Αναζήτηση
Στην τρέλα του Χονγκ Κονγκ
Και οι διάφορες φυλές δεν συνεννοούνται πάντα με λέξεις, λέει η συγγραφέας Σώτη Τριανταφύλλου περιγράφοντας αυτήν την «οικουμενική πόλη»
«Όταν προσγειώνεσαι στο Χονγκ Κονγκ νομίζεις ότι συμμετέχεις σε ταινία Κουνγκ Φου», λέει η Σώτη Τριανταφύλλου. «Λίγο αργότερα όλα μοιάζουν με κολοσσιαίο κινηματογραφικό πλατό· «Ο πύργος της Βαβέλ»· ύστερα, νιώθεις ότι θα πάθεις έλκος στομάχου, ότι η χοληστερόλη και η αδρεναλίνη σου ανεβαίνουν σε επικίνδυνο σημείο. Το Χονγκ Κονγκ είναι ο μεγαλύτερος εξαγωγέας ρολογιών και παιχνιδιών στον κόσμο· ο μεγαλύτερος καταναλωτής μπράντι· πρόκειται για μια «οικουμενική πόλη», πολυφυλετική, πολυπολιτισμική, με «free style» και πληθώρα κατόπτρων».
Πώς θα περιγράφατε τη ζωή στο Χονγκ Κονγκ;
Η συνύπαρξη σε μια «οικουμενική πόλη» όπως το Χονγκ Κονγκ βασίζεται στο τυχαίο· στην πολυγλωσσία (τα αγγλικά σε τρεις διαφορετικές διαλέκτους, τα μανδαρινικά, τα καντωνέζικα, τα αραβικά)· στην πολυπολιτισμικότητα. Τα πρόσωπα εμφανίζονται σαν ελεύθερα ηλεκτρόνια· ό,τι κάνουν ή ό,τι δεν κάνουν, αποτελεί έκφραση του άστεως. Σ΄ αυτό το εκλεκτικιστικό σύμπαν, το oriental junk food (π.χ. ο λιπώδης γύρος) καταναλώνεται μαζί με τα ΜcDonald΄s· με την Coca Cola· οι συναλλαγές γίνονται με δολάρια, με ευρώ, με γιεν· στις ερωτικές συναντήσεις εμπλέκονται διαφορετικές φυλές· τα μητροπολιτικά πλάσματα που αγγίζονται μέσα στη ροή του πλήθους στα εμπορικά δρομάκια του Γουάνσαϊ συνεννοούνται σε μια γλώσσα που ξεπερνάει τις λέξεις, τους χώρους και τους ήχους: επικοινωνούν με τη διαμεσολάβηση των αντικειμένων· με ηλεκτρονικά juke-box, πινακίδες των ΜcDonald΄s, τροχοφόρα, gadgets, «hip» αντικείμενα (ή «hip» εκδηλώσεις που προκύπτουν από ποικίλες υποκουλτούρες: τατουάζ, αμφιέσεις, κομμώσεις). Η εγγύτητα επιτρέπει την ανάπτυξη καινούργιων σχέσεων μέσα στη μεγαλούπολη: η έλλειψη του Άλλου- ο οποίος είναι σωματικά παρών στο πλήθος- οδηγεί στη φετιχοποίηση του άστεως· σε μια μορφή εγκατάλειψης· η αστική «ρευστότητα» απειλεί το άτομο με διάλυση.
«Ο αέρας μυρίζει τηγανητές πατάτες· η χαρά της ζωής εκρήγνυται κάτω από το τεχνητό φως»
Ένα χειροπιαστό παράδειγμα παγκοσμιοποίησης;
Το κτίριο Chungking Μansions: εκτός από τη λειτουργική του ποικιλία- κατοικία, εμπορικό κέντρο, συγκρότημα γραφείων- συγκεντρώνει 4.000
ανθρώπους από διαφορετικές φυλές, ηλικίες και κοινωνικά στρώματα· φτωχοτουρίστες, επιχειρηματίες, εμπόρους, λαθρεμπόρους. Το Chungking Μansions μοιάζει με ζοφερό λαβύρινθο όπου εκτυλίσσονται σκηνές εγκλήματος, αλλά και διαφυγής, εξόδου στο φως. Επίσης, το Central την Κυριακή: αντί για στελέχη επιχειρήσεων με κοστούμια, στην περιοχή ξεχύνονται Φιλιππινέζες καμαριέρες που στέκονται σε μικρές παρέες στη σκιά των ουρανοξυστών· στην Statue Square, δίπλα στην Τράπεζα του Χονγκ Κονγκ και έξω από το πολυτελές ξενοδοχείο «Μandarin», οι ξένοι μετανάστες- που ζουν σε λαϊκές πολυκατοικίες-μεγαθήρια- διαβαίνουν, προσωρινά, την glamour zone, την περιοχή υψηλής τεχνολογίας που κατοικεί και χρησιμοποιεί η ελίτ.
Τι ακριβώς σημαίνει «οικουμενική πόλη»;
Η «οικουμενική πόλη» προϋποθέτει παγκόσμια επίγνωση (δεν λέμε «Το Παρίσι της Γαλλίας », λέμε «το Παρίσι»), ενεργητική συμμετοχή στις διεθνείς υποθέσεις (στη Νέα Υόρκη εδρεύει ο ΟΗΕ, η Γουόλ Στριτ επηρεάζει ολόκληρο τον κόσμο), ο «μεγάλος» πληθυσμός, το ευρύ δίκτυο μεταφορών, υποδομών, Μέσων Ενημέρωσης πολιτιστικών και αθλητικών θεσμών, η τεχνολογία αιχμής. Εκτός από πολυφυλετική και πολυλειτουργική, η οικουμενική πόλη είναι το κέλυφος του μητροπολιτικού τρόπου ζωής και σκέψης. Το αστικό τοπίο (μεγαλειώδες, αλαζονικό, «κατακόρυφο») υποδηλώνει την ταχύτητα των διαδρομών και την τεχνολογία των επικοινωνιών στο περιβάλλον της συσσώρευσης του κεφαλαίου, σε μια «ελεύθερη ζώνη» δυνατοτήτων. Οι οικουμενικές πόλεις δεν αποτελούν πρωτεύουσες αλλά οικονομικές οντότητες: η αρχιτεκτονική, ο σχεδιασμός και η μηχανική τους δημιουργούν μια καινούργια ιστορία του χώρου. Ο χώρος ομογενοποιείται: περιοχές γραφείων, αεροδρόμια, ξενοδοχεία, πολυκαταστήματα, εμπορικά κέντρα· βαθιές δομές· υποδομές· το Χονγκ Κονγκ μοιάζει με το Τόκιο, με την Οσάκα, με μια ανώνυμη Μega City· ο πλανήτης συρρικνώνεται· το ταξίδι γίνεται μια αλληγορία για την ατομική ελευθερία: το άτομο είναι ελεύθερο να διανύσει τη μεγαλύτερη δυνατή διαδρομή· αρκεί ένα διαβατήριο, μια κάρτα επιβιβάσεως.
Τι κάνουμε στο Χονγκ Κονγκ εμείς οι ζωντανοί
● Με την Οctopus Card, που μπορούμε να σκανάρουμε χωρίς να τη βγάλουμε από την τσάντα ή το πορτοφόλι μας, περιδιαβάζουμε το Χονγκ Κονγκ με λεωφορεία, πορθμεία και τρένα. Το γραφικό «Star-Ferry» διασχίζει το λιμάνι Victoria σε εννέα λεπτά…
● Η νυχτερινή ζωή θυμίζει Λας Βέγκας: ένα μέρος της απευθύνεται στους Ιάπωνες επιχειρηματίες, ένα άλλο στους Αμερικανούς. Το karaoke δίνει και παίρνει· το kitsch είναι εκτυφλωτικό. Μια καλή ιδέα: δείπνο σε πλωτό εστιατόριο στο Άμπερντιν.
Αν δεν θέλουμε να μετακινηθούμε, μετακινείται το εστιατόριο. Μια άλλη καλή ιδέα: στο «Jazz Club», στην περιοχή Λαν Κουάι Φονγκ, φιλοξενούνται μπάντες παγκοσμίου φήμης.
● Επίσκεψη στα λεγόμενα «Νew Territories»: αν παραμείνουμε στο «Νησί» θα γνωρίσουμε ένα πολύ μικρό κομμάτι του Χονγκ Κονγκ. Για τη συνολική εικόνα χρειάζεται επίσκεψη πέρα από τη Σήραγγα Lion Rock και το τείχος του Κόουλουν.
●Στην ψαραγορά του Λάου Φάου Σαν μπορούμε να δούμε γιγάντια στρείδια και πτερύγια καρχαρία· στον ναό Μαν Μο στη λεωφόρο Χόλιγουντ μια πανδαισία από φανάρια ανάβουν για τη Γιορτή της Σελήνης.
«Η τάξη δεν έχει θέση εδώ»
«Στο Χονγκ Κονγκ προάστια ξεφυτρώνουν από τη θάλασσα· ολόκληρες συνοικίες παραδίδονται στο σεξ και την παραβατικότητα· όλα φαίνονται δυνατά εκτός από την ευταξία, τη σταθερότητα, τη διαύγεια», λέει η Σώτη Τριανταφύλλου. «Η τάξη δεν έχει θέση στην «παγκοσμιοποιημένη» πόλη· ανήκει στο αποικιακό όραμα. Η οικουμενική πόλη αποτελεί πεδίο αισθητικών και κοινωνικών διακυβευμάτων· παρά τα κοινωνικά δεινά, η αστικοποίηση εντείνεται· αιτίες της αγροτικής εξόδου δεν είναι μόνον η ανεργία και η φτώχεια· στο «κέντρο» η ζωή είναι πιο ενδιαφέρουσα. Κίνητρο της αστυφιλίας παραμένει η ανθρώπινη συγκίνηση, η σαγήνη που ασκεί η μεγαλούπολη στην περιφέρεια».
