Με τα μεγάλα οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει, η Κύπρος χρειάζεται τώρα να εκμεταλλευτεί τα κοιτάσματά της σε φυσικό αέριο. Ομως για να ανοίξουν οι στρόφιγγες θα αναγκαστεί να πάρει σκληρές αποφάσεις τις οποίες μέχρι σήμερα απέφευγε.

Από τότε που ανακαλύφθηκε φυσικό αέριο, πριν από δύο χρόνια, η Κύπρος σχεδίαζε να το διοχετεύσει στην αγορά παρακάμπτοντας την Τουρκία που έχει καταλάβει το βόρειο τμήμα του νησιού εδώ και σχεδόν 40 χρόνια. Ομως μέσα σε λιγότερο από μια εβδομάδα οι φιλοδοξίες αυτές της Κύπρου δέχτηκαν διπλό χτύπημα. Τη Δευτέρα αναγκάστηκε να συρρικνώσει τον τραπεζικό της τομέα. Τρεις μέρες νωρίτερα από αυτό, το Ισραήλ, που θέλει να γίνει κόμβος εξαγωγής φυσικού αερίου, εξομάλυνε τις σχέσεις του με την Τουρκία. Τώρα οι δύο χώρες μπορούν να συνεργαστούν στον ενεργειακό τομέα παρακάμπτοντας την Κύπρο.

Οι ξαφνικές αυτές αλλαγές σημαίνουν ότι οι Κύπριοι μπορεί να χρειαστεί να «φρεσκάρουν» τις σχέσεις τους με την Τουρκία εάν θέλουν να κερδίσουν από το αέριο.

«Το υψηλό χρέος της Κύπρου μπορεί να είναι ένας έμμεσος τρόπος για να πιεστούν οι Κύπριοι να βρουν κάποια λύση» στο θέμα της Μεγαλονήσου, είπε η Φιόνα Μιούλεν, διευθύντρια της εταιρείας παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών με έδρα τη Λευκωσία Sapienta Economics.

Οι ευρωπαίοι αξιωματούχοι θεωρούν και αυτοί ότι η απεγνωσμένη ανάγκη της Κύπρου για ρευστό προκαλεί πιέσεις για συμβιβασμό με την Τουρκία, αλλά υπογραμμίζουν τις τεράστιες πολιτικές δυσκολίες που υπάρχουν. Και οι δύο πλευρές στο νησί έχουν έλθει σε σύγκρουση για το αέριο, με αποτέλεσμα να δημιουργηθεί ένα ακόμη εμπόδιο για την ενοποίηση παρά κίνητρο για συνεργασία. Ο πιο κοντινός μεγάλος υποψήφιος πελάτης είναι η Τουρκία που εισάγει το μεγαλύτερο μέρος πετρελαίου και αερίου.

Η Τουρκία τώρα ασκεί πιέσεις και, όπως ανακοίνωσε ο υπουργός Ενέργειας της χώρας Τανέρ Γιλντίζ, η κυβέρνησή του αναστέλλει τη συνεργασία με τον ιταλικό ενεργειακό γίγαντα Eni επειδή η εταιρεία εμπλέκεται στην εκμετάλλευση κοιτασμάτων στην Κύπρο.

Την ίδια στιγμή το Ισραήλ ομαλοποίησε τις σχέσεις του με την Τουρκία, κίνηση που ερμηνεύεται ως προσπάθεια να περιοριστεί η σύγκρουση στη Συρία. Η κίνηση αυτή αναμένεται να αλλάξει τα δεδομένα στην ενεργειακή πολιτική της περιοχής.

Η δημιουργία «ενός νέου ενεργειακού άξονα Ισραήλ – Κύπρου – Ελλάδας ή η πολιτική συνεργασία δεν είναι πολύ πιθανές. Και οι τρεις χώρες θα έπρεπε να αναζητήσουν τρόπους συνεργασίας με την Τουρκία ώστε να αξιοποιηθούν οι φυσικοί πόροι της περιοχής», είπε ο Μάικλ Λέιγκ, υψηλόβαθμό στέλεχος του German Marshall Plan των ΗΠΑ. «Θα υπάρξουν γρηγορότερα μεγαλύτερα έσοδα –περίπου 15 δισ. ή περισσότερα –εάν γίνει εξαγωγή (αερίου) από αγωγό που θα περνά από την Τουρκία» αναφέρει η Φιόνα Μιούλεν της Sapienta Economics.

® TAΝΕΑ – THE NEW YORK TIMES – Του Τζέιμς Κάντερ