Ο πόλεμος των μουσείων για τον Ντα Βίντσι

Και μόνο που το 2019 είναι χρονιά Ντα Βίντσι –καθώς συμπληρώνονται 500 χρόνια από τον θάνατό του –ήταν μαθηματικά βέβαιο ότι θα ξεκινούσε αγώνας δρόμου ανάμεσα στα διεθνή μουσεία που σχετίζονται με τον κορυφαίο αναγεννησιακό δημιουργό, για το ποιο θα προλάβει να εξασφαλίσει τα περισσότερα, τα καλύτερα ή τα διασημότερα έργα του. Το ρεκόρ του περασμένου Νοεμβρίου όμως με το αμφιλεγόμενο μεν, αποδιδόμενο στον ίδιο δε, πορτρέτο του Χριστού ως Σωτήρα του Κόσμου (το ακριβότερο έργο που έχει πωληθεί σε δημοπρασία προς 450 εκατ. δολάρια) ήταν αρκετό για να μετατρέψει τον αγώνα σε μάχη. Και πλέον όλοι θέλουν να βγουν κερδισμένοι από το έτσι κι αλλιώς δυνατό brand που έχει δημιουργηθεί γύρω από τον δημιουργό της «Μόνα Λίζα», στο οποίο «κατοχυρώθηκε» και το εντυπωσιακό ρεκόρ στη μέχρι πρότινος σχετικά υποτονική αγορά της τέχνης. «Εχει προκληθεί πανικός με τα αιτήματα για δάνεια έργων του Ντα Βίντσι ενόψει του 2019» υποστηρίζει ο Μάρτιν Κεμπ, συγγραφέας του βιβλίου «Ζώντας με τον Λεονάρντο» που πρόκειται να κυκλοφορήσει τον επόμενο μήνα.

Την κίνηση ματ φαίνεται πως έκανε ένα από τα παλαιότερα μουσεία της Ευρώπης, το Τέιλερς στο Χάαρλεμ της Ολλανδίας, το οποίο για να εξασφαλίσει τα δάνεια που θέλει ξεκινά τις εκδηλώσεις για την επέτειο από τον Οκτώβριο του 2018. Παράλληλα θα κερδίσει το κοινό που δεν θα έχει κορεστεί από την καταιγίδα εκθέσεων, οι οποίες θα ακολουθήσουν. Και παρά το γεγονός ότι δεν διαθέτει ούτε ένα έργο του Ντα Βίντσι θα παρουσιάσει 30 σχέδια με έμφαση στα πορτρέτα που εξασφάλισε κατά το ήμισυ από τη Βασιλική Συλλογή της Βρετανίας και από μεγάλα ευρωπαϊκά μουσεία, όπως της Βουδαπέστης, της Βιέννης και του Παρισιού.

ΣΤΗ ΦΛΩΡΕΝΤΙΑ. Η πρώτη μάχη φαίνεται ότι δόθηκε στη Φλωρεντία με την Γκαλερία ντέλι Ουφίτσι να βγαίνει νικήτρια και μάλιστα με αντικείμενο του πόθου έναν κώδικα. Κι αυτό διότι μπορεί το Μουσείο Γαλιλαίου της πόλης με τη σπουδαία συλλογή επιστημονικών οργάνων να εγκαινιάζει τον Απρίλιο έκθεση με θέμα «Ο Λεονάρντο και τα βιβλία του», ωστόσο το γειτονικό τής Ουφίτσι κατάφερε να εξασφαλίσει το έκθεμα – δόλωμα ακόμη και για εκείνους που δεν γνωρίζουν πολλά για τον επιστήμονα Ντα Βίντσι: τον κώδικα Λέστερ, το πιο διάσημο από τα επιστημονικά τετράδια σημειώσεων του πολυπράγμονα δημιουργού, με αναφορές σε διαφορετικά επιστημονικά πεδία –από την αστρονομία ώς τα απολιθώματα. Ο κώδικας, ο οποίος αποτελεί το δεύτερο ακριβότερο βιβλίο που έχει πωληθεί ώς σήμερα (το 1994 προς 30,8 εκατ. δολάρια), στο αφεντικό της Microsoft Μπιλ Γκέιτς, θα ταξιδέψει από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην έδρα των Μεδίκων από τις 29 Οκτωβρίου 2018 ώς τις 20 Ιανουαρίου 2019.

ΠΑΡΙΣΙ – ΛΟΝΔΙΝΟ – ΑΜΠΟΥ ΝΤΑΜΠΙ. Η μητέρα των μαχών ωστόσο φαίνεται ότι δόθηκε ανάμεσα στο Παρίσι, το Λονδίνο και το Αμπου Ντάμπι για τα μάτια του «Salvator Mundi». Κι αυτό διότι το Μουσείο του Λούβρου, ως ο κάτοχος της «Μόνα Λίζα», του πιο γνωστού έργου του Ντα Βίντσι και από πλέον αναγνωρίσιμα στην ιστορία της τέχνης, ετοιμάζει έκθεση – υπερπαραγωγή, καθώς διαθέτει στις συλλογές του τέσσερα από τα πλήρως αποδεκτά έργα του καλλιτέχνη σε σύνολο 15 σε όλο τον κόσμο. Η αίγλη που θα προσέφερε το ευρωπαϊκό ντεμπούτο του ακριβότερου πίνακα του κόσμου στην έκθεση ήταν η πινελιά που ήθελε ο διευθυντής του Λούβρου Ζαν – Λικ Μαρτινέζ, ώστε να την προσθέσει στην πιθανόν «κουρασμένη» παρουσίαση της αινιγματικής Τζοκόντα. Και η συνεργασία του με το Αμπου Ντάμπι, ύστερα από τα πρόσφατα εγκαίνια του παραρτήματος στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, του εξασφάλισε την επίσημη πρώτη του «Salvator Mundi», αφήνοντας εκτός παιχνιδιού τη Βασιλική Ακαδημία του Λονδίνου, η οποία φιλοξενεί έκθεση για τον βασιλιά Κάρολο Α’, στη συλλογή του οποίου ανήκε ο πίνακας στο παρελθόν. Δεδομένου ότι και η Βασιλική Συλλογή της Βρετανίας, η οποία κατέχει και θα εκθέσει 500 και πλέον σχέδια του Ντα Βίντσι, δεν είθισται να ζητά δάνεια, θεωρείται απίθανο να βρεθεί ο «Σωτήρας» επί βρετανικού εδάφους τουλάχιστον μέσα στο 2019.

Ο αγώνας για να συγκεντρωθεί όσο το δυνατόν μεγαλύτερος αριθμός έργων ωστόσο συνεχίζεται με αμείωτους ρυθμούς από το Μουσείο Λεοναρντιάνο στη γενέτειρα του καλλιτέχνη, το Βίντσι της Τοσκάνης, όπου θα παρουσιαστούν νεανικά έργα του (του 1473, όταν ήταν 21 ετών) τα οποία απεικονίζουν τοπία και θεωρούνται ως τα πρωιμότερα σχέδια ευρωπαϊκής τοπιογραφίας, αλλά και την Αμπουάζ, όπου πέθανε κι όπου θα παρουσιαστούν μεταξύ άλλων η ταπισερί με θέμα τον «Μυστικό Δείπνο» που φιλοτέχνησε για τον γάλλο βασιλιά Φραγκίσκο Α’ και ανήκει πλέον στις συλλογές του Βατικανού.