Πόσο ερωτισμό, χιούμορ και σαρκασμό αντέχει ένα θρησκευτικό κείμενο; Πώς συνδέεται η όπερα του Μπέλα Μπάρτοκ και ένα έργο του Φραντς Λιστ με ένα πριόνι κι ένα σφυρί; Πού συναντώνται το ανθρώπινο και θείο πάθος; Το εύρος των απαντήσεων θα ξετυλιχθεί στις «Ημέρες Λατρευτικής Μουσικής» που διοργανώνονται υπό τον τίτλο «Ανθρώπινα και Θεία Πάθη». Πρόκειται για τον εναρκτήριο κύκλο έργων διά χειρός Μάρκελλου Χρυσικόπουλου και Γιώργου Κουμεντάκη, νυν καλλιτεχνικού διευθυντή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής. Κύκλος που εγκαινιάζει τη στέγη της ΕΛΣ και θα δίνει σταθερό ραντεβού κάθε χρόνο την περίοδο του Πάσχα. Η αυλαία ανοίγει με το «Communio» (23-24 Μαρτίου) που θα διευθύνει στην Εναλλακτική Σκηνή στο Κέντρο Πολιτισμού Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος. Μια παράσταση που εμπνέεται από το «Ασμα Ασμάτων», ξετυλίγεται με τη σκηνοθετική δεξιοτεχνία της Κατερίνας Ευαγγελάτου και τη μουσική τόλμη του συνόλου Latinita Nostra. Ο Μάρκελλος Χρυσικόπουλος εξηγεί ότι «σε αυτή την παράσταση είμαστε οι ξεναγοί, οι ενδιάμεσοι και οι τελετάρχες. Εχουμε τη δυνατότητα να αποποιούμαστε κάποιες ευθύνες και να νιώθουμε λίγο πιο άνετα». Γύρω από ένα τραπέζι, στη μέση της σκηνής, οι συντελεστές της παράστασης και οι θεατές θα κοινωνήσουν, όπως λέει ο μαέστρος, «το μεγαλείο της τέχνης, αφού όλοι μπορούμε να συγκινηθούμε, πότε με μια νότα, πότε με ένα χρώμα, και να δούμε κάτι εντελώς διαφορετικό».

Ενα συμπόσιο, λοιπόν, σε κατανυκτική ατμόσφαιρα όπου θα ακουστούν στίχοι όπως «Τα χείλη σου είναι σαν κόκκινο γαϊτάνι, ο λαιμός σου περήφανος σαν πύργος», «Θα το νηστέψω το φιλί ώσπου να με φιλήσεις», όταν δηλαδή οι δύο εραστές στο ποίημα «Ασμα Ασμάτων» περιγράφουν ο ένας τον άλλον. Ο συνδημιουργός του «Communio» ξεχωρίζει όμως και το σημείο του κειμένου όπου ο έρωτας περιγράφεται ως «πιο δυνατός από τον θάνατο!»

Πόσος ερωτισμός χωράει σε ένα θρησκευτικό κείμενο; «Το «Ασμα Ασμάτων» έχει τρυπώσει μέσα στην Παλαιά Διαθήκη. Πέραν του συμβολισμού που θέλουμε να βλέπουμε, έχουμε δυο πρόσωπα, τον άντρα και την γυναίκα. Σε πρώτη ανάγνωση είναι ένα ποιητικό κείμενο που υμνεί τον έρωτα ενός άντρα και μιας γυναίκας εκτός γάμου. Από εκεί πηγάζει όλη αυτή η δροσιά. Είχαμε μάλιστα τη χαρά και την τιμή να χρησιμοποιήσουμε τη μετάφραση – απόδοση που είχε κάνει ο Μιχάλης Γκανάς».

Η ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΕΥΑΓΓΕΛΑΤΟΥ. Η πρόκληση για την Κατερίνα Ευαγγελάτου στο «Communio» είναι η απουσία δραματουργίας: «Δεν υπάρχει, για παράδειγμα, λιμπρέτο όπως σε μια όπερα. Φτιάχνεται κατά τη διάρκεια των προβών –αν και έχουμε τον σκελετό του από το «Ασμα Ασμάτων». Οι δράσεις όλες θα οργανωθούν γύρω από ένα τραπέζι εν είδει μουσικού δείπνου και προσφοράς και επικοινωνίας με τους θεατές». Πώς όμως προκύπτει το αφήγημα της παράστασης και πώς διασφαλίζεται το θέμα; «Αποφασίσαμε μαζί με τον Μάρκελλο να μη σταθούμε στη γραμμική περιγραφή. Επιδιώξαμε περισσότερο να μοιραστούμε μια πνευματική εμπειρία μέσω της μουσικής και του ποιητικού λόγου. Δεν πρόκειται να δει κάποιος ένα έργο με αρχή, μέση και τέλος, αλλά σίγουρα θα έχει την εμπειρία μιας βραδιάς όπου μέσω της μουσικής και της ποίησης θα κάνουμε εμείς μια προσφορά».

Τη σκυτάλη στη σκηνή της Εναλλακτικής Σκηνής θα πάρουν οι «συνομιλίες» των Κάρμινα Μπουράνα του 12ου αιώνα, ο Κώδικας της Νυρεμβέργης (13ος αι.), ο Κώδικας του Βατικανού (16ος αιώνα), οι συνθέσεις των Τάβενερ και Φέρφαξ, αλλά και μια πασχαλινή σεκουέντσα (11 αι.) στις 31 Μαρτίου και 1η Απριλίου. Αυτά είναι τα έργα που δημιουργούν το πλαίσιο της παράστασης «Διά Χριστόν Σαλοί» που θα διευθύνει ο Δημήτρης Κούντουρας και ο Δημήτρης Δημόπουλος θα δημιουργήσει ένα stand-up θέαμα. O κωμικός ηθοποιός εξηγεί πως το θέμα της παράστασης –η σαλότητα (τρέλα) –δίνει καλό υλικό για αυτοσχεδιασμό. «Οι σαλοί ήταν μέλη του κλήρου, μοναχοί, οι οποίοι μέσω της τρέλας προσπαθούσαν ν’ αγγίξουν το θείο. Στον Μεσαίωνα, στις γιορτές της σαλότητας, ένας από τους χαμηλότερους ιστάμενους κληρικούς στεφόταν αρχιδιάκος για μια μέρα και δικαιούταν να κατακρίνει τον κλήρο, την Εκκλησία και να κρίνει εκ των έσω όλα αυτά που ζούσε. Φυσικά δεν είναι τυχαίο που οι γιορτές αυτές λάμβαναν χώρα τις ημέρες του καρναβαλιού, όπου γινόταν μια σύζευξη των παγανιστικών εορτών οι οποίες άφησαν τα κατάλοιπά τους μέσα στη θρησκευτική λατρεία».

Ενα πιάνο, ένα πριόνι και ένα σφυρί προτείνουν τα νήματα που συνδέουν την όπερα του Μπέλα Μπάρτοκ «Ο πύργος του Κυανοπώγωνα» και το «Via Crucis» του Φραντς Λιστ –μια αλληγορία του ψυχικού γολγοθά τον οποίο διανύει κάθε άνθρωπος κουβαλώντας τον δικό του σταυρό. Ο πιανίστας Γιώργος Κωνσταντίνου υπογραμμίζει ότι «όπως ο Ιησούς στον Δρόμο του Σταυρού, έτσι και ο Κυανοπώγωνας περνάει έναν γολγοθά, κουβαλάει έναν σταυρό. Το τέλος του είναι προδιαγεγραμμένο. Υπάρχει ένα στοιχείο οικειοθελούς παράδοσης στη μοίρα» («Ο Κυανοπώγωνας στη Via Crucis», 6 Απριλίου).

Οι άλλες εκδηλώσεις

«Caravaggio: Ζώσες εικόνες» (29, 30 Μαρτίου) σε σκηνοθεσία της ομάδας Teatri 35, με τους Δημήτρη Καρακαντά, Θεόδωρο Κίτσο και Δήμο Γκουνταρούλη. «Ερωτας έρημος τόπος» (2 Απριλίου). Η Μαρία Φαραντούρη σε κύκλους τραγουδιών των Μίκη Θεοδωράκη και Γιώργου-Εμμανουήλ Λαζαρίδη. «Μικρή επίσημη λειτουργία» του Τζοακίνο Ροσίνι (7 και 9 Απριλίου) και στις 8 Απριλίου συναυλία Ελληνικής Βυζαντινής Χορωδίας ΕΛΒΥΧ, αφιερωμένη στη μνήμη του Λυκούργου Αγγελόπουλου – με ελεύθερη είσοδο

Τελευταία Νέα