«Τα μυστικά κονδύλια είναι μυστικά για λόγους εθνικής ασφαλείας». Είναι η σταθερή απάντηση κάθε φορά που τίθεται θέμα ή υπάρχει αίτημα για κανόνες διαφάνειας στα απόρρητα κονδύλια του υπουργείου Εξωτερικών. Τουλάχιστον μέχρι πρότινος, καθώς, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Νίκος Κοτζιάς προωθεί νόμο για την έγκριση των απορρήτων δαπανών του ΥΠΕΞ από τη Βουλή.

Μέχρι σήμερα η διαδικασία έγκρισης επί της ουσίας περνούσε μόνο από τον υπουργό, δηλαδή από την πολιτική εξουσία του ΥΠΕΞ, χωρίς κανέναν άλλον έλεγχο.

ΑΠΟ ΤΗ ΒΟΥΛΗ. Διπλωματικές πηγές σημείωναν, ωστόσο, ότι ήδη μια ομάδα νομικών διεθνολόγων έχει αναλάβει την επεξεργασία νόμου, σύμφωνα με τον οποίο η διαδικασία θα περνά από τη Βουλή. Οι ίδιες πηγές σημείωναν ότι για ευνόητους λόγους δεν θα αποκαλύπτονται ονόματα στα οποία πηγαίνουν οι χρηματοδοτήσεις. Ομως, τα βασικά ποσά και οι κατευθύνσεις για τις οποίες θα δίδονται, θα περνούν για έγκριση σκοπιμότητας από ολιγομελή κοινοβουλευτική Επιτροπή. Ταυτόχρονα, ο Ν. Κοτζιάς ετοιμάζει νόμο για την ανασυγκρότηση του ΚΑΣ (Κέντρο Ανάλυσης και Σχεδιασμού) και του Επιστημονικού Συμβουλίου του ΥΠΕΞ.

Σε ό,τι αφορά τις βασικές κατευθύνσεις εξωτερικής πολιτικής, ο νέος υπουργός σκοπεύει να υλοποιήσει το προαναγγελθέν άνοιγμα στις χώρες BRICS, το οποίο σε πρώτη φάση έγινε πράξη με την επίσκεψή του στη Μόσχα, ενώ θα ακολουθήσει επίσκεψη του ιδίου και του Γιάννη Δραγασάκη στην Κίνα –όπως είχαν γράψει «ΤΑ ΝΕΑ» –κατά πάσα πιθανότητα στο διάστημα 20-30 Μαρτίου. Φαίνεται μάλιστα ότι τρεις θα είναι οι συνολικές επισκέψεις στην Κίνα, καθώς θα ακολουθήσει ο Πρωθυπουργός και κατόπιν εκ νέου ο Ν. Κοτζιάς με πολυμελές κλιμάκιο, προκειμένου να γίνει follow up στις συμφωνίες που θα έχουν στο μεταξύ υπογραφεί.

Γι’ αυτόν τον λόγο, εξάλλου, ο ΥΠΕΞ ήδη όρισε διυπουργικό συντονιστή για τα ελληνοκινεζικά τον πρώην γενικό πρόξενο της Ελλάδας στην Κωνσταντινούπολη Βασίλη Μπορνόβα, σχήμα που θα ακολουθηθεί και για τα ελληνορωσικά. Σύμφωνα με πληροφορίες, ορίστηκε και διυπουργικός συντονιστής για την ελληνογερμανική συνεργασία, ο πρώην πρεσβευτής της Ελλάδας στο Βερολίνο, Δημήτρης Ράλλης.

ΤΟΥΡΚΙΑ ΚΑΙ ΣΚΟΠΙΑ. Σε ό,τι αφορά δύο ανοικτά ζητήματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής, τα ελληνοτουρκικά και το Σκοπιανό, ο Ν. Κοτζιάς έχει αποφασίσει να ακολουθήσει για την ώρα τον δρόμο των Μέτρων Οικοδόμησης Εμπιστοσύνης (ΜΟΕ). Η υπόθεση της τουρκικής ΝΟΤΑΜ για δέσμευση περιοχών στο Βόρειο Αιγαίο που εντέλει αποσύρθηκε με την επισήμανση από την τουρκική πλευρά ότι η Αγκυρα έχει προτείνει ΜΟΕ εδώ και ενάμιση χρόνο, αλλά δεν έλαβε καμία απάντηση από την Ελλάδα, επανέφερε το θέμα στο προσκήνιο. Ηδη η Αθήνα έχει ενημερώσει την Αγκυρα ότι είναι έτοιμη να επανενεργοποιήσει ομάδες για τη συζήτηση ΜΟΕ, παρότι δεν έχει καταστεί ακόμη σαφές αν ο κατάλογος θα είναι διευρυμένος και αν θα περιλαμβάνει και άλλα μέτρα, εκτός από στρατιωτικής φύσεως, για την υιοθέτηση ενός «κώδικα συμπεριφοράς» (code of conduct) στο Αιγαίο.

Διπλωματικές πηγές σημείωναν, πάντως, ότι η υιοθέτηση των μέτρων δεν θα πρέπει να αναμένεται νωρίτερα από το επόμενο δίμηνο, όταν και κατά πάσα πιθανότητα ο Ν. Κοτζιάς θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Αγκυρα, ενώ θα ταξιδέψει και πάλι στην Τουρκία τον Μάιο για τη Σύνοδο των υπουργών Εξωτερικών του ΝΑΤΟ που θα πραγματοποιηθεί στην Αττάλεια.

Σε ό,τι αφορά το Σκοπιανό, ο νέος υπουργός θεωρεί ότι η ουσία του προβλήματος δεν έγκειται στην ονομασία, αλλά στον αλυτρωτισμό της ΠΓΔΜ και ότι εκεί πρέπει να οικοδομηθεί εμπιστοσύνη μέσω ΜΟΕ. Μένει να φανεί αν η τελική πρόταση θα γίνει δεκτή από τη γειτονική χώρα.

Κανονικά θα συνεχιστεί, όπως φαίνεται, η συνεργασία της Ελλάδας με το Ισραήλ, αλλά και με την Αίγυπτο –βρίσκεται, εξάλλου, στις προγραμματικές θέσεις του ΣΥΡΙΖΑ για την εξωτερική πολιτική -, αν και μελλοντικά ο Ν. Κοτζιάς θα ήθελε να δει στο σχήμα συνεργασίας Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ – Αιγύπτου και το Ιράν.