Αναζήτηση
Νεότερο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς χαρακτηρίστηκε το Δημοτικό Σχολείο Κάτω Αμπελοκήπων στην Μεσσηνία, το πάλαι ποτέ ιστορικό αρχηγείο της Εθνικής Αντίστασης Νότιας Μεσσηνίας.
Την περίοδο 1941-44 το εμβληματικό κτίριο είχε αποτελέσει ορόσημο για τον αγώνα ενάντια στον κατακτητή ενώ τον Αύγουστο του 1944 είχε βομβαρδιστεί από τους Γερμανούς. Στο σχολείο, το οποίο χτίστηκε το 1934 βάσει βασιλικού διατάγματος και στα πρότυπα του μονοθέσιου αγροτικού διδακτηρίου της δεκαετίας του ‘20, υπηρέτησε ως δάσκαλος ο Κωνσταντίνος Γέμελος, μία από τις θρυλικές μορφές του ΕΑΜ ο οποίος ενέπνευσε καλλιτέχνες όπως τον Ρίτσο και τον Φαρσακίδη.
Οι Κάτω Αμπελόκηποι- ή Κάτω Μηνάγια- επελέγησαν ως έδρα του αρχηγείου της Εθνικής Αντίστασης λόγω της στρατηγικής γεωγραφικής τους θέσης και το σχολείο χρησιμοποιήθηκε ως εστία των καταδιωκόμενων αγωνιστών και ως χώρος ανεφοδιασμού των αντιστασιακών οργανώσεων της ευρύτερης περιοχής. Από τον Οκτώβριο του 1943 στέγασε το πρώτο ένοπλο τμήμα του ΕΛΑΣ που κατέβηκε στη Μεσσηνία.
Μετά τον πόλεμο το ιστορικό σχολείο συνέχισε την λειτουργία του μέχρι τον Ιούνιο του 1970 που το κουδούνι του χτύπησε για τελευταία φορά.
Η απόφαση του χαρακτηρισμού του ως διατηρητέου μνημείου ελήφθη μετά από μεγάλο αγώνα που έδωσαν ιδιώτες για την διάσωση του εμβληματικού κτιρίου και την μετατροπή του σε μουσείο. Η κινητοποίηση που σημειώθηκε για να μην σβηστεί η ιστορία του από την συλλογική μνήμη είχε υπερβεί τα ελληνικά σύνορα, καθώς μια καταξιωμένη ζωγράφος, η Joanna Kordos, που ζει και εργάζεται στην Αυστραλία, είχε θέσει σε δημοπρασία ένα από τα έργα της ώστε να προσφέρει τα έσοδα για την αποκατάσταση του σχολείου.
Για την καταλήξουν στην απόφασή τους τα μέλη του Κεντρικού Συμβουλίου Νεοτέρων Μνημείων έλαβαν υπόψη τους, μεταξύ άλλων, την γνωμοδότηση της Monumenta και την τοποθέτηση του υποψηφίου Διδάκτορα Ιστορίας, Αρχαιολογίας και Διαχείρισης Πολιτισμικών Αγαθών του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Δημοσθένη Κορδού σχετικά με την ιστορική και αρχιτεκτονική ταυτότητα του κτιρίου.
