Πολλοί θέλουν αλλά λιγότεροι μπορούν. Κάπως έτσι θα μπορούσε συνοπτικά να περιγράψει κάποιος τη συμμετοχή μουσείων, μνημείων κι αρχαιολογικών χώρων σε έναν από τους δημοφιλέστερους θεσμούς που έχει καθιερώσει το υπουργείο Πολιτισμού και φέτος συμπληρώνει 20 χρόνια, εκείνον της αυγουστιάτικης πανσελήνου.
Είκοσι τέσσερις χώροι λιγότεροι από πέρυσι (116 έναντι 140) και 81 εκδηλώσεις (πέρυσι 105) από το Ιερό των Μεγάλων Θεών στη Σαμοθράκη έως το Ιδαίο Αντρο στην Κρήτη θα περιμένουν όσους επιθυμούν να ξενυχτήσουν για χάρη της πανσελήνου του Αυγούστου, στις 18 του μηνός, σχεδόν σε έναν μήνα από την αποψινή.

Την ώρα που για λόγους ασφαλείας η Ακρόπολη παραμένει απροσπέλαστη για το κοινό, οι εκδηλώσεις στους Δελφούς περιορίζονται στον αύλειο χώρο του μουσείου και στην Ολυμπία προς το παρόν γίνονται προσπάθειες για να παραμείνει ανοιχτός ο χώρος έως και μία ώρα μετά τα μεσάνυχτα (υπάρχει προγραμματισμένη εκδήλωση στο αίθριο του μουσείου), για πρώτη φορά φέτος θα ανοίξει η Ακρόπολη της Σπάρτης. «Το κοινό διψά για αυτές τις βραδιές και οι τοπικές κοινωνίες βοηθούν όσο μπορούν για να πραγματοποιηθούν» επεσήμανε χθες η γενική γραμματέας του υπουργείου Πολιτισμού Μαρία Βλαζάκη κατά τη συνεδρίαση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου που ενέκρινε ομόφωνα τη λειτουργία εκτός ωραρίου των χώρων (συνήθως ώς τα μεσάνυχτα) με ελεύθερη είσοδο και το σύνολο των εκδηλώσεων, που πέρυσι κατάφεραν να προσελκύσουν περί τους 83.330 επισκέπτες.

ΜΗΔΕΝΙΚΟ ΚΟΣΤΟΣ. Το κόστος για το ΥΠΠΟ τα τελευταία χρόνια είναι μηδενικό διότι δεν επιβαρύνεται για καμία από τις εκδηλώσεις και οι αρχαιοφύλακες συμμετέχουν χωρίς αμοιβή καθώς η χρυσή εποχή του ειδικού λογαριασμού και των κονδυλίων για τέτοιου είδους εκδηλώσεις έχει περάσει προ πολλού. Η έλλειψη χρηματοδότησης ωστόσο δεν έγινε αιτία να σταματήσει ο δημοφιλής θεσμός –παρά μόνο τη διετία 2004-2006, όταν ακόμη η οικονομική κρίση δεν είχε κάνει την εμφάνισή της και η νοοτροπία όλων ήταν εντελώς διαφορετική -, ο οποίος έκανε τα πρώτα του βήματα το 1996 και γιγαντώθηκε πολύ γρήγορα καθώς όλοι οι συμμετέχοντες είχαν μόνο κέρδη να μετρήσουν: οι καλλιτέχνες αμείβονταν, το φυλακτικό προσωπικό πληρωνόταν υπερωρίες και το ΥΠΠΟ βελτίωνε την εικόνα του απέναντι στους επισκέπτες. Το ενδιαφέρον του κόσμου σε συνδυασμό με την πίεση των τοπικών κοινωνιών οδήγησε τους εμπλεκόμενους με τον θεσμό της αυγουστιάτικης πανσελήνου να προσαρμοστούν στα νέα δεδομένα με αποτέλεσμα οι αρχαιοφύλακες να εργάζονται πλέον σε εθελοντική βάση, ενώ το κόστος των εκδηλώσεων –όπου υπάρχουν, διότι στον κατάλογο περιλαμβάνονται και 35 χώροι που θα είναι απλώς ανοιχτοί –αναλαμβάνουν η τοπική αυτοδιοίκηση, οι πολιτιστικοί σύλλογοι και κατά τόπους χορηγοί καθώς θεωρούν ότι η συγκεκριμένη βραδιά κινεί την τοπική οικονομία δεδομένου ότι στις περιοχές όπου τα μνημεία «ξενυχτούν» σημειώνεται αύξηση κατανάλωσης στις γύρω επιχειρήσεις.

ΜΕΙΩΜΕΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ. Παρ’ όλα αυτά φέτος η συμμετοχή αρχαιολογικών χώρων, μουσείων και μνημείων στην αυγουστιάτικη πανσέληνο παρουσιάζεται μειωμένη κατά 17% σε σχέση με πέρυσι, γεγονός που αποδίδεται σε δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι Εφορείες Αρχαιοτήτων σχετικά με την αμισθί υπερωριακή εργασία των υπαλλήλων, αλλά και την εξεύρεση χορηγών για τη φιλοξενία εκδηλώσεων, σύμφωνα με τη γενική διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς στο ΥΠΠΟ Ελενα Κόρκα.

Το λουκέτο στην Ακρόπολη ωστόσο που μπήκε πριν από έξι χρόνια δεν οφείλεται σε κανέναν από τους δύο προαναφερθέντες λόγους, αλλά στο γεγονός ότι η αναμονή στα Προπύλαια ξεπερνούσε τη μία ώρα με χιλιάδες ανθρώπων να περιμένουν ασφυκτικά στριμωγμένοι στις σκάλες, με αποτέλεσμα πολλοί να λιποθυμούν κι άλλοι να πέφτουν θύματα επιτηδείων που έβρισκαν πρόσφορο έδαφος μέσα στην πολυκοσμία για να αφαιρέσουν πορτοφόλια και κινητά.

Η ολισθηρή, ανηφορική και ανώμαλη επιφάνεια του Ιερού Βράχου, δε, σε συνδυασμό με το σκοτάδι που επιβάλλεται ώστε να φαίνεται το φεγγάρι ευνοούσε τους μικροτραυματισμούς. Οσοι τελικά κατάφερναν να φτάσουν πάνω στον Βράχο δεν έδειχναν πάντα τον δέοντα σεβασμό. Λιγότεροι ήταν εκείνοι που ήθελαν να αφήσουν το ίχνος τους στον χρόνο και έφταναν στο σημείο να χαράξουν τα αρχαία μάρμαρα δημιουργώντας το δικό τους γκραφίτι. Περισσότεροι ήταν εκείνοι που ελλείψει ελέγχου λόγω πολυκοσμίας έφερναν στις τσάντες τους φαγητό και αλκοόλ.

ΣΤΟ ΣΟΥΝΙΟ. Η εικόνα δεν ήταν πολύ καλύτερη στον ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο που επίσης αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους πόλους έλξης επισκεπτών για τη θέαση της αυγουστιάτικης πανσελήνου και ο οποίος επίσης δεν λειτούργησε για κάποιες χρονιές –φέτος θα είναι ανοικτός χωρίς εκδήλωση –αν και οι αρμόδιοι εκεί την επόμενη μέρα δεν μάζευαν υπολείμματα από πίτσες και μπίρες αλλά από αποκρυφιστικές τελετές.
Οι φετινές εκδηλώσεις για την πανσέληνο του Αυγούστου δεν θα περιοριστούν όπως και πέρυσι μόνο τη βραδιά της 18ης Αυγούστου, ημερομηνία κατά την οποία θα υλοποιηθεί ο κύριος όγκος των προγραμματισμένων μουσικών, θεατρικών και χορευτικών παραστάσεων, εικαστικών εκθέσεων, ξεναγήσεων και κινηματογραφικών προβολών μεταξύ άλλων, αλλά θα ξεκινήσουν μία νύχτα νωρίτερα με συναυλία στο Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας και θα συνεχιστούν στις 19 Αυγούστου με θεματικές ξεναγήσεις και μουσική βραδιά στην Ιερά Μονή Κοίμησης Θεοτόκου Τορνικίου στα Γρεβενά, στην πλατεία απέναντι από το αρχαίο θέατρο Χαιρωνείας («Βάκχες»), στη Γέφυρα Δεβοσέτου στο Αργοστόλι και στο Παλαμήδι στο Ναύπλιο (μουσική εκδήλωση), στο σπήλαιο Μάστρου Μεσολογγίου (ομιλία και προβολή στον εξωτερικό χώρο του μη επισκέψιμου σπηλαίου) και στο προαύλιο του Αρχαιολογικού Μουσείου Βόλου (απόδοση αρχαίων ελληνικών επιγραμμάτων).

Για τις 20 Αυγούστου προβλέπονται μουσικές εκδηλώσεις στις ρωμαϊκές θέρμες Αγίου Θωμά Μεσολογγίου και στον αρχαιολογικό χώρο Στράτου Αιτωλοακαρνανίας καθώς και θεατρική παράσταση στο θέατρο Μίεζας, το οποίο θα φιλοξενήσει και την προβολή της ταινίας του Μιχάλη Κακογιάννη «Τρωάδες» στις 21 Αυγούστου, ενώ θα είναι ανοιχτό και τη βραδιά της πανσελήνου με μουσική εκδήλωση.

Μερικά από τα ραντεβού της 18ης Αυγούστου

Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο

Κουβανέζικη κι ελληνική μουσική και ξεναγήσεις

Βραυρώνα

Ξεναγήσεις και συναυλία τζαζ του Δημήτρη Βασιλάκη

Νομισματικό Μουσείο

Συναυλία της Ζωής Τηγανούρια

Αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας

Συναυλία της Σόνιας Θεοδωρίδου

Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης

Συναυλία του Βασίλη Λέκκα

Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού

Συναυλία των String Demons

Aρχοντικό Τσιατσιαπά, Απόζαρι Καστοριάς

Συναυλία των Blues Wire

Ακρόπολη Μεγάλου Γαρδικίου

Συναυλία της Μελίνας Κανά

Αρχαιολογικός χώρος Προέρνας

Συναυλία της Γλυκερίας

Αρχαιολογικό Μουσείο Δελφών

Εκθεση γλυπτικής της Αφροδίτης Λίτη

Αρχαιολογικός χώρος Απτέρας Χανίων

Συναυλία του Ψαρογιώργη

Αρχαιολογικός χώρος Ρόκκας Κισσάμου

Συναυλία της ΚΟΘ

Κουλές Ηρακλείου

Συναυλία του Λουδοβίκου των Ανωγείων