Το αμερικανικό όνειρο σε 15 καρέ

Μακριά καλογυαλισμένα αυτοκίνητα, ομοιόμορφα ντυμένοι καουμπόηδες, φωτισμένοι ουρανοξύστες, ψηλά φοινικόδεντρα, λευκά τροχόσπιτα και πολυπληθή νυχτερινά κλαμπ. Εικόνες μιας Αμερικής που έχουν περάσει στο παγκόσμιο συλλογικό ασυνείδητο μέσω της τέχνης και της σύγχρονης αστικής κουλτούρας και μοιάζουν οικείες ακόμα και σε όποιον δεν έχει βρεθεί εκεί. Αυτές πρωταγωνιστούν στη φωτογραφική έκθεση «America» της γκαλερί Can του Κολωνακίου και πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Athens Photo Festival.

Εξι ταλαντούχοι φωτογράφοι, ο Νικόλαος Βεντουράκης, ο Γιώργης Γερόλυμπος, ο Αντώνης Θεοδωρίδης, ο Πάνος Κοκκινιάς, ο Γιώργος Κορδάκης και η Δήμητρα Λαζαρίδου εκθέτουν συνολικά 15 έργα τους που το καθένα μεταφέρει τη δική του ιστορία για το αμερικανικό όνειρο. Ολοι τους πέρασαν τον Ατλαντικό και βρέθηκαν στη βορειοαμερικανική επικράτεια με τον φακό τους από τη δεκαετία του 1990 έως σήμερα για να σπουδάσουν, να δουλέψουν ή απλώς να ταξιδέψουν, αποτυπώνοντας τις εμπειρίες τους σε ασπρόμαυρα κι έγχρωμα φιλμ.

Η ΙΔΕΑ. «Πριν από αρκετούς μήνες είχα πάει σε μια εκδήλωση του Ιδρύματος Fullbright και μεταξύ άλλων είδα δουλειές του Αντώνη και του Νικόλα που ήταν υπότροφοί του. Την ίδια σχεδόν περίοδο ένας φίλος μού έστειλε το βιβλίο «Amerique» του Ζαν Μποντριγιάρ που λειτουργεί σαν οδηγός αλλά και έργο φιλοσοφίας παράλληλα, καθώς προσπαθεί να κατανοήσει τι είναι η Αμερική. Σε ένα απόσπασμά του υποστηρίζει πως μόνο ένας μη Αμερικανός, όταν κοιτάει τη χώρα, μπορεί να καταλάβει τι πραγματικά σημαίνει. Οπότε σκέφτηκα να κάνω μια έκθεση με έξι έλληνες φωτογράφους που να διερευνούν το ζήτημα αυτό» λέει στα «ΝΕΑ» η Χριστίνα Ανδρουλιδάκη, ιδιοκτήτρια της γκαλερί αλλά και επιμελήτρια της έκθεσης.

Η Χριστίνα Ανδρουλιδάκη χώρισε τις εικόνες σε δύο διαφορετικές κατηγορίες και τις τοποθέτησε σε δύο διαφορετικές αίθουσες. Στην κυρίως αίθουσα της γκαλερί στήθηκαν έγχρωμες φωτογραφίες που είναι περισσότερο σκηνοθετημένες, στιγμιότυπα road trip και μεγάλα φορμάτ. Αντίθετα, τους τοίχους του γραφείου γεμίζουν έργα που είναι ασπρόμαυρα κι αποτυπώνουν στιγμές των πόλεων στους δρόμους ή ελεύθερα ενσταντανέ.

Μπαίνοντας ο επισκέπτης στην Can, θα έρθει αντιμέτωπος με τα εκτυπωμένα κλικ του Βεντουράκη. Οι εικόνες του έχουν διαφορετικά επίπεδα ανάγνωσης των σκηνικών που κάθε φορά στήνει και μολονότι συχνά δείχνουν νεκρές φύσεις, κάνουν δυνατές αναφορές στην ουσία της αμερικανικής κουλτούρας. Προχωρώντας, απλώνονται τα έργα του Γερόλυμπου με πρωταγωνιστές τοπία της ερήμου. «Ηθελα μια έρημο γιατί ο Μποντριγιάρ αναφέρεται εκτενώς σ’ αυτές, οπότε επέλεξα εκείνες που παίζουν με το γαλάζιο της Σιένας, αυτό το χρώμα που δεν συναντάται εύκολα στη φύση» τονίζει η γκαλερίστα. Οι φωτογραφίες είναι όλες νυχτερινής λήψης όπου, προκειμένου να αναδειχθούν αυτές οι ιδιαίτερες αποχρώσεις, έπρεπε ο Γερόλυμπος να κρατήσει για αρκετά λεπτά ανοιχτό το διάφραγμα του φακού του.

Στη συνέχεια έρχονται οι δημιουργίες του Κορδάκη, κομμάτια του πρότζεκτ του «10.000 αμερικανικές ταινίες», όπου ο φωτογράφος προσπαθεί ουσιαστικά να αποτυπώσει την Αμερική όπως τη βλέπουμε στον κινηματογράφο. Οπλο του στην προσπάθειά του αυτή είναι η Polaroid κάμερά του και τα παλιά φιλμ. Μια και τα περισσότερα από αυτά είναι ληγμένα, αποτέλεσμα του κλεισίματος του εργοστασίου παραγωγής τους, βγάζουν μέσω των αλλοιώσεών τους και κάποιες ζωγραφικές ποιότητες. Με αυτόν τον τρόπο, επί της ουσίας επαναφέρει τη συζήτηση για τα εφέ που στις μέρες μας «πειράζουν» τις φωτογραφίες, αναδεικνύοντας παράλληλα τοπία χωρίς ανθρώπινη παρουσία.

ΣΤΑ ΚΛΑΜΠ. Πολλαπλά πορτρέτα περιέχουν τα κλικ του Θεοδωρίδη που ακολουθούν και είναι τα πιο πρόσφατα έργα της έκθεσης, τραβηγμένα το 2014. Χρησιμοποιώντας κάμερα μεσαίας φόρμας με φιλμ έχτισε εικόνες της καθημερινής ζωής στην αμερικανική Δύση. Οι φωτογραφίες του Κοκκινιά που έπονται είναι κομμάτια της τελευταίας ασπρόμαυρης σειράς του, τραβηγμένες από το 1991 έως το 1994, χωρίς σημάδια σκηνοθεσίας. Ο ίδιος για τέσσερα χρόνια τρύπωνε σε κοσμικά κλαμπ της Νέας Υόρκης και με τη Leica του αποτύπωνε στιγμές των θαμώνων τους. Ολες τους χαρακτηρίζονται από στοιχεία υπερβολής που ανάγονται μέχρι και στη σφαίρα της περφόρμανς, καταφέρνοντας να τις κάνει να μιλήσουν για την αποξένωση και τον ερωτισμό της πόλης.