Χωρίς φόβο

αφή στοιχεία ερωτικού θρίλερ διαθέτει το έργο του αμερικανού συγγραφέα Ανταμ Σάιντελ (Adam Seidel) «Φοβάσαι;» (πρωτότυπος τίτλος «Catching the Butcher») που φέρνει στη σκηνή ένα παράξενο ζευγάρι: τον κατά συρροήν δολοφόνο Μπιλ και το δυνάμει δωδέκατο θύμα του, τη Νάνσι. Με αυτούς τους δύο κεντρικούς ήρωες και έναν τρίτο, την περίεργη και κουτσομπόλα γειτόνισσα Τζόαν, στήθηκε και η παράσταση στο Ιλίσια – Βολανάκης, που σκηνοθετεί η Ελενα Καρακούλη.

Θέμα του «Φοβάσαι;» είναι λίγο – πολύ ο ελληνικός τίτλος του έργου, με τους δύο ήρωες που αναζητούν μέσα από ακραίες επιλογές την ικανοποίηση, ένα αίσθημα, ένα συναίσθημα, κάτι. Αυτός είναι ο λόγος που εκείνος σκοτώνει και αυτός είναι ο λόγος που η Νάνσι επιζητά να γίνει θύμα του –μήπως κινδυνεύοντας νιώσει και εκείνη κάτι. Και οι δυο τους πάσχουν από «οριακή διαταραχή προσωπικότητας».

Υπάρχει διέξοδος σε αυτή τη νοσηρότητα; Ο συγγραφέας επιλέγει να φέρει κοντά τους δύο «ασθενείς» με τον δολοφόνο να μην μπορεί να σκοτώσει το συγκεκριμένο θύμα, γιατί δεν φοβάται. Τόσο απλά. Η απάντηση και η διέξοδος έρχονται με την κοινή απόφαση των δύο ηρώων να προσπαθήσουν να ζήσουν «μαζί», «φυσιολογικά», σαν «κανονικοί άνθρωποι».

ΣΚΟΤΕΙΝΗ ΜΑΤΙΑ. Σκοτεινή είναι η ματιά του Σάιντελ, αλλά το ενδιαφέρον στην περίπτωσή του είναι ότι πάει το θέμα παραπέρα: κινείται στα όρια της ψυχής και της παράνοιας, δημιουργώντας ένα έργο που μετατρέπει το μαύρο (και) σε μαύρο χιούμορ, χωρίς ωστόσο να αμελεί την ουσία της θεματολογίας του. Προφανώς και δεν δίνει άφεση αμαρτιών στον δολοφόνο. Μοιράζει το έργο ανάμεσα στο σκοτάδι και σε ένα κατασκευασμένο φως: σε ένα πρώτο μέρος σκιαγραφείται ουσιαστικά η προσωπικότητα του δολοφόνου, ενώ δίνονται παράλληλα στοιχεία του θύματος. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η «κανονικότητα» της κοινής ζωής τους με διαρκείς νύξεις σκότους. Καθοριστική είναι η είσοδος της γειτόνισσας, που ανατρέπει κάθε ισορροπία –μια, έτσι κι αλλιώς, εύθραυστη και επικίνδυνη ισορροπία.

Βαθύ και μελετημένο στη δομή του, το «Φοβάσαι;» απαιτεί ακρίβεια, κινείται στην κόψη. Προκαλεί γέλιο, ενώ ελλοχεύει ο κίνδυνος.

Η παράσταση στο Ιλίσια – Βολανάκης δηλώνει εξαρχής τις καθαρές προθέσεις της: ο χώρος αφαιρετικός με νύξεις –όπως το υπόγειο όπου ο Μπιλ φυλακίζει τη Νάνσι με στόχο να τη σκοτώσει, το οποίο και μετατρέπεται σε καθιστικό, όπου επί σκηνής υπάρχουν μόνο τα απαραίτητα. Και μια τηλεόραση. Καθοριστική η διαφάνεια της πλαστικής κουρτίνας που περιστρέφεται γύρω από τη σκηνή και παίζει με τις σκιές. Την αρχική νοσηρότητα στο υπόγειο διαδέχεται μια κατασκευασμένη «οικογενειακή χαρά», που παραπέμπει στις αμερικανικές τηλεοπτικές σειρές της δεκαετίας του ’50, όπως αυτή που ακούγεται από την τηλεόραση.

Η σκηνοθέτρια παρωδεί με επιτυχία την κατάσταση άλλοτε με υπερβολές και άλλοτε με υπονοούμενα, αλλά δεν καταφέρνει με την ίδια επιτυχία να δημιουργήσει τη σκοτεινή εσωτερική ατμόσφαιρα των ηρώων. Το μαύρο χιούμορ κερδίζει το μαύρο του έργου και αυτό λειτουργεί κατά της παράστασης. Ο Νίκος Ψαρράς και η Αλεξία Καλτσίκη συνθέτουν ένα ταιριαστό ζευγάρι και τα υποκριτικά τους μέσα είναι στην υπηρεσία των ρόλων τους. Μόνο που το κανονικό κερδίζει το νοσηρό και η παράσταση στερείται ένταση και αγωνία. Η σκηνή με την είσοδο της γειτόνισσας και την εξαιρετική Βαγγελιώ Ανδρεαδάκη λειτουργεί απελευθερωτικά. Αλλά, δυστυχώς, το ερώτημα του τίτλου δεν μένει αναπάντητο. Ο θεατής δεν φοβάται. Δυστυχώς.