Μια ξεχωριστή περιήγηση στο ιστορικό κέντρο της Αθήνας με αφορμή τα αρχαία τείχη καλεί τον χρήστη να κάνει η εφαρμογή «Walk the wall Athens». Πρόκειται για ένα εγχείρημα που πραγματοποιεί η Εταιρεία Μελετών Αρχαίας Τοπογραφίας Δίπυλον και διατίθεται δωρεάν για συσκευές Android και Apple στα ελληνικά και τα αγγλικά. Τα αρχαία τείχη προβάλλουν βήμα βήμα αφού από το σύνολο 180 αρχαιολογικών θέσεων όπου έχουν σήμερα αποκαλυφθεί κατάλοιπά του, η εφαρμογή προτείνει για περιήγηση τα 35 από αυτά. Ανάλογα με τη θέση του κάθε φορά, ο χρήστης μπορεί να εντοπίσει στον διαδραστικό χάρτη τα σημεία ενδιαφέροντος και να ακολουθήσει τις συντεταγμένες ώστε να εντοπίσει τα αρχαία κατάλοιπα. Μόλις βρεθεί εκεί, έχει την ευκαιρία ν’ ακούσει μία ηχητική περιήγηση στον χώρο παράλληλα με τις γραπτές πληροφορίες που εμφανίζονται στο κινητό του για την οχύρωση των Αθηνών όπως και πλούσιο εικονογραφικό υλικό.

Εικόνες και πανοράματα υψηλής ανάλυσης από τα σημαντικότερα μνημεία καθώς και λεπτομερείς φωτογραφικές απεικονίσεις επιλεγμένων εξωτερικών όψεων των αρχαίων τειχών που περιβάλλουν τον Ιερό Βράχο περιλαμβάνει η εφαρμογή «Αcropolis Virtual Tour». Αντίθετα, η εφαρμογή «EasyGuide App» είναι περισσότερο προσανατολισμό στην εμπειρία της επίσκεψης στους αρχαιολογικούς χώρους της Αρχαίας Μεσσήνης και της Επιδαύρου. Εδώ οι χρήστες μπορούν να κατεβάσουν μέσω του Apple Store ή του Google Play την εφαρμογή για να διαβάσουν κριτικές των περιοχών, να δουν βίντεο και χρηστικές πληροφορίες ώστε να μάθουν την ιστορία τους.

Tην Αρχαία Ελλάδα ταξιδεύοντας στον γεωγραφικό χώρο μπορεί να ανακαλύψει ο χρήστης της εφαρμογής Topos Text. Aξιοποιώντας τον διαδραστικό χάρτη που περιλαμβάνει η εφαρμογή, αναζητάει μυθικές τοποθεσίες και πρόσωπα, ιστορικούς αρχαιολογικούς χώρους αλλά και σύγχρονα μουσεία που καλύπτουν το σύνολο από τη Νεολιθική περίοδο μέχρι το 2ο μ.Χ. αιώνα, και να αποκτήσει πρόσβαση σε πηγές που αναφέρονται σε περισσότερους από 5.350 τόπους και περιοχές αρχαιολογικού ενδιαφέροντος.

«Παρέα» με τον μυθικό βασιλιά Μίνωα θα κάνουν οι μικροί επισκέπτες που χρησιμοποιούν το app «Kids Love Knossos». Πρόκειται για μια αφηγηματικήπεριήγηση διάρκειας 60 λεπτών, στο παλάτι της Κνωσού, ειδικά διαμορφωμένη για παιδιά. Παρέα με δυο μικρούς χρονοταξιδιώτες, τον Γλαύκο και την αδερφή του Φαίδρα, ταξιδεύουν στη λαμπρή εποχή του Μινωικού πολιτισμού. Μέσα από 16 διαφορετικές ηχητικές ενότητες, γονείς και παιδιά έχουν την ευκαιρία να συναντήσουν το Μινώταυρο και τον γίγαντα Τάλω, τον Ικαρο και τον Δαίδαλο, την όμορφη Αριάδνη και τον γενναίο Θησέα, τον «Πρίγκιπα με τα Κρίνα» και τις «Γαλάζιες κυρίες». Είναι διαθέσιμη για iphone και ipad στο itunes στην τιμή των $4,99.

Δραγατσανίου 6

Με ενθουσιασμό αλλά και παράλληλα φόβο μήπως θυσιαστούν τα αρχαία για κάποια πολυκατοικία, υποδέχτηκε το αθηναϊκό κοινό το 1957 την ανακάλυψη τμήματος του τείχους. Πρόκειται για ένα κομμάτι μήκους 45 και ύψους 2,5 μέτρων, από τα ογκωδέστερα που σώζονται. Στο τέλος της κατασκευής το υπάρχοντος κτιρίου, το τείχος ενσωματώθηκε στον σκελετό του κι έκτοτε η μέθοδος αυτή παγιώθηκε ως ο πιο ενδεδειγμένος χειρισμός προστασίας των καταλοίπων του τείχους. Η απόφαση να διατηρηθεί μέσα στη στοά προκάλεσε ενθουσιασμό στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, ώστε οι αρχαιολόγοι ζήτησαν τότε να είναι προσβάσιμο στο κοινό 24 ώρες το 24ωρο. Σε αυτό το πλαίσιο έγινε η αφαίρεση μικρού τμήματος του τείχους από όλο του το πλάτος, εξασφαλίζοντας τότε διπλή πρόσβαση στον αρχαιολογικό χώρο όσο και από την οδό Δραγατσανίου.

Το συμπαγές τείχος ανήκει στην ελληνιστική περίοδο. Το πάχος του υπερβαίνει τα πέντε μέτρα. Υπάρχει μάλιστα σε κάποια σημεία του μια διαπλάτυνση όπου εκεί η κατασκευή πλησιάζει τα επτά μέτρα. Σ’ αυτή τη θέση υπήρχε λίθινη σκάλα, τα ίχνη της οποίας είναι ακόμα ορατά. Οι κλίμακες οδηγούσαν στην πάροδο, το στενό πέρασμα πίσω από τις επάλξεις που εξασφάλιζε στους πολεμιστές την πρόσβαση στους πύργους.

Μητροπόλεως 15 -17

Βρισκόμαστε έξω από το ξενοδοχείο Εlectra Metropolis, που παλαιότερα στέγαζε το υπουργείο Παιδείας. Αν οι επισκέπτες μπουν και ζητήσουν να τους οδηγήσουν σε μια από τις αίθουσες συσκέψεων του υπογείου, θα βρεθούν μπροστά σε ένα εντυπωσιακό τμήμα της αρχαίας οχύρωσης των Αθηνών. Αρχαία κατάλοιπα μπορούν να δουν και κάτω από το γυάλινο δάπεδο, στο πεζοδρόμιο της οδού Βουλής. Στην ανασκαφή του οικοπέδου αυτού βρέθηκε, μέσα στο τείχος, το άγαλμα ενός κούρου. Οταν ξεκίνησαν οι εργασίες ανέγερσης του κτιρίου το 1959, ήρθαν στο φως κατάλοιπα που διαμόρφωναν την πρόσβαση σε αρχαία πύλη. Κάπου εδώ θα έφτανε ο ταξιδιώτης από τους δήμους της Μεσογαίας. Κατάκοπος, θα στάθμευε στα λουτρά (βαλανεία), που συνήθως βρίσκονταν έξω από τις πύλες. Αρχαίες πηγές μαρτυρούν την ύπαρξη ενός βαλανείου, του Διοχάρους, δίπλα σε μία από τις ανατολικές πύλες του τείχους. Ισως η πύλη που γειτνίαζε με το ξενοδοχείο, να ήταν η πύλη του Διοχάρους. Ενδιαφέρον είναι ότι βρέθηκαν και τα ίχνη ενός πολύπλοκου συστήματος αγωγών. Εξυπηρετούσε την παροχέτευση έξω από τα τείχη, των άφθονων υδάτων που προέρχονταν από τον Ηριδανό, που κατέβαινε από τον Λυκαβηττό, και διασταυρωνόταν με το τείχος σε δύο σημεία, ένα εδώ, καθώς έμπαινε στην πόλη και ένα στον Κεραμεικό, καθώς έβγαινε από την Ιερά Πύλη, για να χαθεί προς την κατεύθυνση του Κηφισού.

Αιόλου και Σοφοκλέους

Εδώ στεγάζεται η κεντρική διοίκηση της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδας. Μετά την ανασκαφή του 1974 το κτίριο της τράπεζας άρχισε να κτίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1990, αλλά η αισθητική βελτίωση της τελικής διαμόρφωσης ολοκληρώθηκε μόλις το 2004. Χρειάστηκαν δηλαδή τουλάχιστον 30 χρόνια για να φτάσουμε στη σημερινή ανάδειξη των επιβλητικών αρχαίων οχυρωματικών έργων που κρύβονταν από κάτω.

Από το ισόγειο του κτιρίου φαίνονται τα εντυπωσιακά τμήματα του προτειχίσματος και της τάφρου της κλασικής Αθήνας. Από εδώ οι άμαξες πλησίαζαν την πόλη και περνούσαν ανάμεσα στα δύο βαθιά ορύγματα της τάφρου πάνω σε μια πλατιά λωρίδα γης που οδηγούσε σε πύλη του τείχους κάπου κάτω από τη σημερινή οδό Σοφοκλέους. Η ίδια η πύλη δεν έχει βρεθεί. Από εδώ ξεκινούσε η Αχαρνική Οδός που οδηγούσε στους βόρειους δήμους της Αττικής. Ο γνωστότερος από αυτούς ήταν οι Αχαρνές, το σημερινό Μενίδι. Ηταν ο πολυπληθέστερος δήμος της Αττικής που έστελνε τους περισσότερους αντιπροσώπους στην αθηναϊκή Βουλή και τους περισσότερους οπλίτες στους πολέμους.

Διατηρούνται ώς σήμερα τα ίχνη από τους τροχούς των αμαξών στο αρχαίο οδόστρωμα, όπως ίσως καταφέρουν να διακρίνουν οι επισκέπτες αν σταθούν πάνω στο γυάλινο δάπεδο από τη μεριά της οδού Σοφοκλέους. Οταν η οικογένεια Μελά, εύπορων ομογενών του εξωτερικού, θέλησε να κτίσει στην περιοχή, στα τέλη του 19ου αιώνα, το νεοκλασικό κτίριο στο απέναντι σταυροδρόμι, το γνωστό σήμερα ως Μέγαρο Μελά, τότε, κατά την εκσκαφή των θεμελίων, φάνηκε ένα ακόμα τμήμα του αρχαίου τείχους.

Κεραμεικός

Από τον Κεραμεικό περνά το μεγαλύτερο ορατό σήμερα τμήμα της αθηναϊκής οχύρωσης. Οι περαστικοί μπορούν να δουν ό,τι έχει απομείνει από τον μεγάλο και επιβλητικό όγκο των τειχών να απλώνεται σε μήκος 200 μέτρων. Στον χώρο περιλαμβάνονται δύο πύλες, η Ιερά Πύλη και το Δίπυλο που απείχαν μεταξύ τους μόλις 42 μέτρα.

Η Ιερά Πύλη ήταν σημαντική γιατί από αυτήν διερχόταν η Ιερά Οδός η οποία οδηγούσε στην Ελευσίνα στο Ιερό της Δήμητρας. Μέσα από την πύλη και πλάι στην Ιερά Οδό κυλούσε ο Ηριδανός. Ο δρόμος που ερχόταν από την Ακαδημία, το ιερό άλσος όπου ο Πλάτων ίδρυσε τη φιλοσοφική σχολή του, οδηγούσε στο Δίπυλο. Ήταν η κεντρική πύλη της πόλης και ίσως η μόνη που προστατευόταν από τέσσερις πύργους. Η αυλή του Διπύλου είναι η μεγαλύτερη που έχει εντοπιστεί στην Αθήνα με επιφάνεια 1.800 τμ. Η αρχαία οδός εξωτερικά του Διπύλου είχε διαμορφωθεί σε ένα είδος πλατείας, όπου σε περίοδο ειρήνης λάμβαναν χώρα οι επίσημες εκδηλώσεις της χώρας. Κατά πάσα πιθανότητα εδώ ο Περικλής εκφώνησε τον Επιτάφιο Λόγο του. Εδώ, μάλλον στεκόταν το παρατεταγμένο πλήθος πριν ανηφορήσει κατά τα Παναθήναια για τον βράχο της Ακρόπολης.