Με το χέρι στην καρδιά: ανήκετε σε εκείνους που διακρίνουν μια υπερβολή στη βράβευση του Μπομπ Ντίλαν ή το είδατε ως δικαίωση;
Ενα Νομπέλ Λογοτεχνίας δεν βοηθάει φυσικά τον ίδιο, που έτσι κι αλλιώς περιφέρεται τσουρουφλισμένος από πόλη σε πόλη κάνοντας το πιο έντιμο που θα μπορούσε, μην αφήνοντας δηλαδή ούτε ίχνος του μύθου του που να μην το καταστρέψει. Βοηθάει όμως την ίδια τη λογοτεχνία. Γιατί για πρώτη φορά δεν βραβεύεται ένας ποιητής ή ένας συγγραφέας, αλλά ένα ζωντανό σχήμα λόγου, μία ανθρώπινη παρομοίωση ή μεταφορά του θανάτου της ή της μοναδικής ελπίδας της για ζωή, όπως το δει κανείς.
Φέτος δεν θα βασιστώ στην «Καλλιθέα». Αυτή έκλεισε τον κύκλο της. Τώρα, λίγο πριν βουτηχτώ στο καινούργιο, θέλω να κοιτάξω όλα μου τα τραγούδια σαν παλιό άλμπουμ φωτογραφιών. Να γελάσω με την παλιά φάτσα μου, με τα ρούχα που διάλεγα, με το πόσο αστεία ήταν τα μαλλιά μου. Και να συγκινηθώ με κάτι απροσδιόριστο, με κείνο που αγαπήθηκε αλλά δεν ευοδώθηκε και με κείνο που είναι ακόμα εδώ, δίπλα μου.
Οσο για το κοινό των συναυλιών, ευτυχώς ποτέ δεν είναι το ίδιο. Είναι πάντα ο καθρέφτης μιας άλλης εποχής, μιας άλλης νύχτας. Γι’ αυτό κι εγώ θέλω ν’ αλλάζω συνέχεια για να το συναντήσω. Ποτέ δεν έκανα ίδια παράσταση σε δυο χρόνια. Θέλω να έχω τρακ, να πηγαίνω προς το μέρος που θα παίξω με πανικό.
Μεγάλωσα έτσι. Εχω φτάσει σε σημεία να μου φέρομαι σαν ένας γελοίος τροχονόμος. Στο γράψιμο, στην κοινωνική ζωή, στον έρωτα. Υπάρχει ένα κομμάτι του Ακη Πάνου, το «Πρέπει», στο οποίο παίζουμε εγώ και ο εαυτός μου.
Ναι, φυσικά. Εχω και τέτοιες στιγμές. Αλλά δεν το καταλαβαίνω εκείνη την ώρα. Αν το καταλάβω, αμέσως το αλλάζω.
Ενα κορίτσι που δεν ξέρει από πού να κρατηθεί η ομορφιά του. Κι ένα αγόρι που το καταλαβαίνει όλο αυτό αλλά δεν ξέρει να το πει.
Υπάρχουν κάποιοι, λίγοι μουσικοί που ξέρουν πως πάνω από τη μουσική είναι η ζωή και πάνω από τη ζωή κάτι άλλο. Αυτοί δεν μπορούν να σταματήσουν να περπατάνε.
Μα πάντα ο καλλιτέχνης λέει αυτά που του δίνουν οι φωνές των άλλων. Η φωνή του δανείζεται από τις φωνές όλων. Αρα πάντα έχει κάτι να πει. Μόνο αν νομίσεις πως η φωνή είναι μόνο δική σου ή αν χάσεις την επαφή σου με τους άλλους, χάνεις τα δώρα σου.
Μετά την «Καλλιθέα» ποια θα είναι η γεωγραφία –ή η ανθρωπογεωγραφία –του επόμενου δίσκου;
Α, ποιος ξέρει; Θα ήθελα να είναι ένας δίσκος μεταπολεμικός. Φοβάμαι όμως πως θα δούμε ακόμα πολλά άγρια πράγματα.
Ο φόβος τού να μην ελέγχεις το σώμα σου ή το μυαλό σου. Αλλά μάλλον είναι ο μόνος που έχω –και είναι παλιός. Τον θάνατο δεν τον φοβάμαι, το να είσαι εδώ και να μη ζεις όμως, είναι τρομακτικό.
Το τραγούδιστη σκηνή και η ΑΕΠΙ
Οταν τραγουδάω στη σκηνή:«Αν πρέπει να περιγράψω αυτό που νιώθω όταν τραγουδάω στη σκηνή με όρους της καθημερινότητας, θα έλεγα ότι είναι κάτι ανάμεσα στον ύπνο, στο σεξ και στο διάβασμα. Πλέεις μέσα σε κάτι άγνωστο, λες πως οδηγείς τη βραδιά κι όμως σε οδηγεί εκείνη, κάποια στιγμή αφήνεσαι μεθυσμένος στην κίνησή της. Την επόμενη μέρα αναρωτιέσαι αν αυτό που άγγιξες ήταν αληθινό. Τι είναι πιο αληθινό, όμως;».
Για τους καλλιτέχνες και την ΑΕΠΙ: «Κάποιοι από μας έλεγαν πως η κρίση και όσα έφερε στο φως είναι η σωστή ώρα για να αλλάξουν κάποια πράγματα, κάποιοι άλλοι έλεγαν πως ειδικά η κρίση δεν είναι ώρα και κάποιοι τρίτοι δεν θεωρούσαν πως υπάρχει κάτι που πρέπει να αλλάξει. Τελικά δεν άλλαξε τίποτα και είμαστε όλοι έτοιμοι να ανοίξουμε τα ραδιοφωνάκια μας και ν’ ακούσουμε τραγούδια που λένε πως θέλουν ν’ αλλάξουν τον κόσμο».
Στον Σταυρότου Νότου
Ο Φοίβος Δεληβοριάς στον Σταυρό του Νότου (κεντρική σκηνή, Φραντζή και Θαρύπου 35-37, τηλ. 210-9226.975) το Σάββατο 22 και 29 Οκτωβρίου. Μαζί του επί σκηνής: Κωστής Χριστοδούλου (πλήκτρα), Μιχάλης Καπηλίδης (τύμπανα), Κώστας Παντέλης (κιθάρες), Γιοέλ Σότο (μπάσο), Χριστίνα Μαξούρη (τραγούδι).