ΤΟ ΦΑΙΝΟΜΕΝΟ ΤΟΥ «ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΟΥ»
ΙΣΛΑΜ ΩΣ ΜΙΑ ΚΥΚΛΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ
ΥΦΕΣΗΣ ΚΑΙ ΑΝΑΒΙΩΣΗΣ, ΑΚΤΙΝΟΓΡΑΦΕΙ ΣΕ
ΑΥΤΗ ΤΗΝ ΚΛΑΣΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Ο ΧΡΑΪΡ ΝΤΕΚΜΕΤΖΙΑΝ,
ΕΞΕΤΑΖΟΝΤΑΣ ΤΑ ΑΙΤΙΑ- ΣΥΣΚΟΤΙΣΜΕΝΑ
ΣΤΗ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΥΣΤΕΡΑ
ΑΠΟ ΤΗΝ 11η ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ- ΤΗΣ ΡΙΖΟΣΠΑΣΤΙΚΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΤΟΥ
«Α πό τον Βολταίρο ώς τον Μαρξ, κάθε στοχαστής του Διαφωτισμού θεωρούσε ότι η θρησκεία θα έχει εξαφανιστεί ώς τον 20ό αιώνα, επειδή η θρησκεία είναι μια φετιχιστική, ανιμιστική δεισιδαιμονία. Ε, λοιπόν, δεν είναι αληθές, γιατί η θρησκεία είναι μια απάντηση στις υπαρξιακές δοκιμασίες που αντιμετωπίζουν όλοι οι άνθρωποι όλες τις εποχές».

Αν ο Τζορτζ Μπους έπαιρνε στα σοβαρά τη διαπίστωση αυτή του γνωστού κοινωνιολόγου Ντάνιελ Μπελ και αν είχε διαβάσει τη συνολική μελέτη για το Ισλάμ του Αρμένιου καθηγητή Πολιτικής Επιστήμης Χραΐρ Ντεκμετζιάν, θα ήταν πιο φειδωλός στις διακηρύξεις του περί «άξονα του κακού» και δαιμονοποίησης του ισλαμικού κόσμου.

Η διαφορά του ισλαμικού φονταμενταλισμού είναι, όπως δείχνει ο Ντεκμετζιάν- καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Ν. Καλιφόρνιας (και προηγουμένως στο Κολούμπια)-, ότι το φαινόμενο του ριζοσπαστικού Ισλάμ είναι μια κυκλική απάντηση σε καταστάσεις κρίσης που αντιμετωπίζουν οι χώρες του Ισλάμ. Εξετάζοντας τις ιστορικές ρίζες και τα μοντέλα της ισλαμικής ανάδυσης, ο Αρμένιος πολιτικός επιστήμονας που έχει ζήσει τα παιδικά του χρόνια στην υπό γαλλική επιρροή Συρία, εστιάζει στην πολιτική δυναμική της ισλαμιστικής αναβίωσης που εντείνεται από το σημερινό περιβάλλον κρίσης της μουσουλμανικής κοινωνίας.

Η ιστορία του Ισλάμ είναι μια ιστορία κυμάτων ανάδυσης εγγενών στον κοινωνικοπολιτικό της μηχανισμό, υποστηρίζει ο Ντεκμετζιάν. Αν και θα βόλευε πολύ τη Δύση να θεωρήσει ότι με ένα χάπι «εκδημοκρατισμού» ή «εκσυγχρονισμού» οι ισλαμικές χώρες θα μετατραπούν σε… Ευρωπαϊκή Ένωση ή θα αναλύσουν με οικονομικούς όρους τη σημερινή ριζοσπαστικοποίηση του μουσουλμανικού πληθυσμού, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Η αναβίωση του Ισλάμ, λέει ο Ντεκμετζιάν, δεν οφείλεται μόνο στην οικονομική αποστέρηση αλλά σε μια βαθύτερη και πιο περίπλοκη κρίση ταυτότητας, κουλτούρας και νομιμοποίησης.

Κάθε φάση ύφεσης του Ισλάμ πυροδοτεί μια απάντηση αναβίωσης: μια κίνηση προς τα πίσω στις ρίζες του Ισλάμ υπό την ηγεσία χαρισματικών προσώπων. Η σημερινή αναβίωση

Richard Ηrair Dekmejian

ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΗΜΕΝΟ

ΤΗΜΕΝΟ ΙΣΛΑΜ

Ο ΦΟΝΤΑΜΕΝΤΑΛΙΣΜΟΣ

ΣΤΟΝ ΑΡΑΒΙΚΟ ΚΟΣΜΟ

ΜΤΦ. Α. ΜΠΑΛΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΡΟΛ. Κ. ΚΟΥΤΣΟΥΚΗΣ, ΕΚΔ. ΠΑΠΑΖΗΣΗ, ΣΕΛ. 585, ΤΙΜΗ: 31,35 #

του Ισλάμ και η ακραία ριζοσπαστικοποίησή του, ήταν το αντίδοτο στον κοσμικόδοξο παναραβισμό που δέχθηκε το τελικό πλήγμα με τη νίκη του Ισραήλ στον πόλεμο του 1967 και τον θάνατο του Νάσερ τρία χρόνια αργότερα. Τότε έγινε η μετατόπιση από τον παναραβικό εθνικισμό στον πολιτικό ισλαμισμό και στη ριζοσπαστικοποίηση του Ισλάμ. Με άλλα λόγια, αυτό ήταν το κομβικό σημείο που έβαλε στη ζωή μας τον Οσάμα Μπιν Λάντεν και τους συντρόφους του.

Επίκαιρη μελέτη

Αν και γράφτηκε πριν από 20 χρόνια, η μελέτη δεν παύει να έχει την τραγική επικαιρότητά της. Επιπλέον, η ελληνική έκδοση έχει την τύχη να συνοδεύεται από επίμετρο του συγγραφέα που συνδέει την ανάλυσή του με τις σημερινές εξελίξεις στο Ισλάμ και ιδιαίτερα ύστερα από την 11η Σεπτεμβρίου. Το βιβλίο βασίζεται στο μεγαλύτερο μέρος του σε αυθεντικές αραβικές πηγές, συμπεριλαμβανομένων παράνομων φυλλαδίων, δημοσιεύσεων και μονογραφιών και είναι από τα λίγα που εξερευνούν τις τάσεις και στις δύο σχολές του Ισλάμ: τους Σουνίτες και τους Σιίτες.

Απαραίτητο ανάγνωσμα για κάθε συνειδητοποιημένο πολίτη που επιθυμεί να κατανοήσει τις σημερινές εξελίξεις γύρω από το Ισλάμ και δεν εφησυχάζει σε θεωρίες τύπου Χάντινγκτον, το βιβλίο του Ντεκμετζιάν κάνει όσους υποστηρίζουν το ιδεολόγημα της σύγκρουσης των πολιτισμών να μοιάζουν με θλιβερούς ερασιτέχνες. Ο συγγραφέας περνά πέρα από τα πρωτοσέλιδα και τα βολικά στερεότυπα, αναδεικνύει τον πλούτο του ισλαμικού κόσμου και, εντέλει, αμφισβητεί όσους υπεραπλουστεύουν την πολυπλοκότητα του επαναστατημένου Ισλάμ, θεωρώντας πως αν η Δύση είχε συμπεριφερθεί καλύτερα, τίποτα απ΄ όσα συμβαίνουν σήμερα δεν θα είχε συμβεί. Όπως θα έλεγε κι ο Ντεκμετζιάν, too good to be true…

Τελευταία Νέα