13.30 χθες) υποδεικνύει ότι ο λόγος της παρέμβασης δεν ήταν η χθεσινή συνεδρίαση της Ολομέλειας της Βουλής για το θέμα. Αυτή, άλλωστε, ήταν προγραμματισμένη.

Η αιτία μάλλον προέκυψε κάπου ανάμεσα στην Κατεχάκη και στη Βασιλίσσης Σοφίας. Φαίνεται ότι ήταν η off the record ενημέρωση που έκανε ανώτατος κυβερνητικός παράγων μετά την επίσκεψη του Αλέξη Τσίπρα στο υπουργείο Προστασίας του Πολίτη, που έκανε τους Αμερικανούς να απασφαλίσουν. Και αυτό διότι ο ανώτατος κυβερνητικός παράγων επιχείρησε να πείσει ότι η κυβέρνηση είναι πιο ευαίσθητη από τους Αμερικανούς στο θέμα της τρομοκρατίας και ούτε λίγο ούτε πολύ άφησε να εννοηθεί ότι ο Ξηρός θα είναι καλύτερα επιτηρούμενος στον κατ’ οίκον περιορισμό με το βραχιολάκι από ό,τι στις φυλακές.
Ο Πιρς έλαβε το μήνυμα και δεν το άφησε να πέσει κάτω. Ο αμερικανός πρεσβευτής, φανερά αναστατωμένος και μάλλον δύσθυμος, εμφανίστηκε on camera μπροστά στην πλακέτα όπου αναγράφονται τα ονόματα των πέντε μελών της αμερικανικής αποστολής στην Ελλάδα που έχουν πέσει νεκροί από τις σφαίρες της 17 Νοέμβρη (Ρίτσαρντ Γουέλς, Τζορτζ Τσάντες, Νικόλαος Βελούτσος, Ουίλιαμ Νορντίν και Ρόναλντ Στιούαρτ) και δήλωσε πως οι Αμερικανοί θεωρούν ότι η αποφυλάκιση του Σάββα Ξηρού «ή οποιουδήποτε άλλου έχει στα χέρια του αίμα αμερικανών διπλωματών και μελών της αμερικανικής πρεσβείας θα θεωρηθεί εξαιρετικά μη φιλική πράξη».
Πόσω μάλλον αφού, όπως αποκάλυψε ο Ντ. Πιρς, οι αμερικανικές ανησυχίες έχουν εκφραστεί στην κυβέρνηση με τον πιο σαφή τρόπο εδώ και εβδομάδες. Υπογράμμισε μάλιστα ότι ο ίδιος σε συνάντησή του με τον Νίκο Παρασκευόπουλο στις 2 Απριλίου είχε εκφράσει τη σχετική ανησυχία, καθώς η αποφυλάκιση του Ξηρού «πριν εκτίσει την ποινή του όπως την όρισε η ελληνική Δικαιοσύνη» θα ήταν πράξη «ακατανόητη» για τις ΗΠΑ και θα αποτελούσε «κακή υπηρεσία» στη μνήμη των θυμάτων και των οικογενειών τους.

Το καλύτερο το είπε στη συνέχεια. Αποκάλυψε ότι την περασμένη εβδομάδα (δηλαδή πριν από το διάβημα στο Μαξίμου και την ανακοίνωση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ) ο Τζον Κέρι τηλεφώνησε στον Αλέξη Τσίπρα «για να καταγράψει την ανησυχία μας απευθείας», αναγκάζοντας λίγο αργότερα το Μέγαρο Μαξίμου να επιβεβαιώσει το τηλεφώνημα που έγινε την περασμένη Πέμπτη.

Ο κύβος ερρίφθη. Χθες έσπασε το μοτίβο τού άλλοτε σιωπηλού και άλλοτε περιθωριακού ρόλου που συνειδητά έχει επιλέξει η αμερικανική πρεσβεία στην Αθήνα τα χρόνια των Μνημονίων για να βγει από το κάδρο της εσωτερικής πολιτικής αντιπαράθεσης.
Υπό αυτό το πρίσμα, ο Ντ. Πιρς έδειξε ότι αν οι Αμερικανοί μπορούν να το παίζουν αδιάφοροι για κινήσεις που θεωρούν διπλωματικές αστοχίες της Αθήνας όπως το άνοιγμα, ενεργειακό και όχι μόνο, προς τη Μόσχα, δεν έχουν υπάρξει ούτε προτίθεται να μείνουν στο μέλλον αμίλητοι για τα θέματα της τρομοκρατίας. Το θέμα έχει αυτόνομη ύπαρξη και πάντα θα αποτελεί προτεραιότητα της Ουάσιγκτον, ακόμη και σε περίοδο μέλιτος στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις.

«Καταδικασμένοι τρομοκράτες και δολοφόνοι, άνθρωποι που έχουν διαπράξει φρικτά εγκλήματα, πρέπει να εκτίσουν τις ποινές τους στη φυλακή, όχι στην άνεση των σπιτιών τους με τους φίλους και τις οικογένειές τους» ξέσπασε ο Πιρς προκαλώντας την αμυντική αντίδραση της κυβέρνησης. Σε σχετικό non paper το Μέγαρο Μαξίμου επικαλείται την ισονομία και το κράτος δικαίου, σημειώνει με αμηχανία πως η διάταξη δεν είναι φωτογραφική, ενώ προσθέτει ότι ο Αλ. Τσίπρας επισήμανε στον επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας ότι ο μεγάλος κίνδυνος για την ασφάλεια προέρχεται από την απειλή των τζιχαντιστών.

Εμμέσως πλην σαφώς, οι Αμερικανοί συνδέουν το ζήτημα με την ετοιμότητα της Ελλάδας να συνεχίσει να κάνει σοβαρή δουλειά στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας. Αυτό δεν είναι ανεξάρτητο από το τι προτίθενται να κάνουν οι Αμερικανοί με το πρόγραμμα visa-waiver, με βάση το οποίο οι έλληνες πολίτες που ταξιδεύουν στις ΗΠΑ έχουν απαλλαγεί από την υποχρέωση της έκδοσης βίζας.

Ο Πιρς μπορεί να διαβεβαίωσε ότι το πρόγραμμα συνεχίζεται κανονικά, αλλά το χθεσινό κοντράστ με το πανηγυρικό κλίμα που επικρατούσε στην αμερικανική πρεσβεία την ημέρα ανακοίνωσης της ένταξης της Ελλάδας στο πρόγραμμα που και αυτή είχε γίνει on camera ήταν παραπάνω από προφανές.