Αναζήτηση
Η καρδιά της δραματουργίας της είναι οπωσδήποτε τα κείμενα του Ευγένιου Ιονέσκο. Ωστόσο, όχι με την παραδοσιακή τους μορφή που συνήθως αναπαράγονται στο θέατρο και οι περισσότεροι θεατές έχουν απολαύσει σε κάποια στιγμή της ζωής τους. Αλλά με μια αντισυμβατική ματιά που εμπεριέχει καυστικό χιούμορ και ανατροπές, φέρνοντας το θέατρο του παραλόγου στο σήμερα.
Η περφόρμανς «Άσε κάτω τις φράουλες» κάνει πρεμιέρα το Σάββατο 21 Απριλίου στον Πολυχώρο Πολιτισμού Αθηναϊς (Καστοριάς 34-36, Βοτανικός, τηλ. 2103480000, είσοδος 5-12 ευρώ). Κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 21.00 θα ξαναδιαβάζει τον Ιονέσκο δίνοντας διαφορετική τροφή για σκέψη στους θεατές.
Η παράσταση σε σύνθεση κειμένων και σκηνοθεσία του Γιάννη Κουρκουμέλη, βασίζεται σε μια ελεύθερη απόδοση του Ιονέσκο, ιδωμένη με μια αφαιρετική συμπυκνωμένη ματιά.
Τα λιγοστά σκηνικά, ο ασαφής χώρος και χρόνος, οι απροσδιόριστες ταυτότητες των ηρώων, ο λιτός επαναληπτικός λόγος, έρχονται σε αντιπαράθεση – και συνάμα σε απόλυτη συμφωνία – με τα πυκνά νοήματα και τους διαχρονικούς προβληματισμούς που θέτει ο κυριότερος εκπρόσωπος του θεάτρου του παραλόγου.
Τους πρωταγωνιστικούς ρόλους έχουν οι Νικολέτα Αγγελή, Άννα Αναστασιάδου, Βασίλης Αφεντούλης, Μανώλης Βαζαίος και Νικολέτα Κόκκορη, οι οποίοι φιλοδοξούν να φέρουν τα κείμενα στο σήμερα, σχολιάζοντας, τρυφερά και αιχμηρά, τη δυσκολία της επικοινωνίας ανάμεσα στα ζευγάρια. Ιδιαίτερη θέση κατέχουν οι σαφής αναφορές στο πώς ο σύγχρονος δυτικός άνθρωπος, μπορεί να γίνει ο στυγνότερος εκμεταλλευτής του ίδιου του του εαυτού.
Το «Άσε κάτω τις φράουλες», πρωτοπαρουσιάστηκε τον περασμένο Νοέμβριο στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, στο πλαίσιο της πρώτης πλατφόρμας νέων δημιουργών «Ανοιχτές Πόρτες» του Υπουργείου Πολιτισμού. Μετά την επιτυχία του, επαναλαμβάνεται τώρα για λίγες παραστάσεις στην Αθηναϊδα.
Ο εμπνευστής της παράστασης, Γιάννης Κουρκουμέλης μιλάει στα «Νέα», λίγο πριν την πρεμιέρα, για τη φύση του έργου και τα μηνύματά του.
– Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση;
Ερευνητικά. Πάντα αγαπούσα το παράλογο θέατρο και οι κύριοι εκπρόσωποι του ήταν για μένα απ’ τα σπουδαιότερα κεφάλαια του σύγχρονου θεάτρου. Σκοπός της δραματουργικής αυτής επεξεργασίας ήταν να παρουσιαστούν επί σκηνής τα κύρια χαρακτηριστικά του παράλογου θεάτρου. Θέλησα δηλαδή να απαντήσω στην ερώτηση «Τι έχει μείνει απ’ τη θεατρική πρωτοπορία του 50- 60;»
– Πώς αξιοποιείτε αλλά ταυτόχρονα αποδημείτε τα κείμενα του Ιονέσκο στην παράσταση;
Τα απαλλάσσω απ’ τα στοιχεία υπερβολής που του ήταν απαραίτητα τη στιγμή της εμφάνισης του όταν έπρεπε να διαχωρίσει τη θέση του απ’ τα υπόλοιπα. Προσπαθώ να προβάλλω τις βασικές εμμονές του θεατρικού αυτού ρεύματος, μα και του συγκεκριμένου συγγραφέα. Κρατάω εκείνα τα χαρακτηριστικά που το κάνουν αναγνωρίσιμο στα μάτια του θεατή σήμερα. Τον ασαφή χώρο και χρόνο, το διαχρονικό πρόβλημα.
– Ο ασαφής χώρος και χρόνος με τις απροσδιόριστες ταυτότητες των ηρώων και τον λιτό επαναληπτικό λόγο πώς παντρεύονται επί σκηνής με τα πυκνά νοήματα και τους διαχρονικούς προβληματισμούς σας;
Αυτά είναι αλληλένδετα. Ο ασαφής χώρος και χρόνος διευκολύνουν τον θίασο να εκφέρει γνώμη. Επιτρέπουν στον σκηνοθέτη, τους πρωταγωνιστές και τους συνεργάτες να σκεφτούν ό,τι θέλουν. Να δοκιμάσουν τη φαντασία τους μέχρι να βρουν την καταλληλότερη για την παράστασή τους σύμβαση. Το φόντο, με άλλα λόγια, που θα προσθέσει βάρος ή ελαφρότητα στο φωτισμένο ερώτημα.
– Μετά την πρώτη της παρουσίαση στο πλαίσιο της πλατφόρμας νέων δημιουργών «Ανοιχτές πόρτες» του Υπουργείου Πολιτισμού, η παράσταση τώρα επιστρέφει αυτούσια ή έχετε διαφοροποιήσει κάποια στοιχεία;
Εκείνη η παράσταση ήταν μια δοκιμή που πήγε τόσο καλά που όλοι νόμιζαν πως δεν θα κάνουμε άλλες πρόβες και θα συνεχίσουμε άμεσα. Έκαναν λάθος. Εμείς αγαπάμε τον πολύ ιδιαίτερο στίχο του Ουίλιαμ Μπλέηκ «θέλει κόπο το ραπάνι κάθε κήπος δεν το κάνει». Αυτές οι παραστάσεις που θα δώσουμε τώρα θα είναι καλύτερες από εκείνη την παρουσίαση γιατί έχουμε δουλέψει περισσότερο. Αυτή είναι η διαφορά.
– Γιατί επισημαίνετε πως η παράσταση αυτή θα μπορούσε να είναι ένα όνειρο;
Γιατί δεν υπάρχει μέσα της γραμμική αφήγηση παρά μόνο περιστασιακή. Απευθύνεται στο υποσυνείδητο και τα σπλάχνα του θεατή όχι στο μυαλό του. Στο όνειρο, όπως και στο παράλογο θέατρο, συχνά μέσα από εμφανείς δραματικές ασυνέπειες δημιουργούνται αναπάντεχα περίεργα περιστατικά με απρόβλεπτες διαθέσεις. Ενίοτε και συμπεριφορές με εφιαλτικό ή κωμικό χαρακτήρα. Στο όνειρο, όπως και στο παράλογο θέατρο, οι ήρωες πλέουν χωρίς τιμόνι μέσα στο περιβάλλον αλλόκοτο σύμπαν τους.
