Οσκαρικές υποψηφιότητες, πορτρέτα επιδραστικών καλλιτεχνών και οι τελευταίες δημιουργίες σημαντικών κινηματογραφιστών ανήκουν στην πρώτη δόση από τα highlights του θεσμού. Ταυτόχρονα, η 18η διοργάνωση σηματοδοτεί το τέλος μιας εποχής καθώς είναι η τελευταία υπό την καλλιτεχνική διεύθυνση του ιδρυτή και μέχρι τώρα διευθυντή του Δημήτρη Εϊπίδη, ο οποίος παραιτήθηκε στις 11 του περασμένου Ιανουαρίου, αλλά παρέμεινε στο τιμόνι για να μπορέσει να πραγματοποιηθεί.

ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑ ΚΑΙ ΒΙΕΤΝΑΜ. Το μνημειώδες –εννιάμισι ωρών –ντοκιμαντέρ του γάλλου δημιουργού Κλοντ Λανζμάν«Shoah»(1985), για το οποίο συγκέντρωνε υλικό επί 12 χρόνια, τον έφερε αντιμέτωπο με τη φρίκη του Ολοκαυτώματος. Στο 40λεπτο ντοκιμαντέρ«Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah»του Βρετανού Ανταμ Μπενζίν (υποψήφιο για Οσκαρ ντοκιμαντέρ μικρού μήκους), ο Λανζμάν εξομολογείται άγνωστες ιστορίες από τα γυρίσματα αλλά και την ψυχολογική φόρτιση που τον ακολουθεί έως σήμερα.Σε μια παράλληλη θεματική, η βελγίδα σκηνοθέτρια Σαντάλ Ακερμάν (1950-2015) χτίζει στο κύκνειο άσμα της, το ντοκιμαντέρ«No Home Movie», το συγκινητικό πορτρέτο της μητέρας της, επιζήσασας του Αουσβιτς, η οποία λίγο πριν πεθάνει εξομολογείται στην κάμερα τις απάνθρωπες μνήμες που όρισαν την ύπαρξή της.

Το υποψήφιο για Οσκαρ ντοκιμαντέρ μικρού μήκους«Chau, Beyond the Lines»της Κόρτνεΐ Μαρς αφηγείται τη συγκινητική και θαρραλέα ιστορία του έφηβου Βιετναμέζου Τσάου, ο οποίος γεννήθηκε με σοβαρή δυσμορφία στα άκρα εξαιτίας του «Πορτοκαλί Παράγοντα», της χημικής ουσίας που χρησιμοποιήθηκε από τον αμερικανικό στρατό κατά τη διάρκεια του πολέμου στο Βιετνάμ και ευθύνεται για θανάτους και ακρωτηριασμούς ανθρώπων αλλά και για γεννήσεις παιδιών με δυσμορφίες.

Ο πολυβραβευμένος φωτογράφος Αρά Γκιουλέρ, Τούρκος αρμενικής καταγωγής, επί έξι και πλέον δεκαετίες απαθανατίζει τους μετασχηματισμούς ζωής στην Τουρκία και ιδιαιτέρως της γενέτειράς του, της Κωνσταντινούπολης. Είναι όμως εκείνος που μπαίνει στο κάδρο των συμπατριωτών του κινηματογραφιστών Φατίχ Καϊμάκ και Μπινούρ Καραεβλί και γίνεται ο πρωταγωνιστής τους στο ντοκιμανέρ «The Eye of Istanbul».Οι σκηνοθέτες δανείζονται τον τίτλο απ’ το παρατσούκλι του Γκιουλέρ, ο οποίος έχει γίνει γνωστός ως «Το μάτι της Κωνσταντινούπολης», έχοντας απαθανατίσει την Πόλη σε μια σειρά διάσημων φωτογραφιών τις δεκαετίες του 1950 και του 1960.

ΜΠΑΡΟΟΥΖ ΚΑΙ ΤΖΟΠΛΙΝ. Πίσω απ’ το«Uncle Howard» («Ο θείος Χάουαρντ») του Ααρον Μπρούκνερ κρύβεται μια προσωπική σχέση, αλλά και μια ολόκληρη εποχή. Ο ντοκιμαντερίστας εστιάζει στον θείο του, τον σκηνοθέτη Χάουαρντ Μπρούκνερ, ο οποίος αν και πέθανε σε ηλικία 34 ετών άφησε έντονο το αποτύπωμά του στον κόσμο της τέχνης. Σημείο αναφοράς αποτελεί η σχέση του με τον Γουίλιαμ Μπάροουζ, η οποία του επέτρεψε να γυρίσει το«Burroughs: The movie», το μοναδικό ντοκιμαντέρ με τη συμμετοχή του μεγάλου συγγραφέα. Σε αυτό, μεταξύ άλλων, μιλούν ο Τζιμ Τζάρμους, η Σάρα Ντράιβερ και ο Ρόμπερτ Γουίλσον. Τη διαδρομή της θρυλικής Τζάνις Τζόπλιν ακολουθεί το ντοκιμαντέρ«Janis: Little Girl Blue»της Εϊμι Μπεργκ. Με την αφήγηση της Κατ Πάουερ, η Μπεργκ χτίζει το πορτρέτο μιας πολυσχιδούς προσωπικότητας που επηρέασε γενιές καλλιτεχνών, παρουσιάζει την ευάλωτη πλευρά της, τη μουσική της ευφυΐα και ένα ιστορικό καλλιτεχνικό ταξίδι που διήρκεσε 27 χρόνια.

Ο ελληνικής καταγωγής αμερικανός σκηνοθέτης Λούι Ψυχογιός, βραβευμένος με Οσκαρ για τοσοκαριστικό «The Cove», συνεχίζει τον παγκόσμιο διάλογο για την καταστροφική επέμβαση του ανθρώπου στον πλανήτη με το«Racing Extinction», ένα αποκαλυπτικό ντοκιμαντέρ για τη μαζική εξαφάνιση ειδών του ζωικού βασιλείου. Ο σχολικός εκφοβισμός (bullying), τέλος, τα παιδικά τραύματα και ένας φαύλος κύκλος βίας διερευνώνται στο νέο ντοκιμαντέρ«White Rage»του αιχμηρού φινλανδού κινηματογραφιστή Αρτο Χαλόνεν.

INFO

18ο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης – Εικόνες του 21ου αιώνα, 11 έως 20 Μαρτίου. Πληροφορίες στο http://www.filmfestival.gr