ΕΙΡΩΝΙΚΟ ΚΛΕΙΣΙΜΟ ΤΟΥ ΜΑΤΙΟΥ ΣΤΟΝ ΑΝΑΓΝΩΣΤΗ
Ή , ΜΗΠΩΣ, ΣΩΡΕΙΑ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΩΝ ΑΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ ΚΑΙ
ΣΥΜΒΑΣΕΩΝ ΑΠΟ ΕΝΑΝ ΚΑΤΑΞΙΩΜΕΝΟ ΠΕΖΟΓΡΑΦΟ;
ΕΝΑ ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΜΕ ΘΕΜΑ ΕΝΑΝ ΦΟΝΟ ΚΑΙ
ΜΕΡΙΚΕΣ ΕΡΩΤΙΚΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ, ΚΑΤΑΛΗΓΕΙ ΣΕ ΕΝΑ
ΙΔΕΟΛΟΓΙΚΩΣ ΟΡΘΟ ΠΕΖΟΓΡΑΦΗΜΑ
Από τους γνωστότερους σύγχρονους Έλληνες πεζογράφους, ο Βαγγέλης Ραπτόπουλος στο νέο μυθιστόρημά του, Η Μεγάλη Άμμος, επιχειρεί κατά βάση ό,τι και στα περισσότερα προηγούμενα βιβλία του, να συνθέσει δηλαδή μιαν ενδιαφέρουσα ιστορία που να αποτυπώνει το σύγχρονο κοινωνικό μας παρόν. Ποια είναι η «υπόθεση» της Μεγάλης Άμμου; Ένας 37χρονος Αθηναίος συγγραφέας παιδικών βιβλίων, ο Νίκος Στεργίου, και η επί 7 χρόνια ερωτική σύντροφός του Αμαλία πηγαίνουν για ολιγοήμερες διακοπές σ΄ ένα μικρό νησί των Κυκλάδων, τη Μεγάλη Άμμο, την περίοδο της Αποκριάς. Κατά την παραμονή τους εκεί, στη διάρκεια ενός τοπικού γλεντιού, γίνονται μάρτυρες ενός φόνου, που φαίνεται κατ΄ αρχάς να οφείλεται σε παρεξήγηση. Ο συγγραφέας, που η σχέση του με την Αμαλία περνά βαθιά κρίση, αποφασίζει να γράψει το πρώτο μυθιστόρημά του για ενήλικες με θέμα αυτό τον φόνο. Σε απόσταση περίπου ενός χρόνου από το συμβάν, αρχίζει η αφήγηση της ιστορίας. Στο ενδιάμεσο διάστημα συνέβη μια γενική ανατροπή στη ζωή του συγγραφέα, καθώς η Αμαλία έφτιαξε ερωτικό δεσμό με τον πολύ νεώτερό της Διαμαντή, τον γιο του θύματος του φόνου. Εν τέλει, όμως, η Αμαλία επιστρέφει στον συγγραφέα και μένει έγκυος, ενώ αυτός, που στο μεταξύ ολοκλήρωσε το μυθιστόρημα, αποφασίζει επιτέλους, αφού κάμπτονται όλες οι μέχρι τότε σθεναρές αντιστάσεις του, να την παντρευτεί και να γίνει πατέρας. Στο τέλος του μυθιστορήματος ο συγγραφέας του το καταστρέφει. Για ποιο λόγο; Επειδή προτιμά την ευτυχισμένη ζωή με τους αγαπημένους του από ένα καταθλιπτικό μυθιστόρημα που αποδίδει τις αρνητικές όψεις της κοινωνικής πραγματικότητας στην ελληνική επαρχία.

Βαγγέλης Ραπτόπουλος

Η ΜΕΓΑΛΗ ΑΜΜΟΣ

ΕΚΔ. ΚΕΔΡΟΣ 2007, ΣΕΛ. 421

Σε τέσσερα μέρη

Όσον αφορά την αφηγηματική δομή της, η Μεγάλη Άμμος συντίθεται από 4 μέρη. Στο πρώτο («Ήμουν κι εγώ εκεί») και στο τέταρτο («Ό,τι απέμεινε») ο πρωτοπρόσωπος αφηγητής-συγγραφέας μάς εξιστορεί, μετακινούμενος διαρκώς από το παρελθόν στο παρόν, την ιστορία του φόνου και την ιστορία της κρίσης με την Αμαλία έως την τελική συμφιλίωσή τους. Έτσι λοιπόν, παρελθόν και παρόν, μυθοπλασία και μεταμυθοπλασία, η ιστορία των άλλων και η ιστορία της προσωπικής περιπέτειας (ζωής και γραφής) του ήρωα συγγραφέα συμπλέκονται σ΄ ένα αφήγημα που εξελίσσεται μπροστά στα μάτια του αναγνώστη. Στο δεύτερο και στο τρίτο μέρος η αφηγηματική προοπτική αλλάζει, καθώς κυριαρχεί η τριτοπρόσωπη αφήγηση. Πρόκειται, λοιπόν, για τα «καθαρά» μέρη του μυθιστορήματος που συνθέτει ο ήρωας συγγραφέας, χωρίς μεταμυθοπλαστικά στοιχεία. Συγκεκριμένα, βασικό θέμα του δεύτερου μέρους («Με τα μάτια του Γαβρήλου») είναι η ιστορία του φονιά, του Γαβρήλου, και πιο συγκεκριμένα η κρυφή ερωτική σχέση του στο νησί με τη γυναίκα ενός συνταξιούχου δικαστή, σχέση που η διακοπή της αποτέλεσε και το κρυφό κίνητρο του φόνου. Το τρίτο πάλι μέρος («Καρλίτο») αναφέρεται στον ερωτικό δεσμό του Διαμαντή και της νεαρής φίλης του Δώρας, έως ότου ο πρώτος γνωριστεί και συνδεθεί ερωτικά με την Αμαλία.