Σε άλλες εποχές η επέτειος συνοδευόταν από λαμπρότητα και συγκίνηση, ενώ αποτελούσε μια νέα αφετηρία για τον χώρο και τα στελέχη του. Ακόμη και στα 30χρονα, τον Σεπτέμβριο του 2004, που είχαν γίνει στον απόηχο της ήττας από τη ΝΔ, ο ενθουσιασμός περίσσευε. Οι εκδηλώσεις για την 40στή επέτειο από την ίδρυση του ΠαΣοΚ, ωστόσο, προετοιμάζονται σε συνθήκες μοναξιάς και με κύριο μέλημα να αποφευχθούν τριβές που θα πλήξουν κι άλλο την ενότητά του.

Τον προβληματισμό εντείνει ο διαγκωνισμός ομιλιών από τον Βαγγέλη Βενιζέλο και τον Γιώργο Παπανδρέου για την παρακαταθήκη της 3ης του Σεπτέμβρη – οι οποίες, ακόμη και αν δεν προγραμματίζονται με στόχο να προκαλέσουν αναταράξεις, δοκιμάζουν τις αντοχές στο εσωκομματικό πεδίο. Για τον εορτασμό έχουν σχεδιαστεί δύο παράλληλες εκδηλώσεις που τέμνονται στον χώρο (Ζάππειο) και στον χρόνο (αρχές Σεπτεμβρίου) και επιχειρείται να οδηγήσουν, πολιτικά, σε ένα κοινό αποτέλεσμα.

Ο ΒΕΝΙΖΕΛΟΣ. Ο πρόεδρος του ΠαΣοΚ θα είναι ομιλητής στην κεντρική εκδήλωση του κόμματος που θα πραγματοποιηθεί στο περιστύλιο του Ζαππείου, στις 3 Σεπτεμβρίου και στην οποία επιδιώκεται να προσέλθουν όλα τα στελέχη που έχουν συνδεθεί με τους αγώνες του Κινήματος αυτές τις τέσσερις δεκαετίες αλλά σήμερα εμφανίζονται αδρανοποιημένα. Ο προκάτοχός του θα μιλήσει στον ίδιο χώρο δύο ημέρες νωρίτερα εγκαινιάζοντας έκθεση ιστορικού υλικού, που διοργανώνει το Ιδρυμα Ανδρέας Παπανδρέου από την 1η έως τις 7 Σεπτεμβρίου. Βενιζέλος και Παπανδρέου θα λάβουν προσκλήσεις να συμμετάσχουν και στις δύο εκδηλώσεις και μένει να καταγραφεί η παρουσία τους. Βέβαιο είναι, πάντως, ότι ο Βενιζέλος θα ξεναγηθεί στην έκθεση μετά την ομιλία του την ημέρα της επετείου.

Σε κάθε περίπτωση, όλες οι πλευρές καταβάλλουν προσπάθεια να αποφευχθεί ένα εσωκομματκό βραχυκύκλωμα, ενώ από τη Χαριλάου Τρικούπη διαβεβαιώνουν ότι η έκθεση ιστορικού υλικού διοργανώθηκε από το αυτόνομο Ιδρυμα Ανδρέας Παπανδρέου αλλά όχι εν αγνοία της κομματικής ηγεσίας. Την προσπάθεια να λειτουργήσουν οι δύο εκδηλώσεις ως συγκοινωνούντα δοχεία είχε αναλάβει ο γραμματέας του κόμματος Νίκος Ανδρουλάκης – και δεν είναι συμπτωματικό, όπως λένε οι ίδιες πηγές, ότι επελέγη να συστεγαστούν στο Ζάππειο.

Ωστόσο, μένει να αποδειχθεί και η πολιτική σύμπλευση των δύο ομιλητών – σε μια περίοδο που αρκετοί στο ΠαΣοΚ αντιμετωπίζουν τις εκδηλώσεις για την επέτειο των 40 ετών και ως κύκνειον άσμα, καθώς στα τέλη Οκτωβρίου προγραμματίζεται να διεξαχθεί το ιδρυτικό Συνέδριο για την ανασυγκρότηση της δημοκρατικής παράταξης. Υπό αυτό το πρίσμα, το ερώτημα για τους περισσότερους εντός των κομματικών τειχών δεν είναι η κατεύθυνση της παρέμβασης Βενιζέλου, αλλά τι θέλει να πει ο Παπανδρέου.

Ο Γ. ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ. Για τον πρώην Πρωθυπουργό, όμως, ο οποίος βρέθηκε τον Δεκαπεντάγουστο στην Κρήτη, είναι ζητούμενο αν θα επιδιώξει με φόντο την 3η του Σεπτέμβρη να αποσαφηνίσει τον δικό του σχεδιασμό. Μια πρόγευση για τις κινήσεις του θα μπορούσε να δίνει η ανακοίνωση του Ιδρύματος Ανδρέας Παπανδρέου – του οποίου προεδρεύει – για τη έκθεση του Ζαππείου, η οποία αποσκοπεί «να αποτελέσει το έναυσμα για την ανάπτυξη ενός δημιουργικού διαλόγου, που θα συμβάλει στην οικοδόμηση μίας οραματικής, αλλά συνάμα ρεαλιστικής και αποτελεσματικής πρότασης για τη συγκρότηση μίας προοδευτικής συμμαχίας πολιτικών και κοινωνικών δυνάμεων που συνεχίζουν να αγωνιούν για το μέλλον της Δημοκρατίας και του Σοσιαλισμού».

Από εδώ ώς το Συνέδριο

Για τον πρόεδρο του ΠαΣοΚ η ομιλία στο Ζάππειο εντάσσεται σε ένα γενικότερο σχέδιο πολιτικών παρεμβάσεων, οι οποίες θα συνεχισθούν στις 7 Σεπεμβρίου από το βήμα της ΔΕΘ (όπου θα προβάλλει το εθνικό σχέδιο ανασυγκρότησης μετά το Μνημόνιο) και θα κορυφωθούν με το Συνέδριο του Οκτωβρίου.