Για πολλούς μαθητές στη δεκαετία του 1980 και του 1990 οι «Κοινωνιολογικές προσεγγίσεις» του (εκδόσεις Σύγχρονη Εποχή, 1983) υπήρξαν η δεξαμενή από την οποία αντλούσαν ιδέες για το μάθημα της έκθεσης, όπως συνήθως συμβαίνει με τίτλους που λειτουργούν σαν τα «λυσάρια» της κάθε εποχής. Για πολλούς σπουδαστές κοινωνικών επιστημών, από την άλλη, το έργο του «Κοινωνία και εξουσία στην Ελλάδα» (Gutenberg, 1985) υπήρξε βασικό σημείο αναφοράς, καθώς σε αυτό ο Βασίλης Φίλιας, που πέθανε σε ηλικία 91 ετών, κατοχυρώνει τον όρο του υποτίτλου: «νόθα αστικοποίηση» περιγράφοντας την περίοδο 1800 – 1864. Στο σώμα των 22 βιβλίων του, που αφήνει ως παρακαταθήκη, επανέρχεται στις ρίζες της ελληνικής παθογένειας ανάγοντάς την στην υπολειτουργία των κοινωνικών δομών («νόθος αστισμός») που προέκυψαν στο νεοσύστατο ελληνικό κράτος.

Ο Βασίλης Φίλιας είχε πάρει μέρος στην Αντίσταση ως νεαρός μαθητής, ενώ τον Οκτώβριο του 1944 συνελήφθη από τον ΕΛΑΣ αλλά σύντομα απελευθερώθηκε. Στις αρχές του 1953 πήρε το πτυχίο της Νομικής και στη συνέχεια φοίτησε στη Σχολή Θεωρητικών Οικονομικών του Βερολίνου. Το 1961 έλαβε το διδακτορικό του δίπλωμα, ενώ μετά το πραξικόπημα του 1967 οργανώθηκε μαζί με άλλους διανοουμένους στην αντιστασιακή οργάνωση Δημοκρατική Αμυνα. Τον Ιούνιο του 1968 συνελήφθη από την Ασφάλεια και οδηγήθηκε στις Φυλακές Αβέρωφ. Τον Μάιο του 1969 καταδικάστηκε από το Εκτακτο Στρατοδικείο σε 18,5 χρόνια φυλακή. Με την αμνηστία του 1973 αφέθηκε ελεύθερος. Το 1980-1981 διατέλεσε πρύτανης στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, ενώ το διάστημα 1985-1989 διατέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Κοινωνιολογίας στο ίδιο πανεπιστήμιο. Κατά καιρούς πολιτεύτηκε με το ΚΚΕ (1985) και τον Συνασπισμό (1989).  

Τελευταία Νέα