Οταν «Ο Βουβός Σερβιτόρος» αποφασίζει να λύσει τη σιωπή του

Το πρώτο θεατρικό έργο του Νομπελίστα συγγραφέα Χάρολντ Πίντερ, έργο το οποίο ο ίδιος είχε χαρακτηρίσει ως μια επικίνδυνη μαύρη κωμωδία, « Ο Βουβός Σερβιτόρος» αποκτά ξανά ζωή στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων.

Αυτή την φορά υπό την σκηνοθετική ματιά των Νίκο Πασχίδη και Νουρμάλα Ήστυ οι «δολοφονικοί» χαρακτήρες των Μπεν και Γκας ενσαρκώνονται αριστοτεχνικά από τους Κωστή Μπούντα και Θανάση Ισιδώρου οι οποίοι μετατρέπονται επί σκηνής από θύτες σε θύματα.

Γραμμένο στην Αγγλία στα τέλη της δεκαετίας του ’50, με τα σημάδια του πολέμου και της μετέπειτα βαθιάς οικονομικής κρίσης ακόμα νωπά στην κοινωνική πραγματικότητα, ο μεγάλος μοντερνιστής του θεάτρου δημιούργησε τη δική του πολιτική σάτιρα, η οποία μοιάζει σήμερα πιο σύγχρονη από ποτέ…

– Το έργο είναι γραμμένο τη δεκαετία του ’50 στο Λονδίνο και χαρακτηρίστηκε από τον ίδιο τον Πίντερ ως «επικίνδυνη μαύρη κωμωδία». Τι μπορεί να περιμένει να δει ο θεατής μιας Ελλάδας που «βγαίνει» από μία κοινωνική και οικονομική κρίση;

Νίκος Πασχίδης: Εν αρχή δεν νομίζω ότι βγαίνουμε από την οποιαδήποτε κρίση. Και δεν νομίζω ότι θα βγούμε κιόλας. Απλώς αναδιαμορφώνεται ο κοινωνικός ιστός και οι πολιτικοοικονομικές συνθήκες. Πράγμα που χαρακτήριζε και το μεταπολεμικό Λονδίνο, το πόσο άλλαζαν ταχύτατα και βίαια οι γειτονιές του και η κοινωνική διαστρωμάτωση μέχρι να φτάσουν στον ακραίο φιλελευθερισμό επί Θάτσερ. Από κει και πέρα ο θεατής θα δει αυτό που θέλει να δει πάντα. Άλλος θα δει μια ιστορία, άλλος μια κωμωδία, άλλος μια μαύρη κωμωδία με πολιτικές ή προσωπικές προεκτάσεις, άλλος μια σχέση εταιροκαθορισμού και βίας εκ των έξω. Πιστεύω ότι όλα υπάρχουν στην παράσταση αλλά εξαρτάται και από τον θεατή που θα διαλέξει να σταθεί και με τι να ταυτιστεί ή να προβληματιστεί.

Νουρμάλα Ήστυ: Μπορεί να δει ένα έργο που περιέχει αλήθειες που μας αφορούν, που μπορούν να μας βάλουν σε σκέψη για το πώς προχωράμε και σκεφτόμαστε για τον τρόπο που υπάρχουμε σε μια κοινωνία, όπως και τον τρόπο που πιστεύουμε ότι επικοινωνούμε μεταξύ μας.

Κωστής Μπούντας: Οι χαρακτήρες προσπαθούν να ευχαριστήσουν όποιον βρίσκεται από πάνω τους φέρνοντας τους εαυτούς τους στην πιο άσχημη θέση. Η κοινωνική κατάσταση είναι απλή φάε τον διπλανό σου μπας και γλυτώσεις αν μπορέσεις πάτα την σκανδάλη.

Θανάσης Ισιδώρου: Ο χαρακτηρισμός του έργου από τον Πίντερ είναι προφανώς ακριβέστατος. Ο θεατής θα έχει την ευκαιρία να δει μπροστά του την ίδια έλλειψη επικοινωνίας στην οποία έχουμε όλοι μαζί συμμετάσχει και να γελάσει με την κατάσταση ,όμως θα προκληθεί
και να σκεφτεί ,να υποπτευθεί τον εαυτό του για το μερίδιο ευθύνης που φέρει για τη συνολική κατάσταση και ιδανικά ,να αναρωτηθεί για τους »άγνωστους ανώτερους» που καθορίζουν τους κανόνες του καθημερινού παιχνιδιού επιβίωσης που παίζουμε.

Πώς επιλέξατε το Βουβό Σερβιτόρο; Τι είχατε στο νου σας;

Ν.Π: Ήταν ένα έργο που θέλαμε και η Νουρμάλα και εγώ να κάνουμε πολύ καιρό και ήταν κάτι πολύ όμορφο που αποφασίσαμε εν τέλει να το κάνουμε μαζί.

Ν.Η: Ο Βουβός Σερβιτόρος, καθώς τον διάβαζα, τράβηξε το ενδιαφέρον μου σε σχέση με τον τρόπο που ο Πίντερ αντιμετωπίζει τις σχέσεις και την επικοινωνία μεταξύ των ανθρώπων. Είναι ένα θέμα που διαρκώς τον απασχολεί και το δηλώνει με διαφορετικό τρόπο μέσα από κάθε έργο του. Στον Βουβό Σερβιτόρο το τοποθετεί σε ένα περιβάλλον που περιέχει τόσο την επαγγελματική όσο και την προσωπική σχέση και πώς αυτή αντιμετωπίζεται από τους δύο χαρακτήρες του έργου. Πώς ο κάθε χαρακτήρας αντιμετωπίζει και αντιδρά στην ίδια συνθήκη, όπως και πώς επιλέγει να υπάρξει μέσα σε αυτήν.

– Τα έργα του Χ. Πίντερ έχουν συχνά και πολιτικές διαστάσεις και ο Βουβός Σερβιτόρος δεν αποτελεί εξαίρεση. Πόσο σημερινό είναι το συγκεκριμένο έργο;

Ν.Η: Ο Βουβός Σερβιτόρος είναι επίκαιρος εφόσον μπορείς να τον τοποθετήσεις σε κάθε εποχή και μέρος. Αφορά τον τρόπο που οι άνθρωποι επικοινωνούν, ή κατά κύριο λόγο δεν το καταφέρνουν, και τον τρόπο που ο κάθε άνθρωπος επιλέγει να δράσει σε κάθε περίπτωση. Ο τρόπος που ζούμε πια καθιστά πολλές συνθήκες να κρίνονται όχι από την προσωπική μας σκέψη, αλλά από τους κανόνες ή τις οδηγίες που ορίζονται από μια συνθήκη, είτε εργασιακή είτε κοινωνική. Ο Βουβός Σερβιτόρος πολύ συμπυκνωμένα δείχνει τον τρόπο που επιλέγει ο άνθρωπος να αντιμετωπίσει τα διλήμματά του.

Ν.Π: Κάποια στιγμή στο κείμενο αναφέρεται το εξής «Θέλω να πω, έρχεσαι σ’ ένα μέρος ενώ ακόμα είναι νύχτα, μπαίνεις σ’ ένα δωμάτιο που δεν έχεις ξαναδεί, κοιμάσαι όλη μέρα, κάνεις την δουλειά σου και φεύγεις ξανά νύχτα.» δεν ξέρω τι μπορεί να είναι πιο σημερινό από αυτό.

– Από τη θέση του θύτη οι πρωταγωνιστές βρίσκονται στη θέση του θύματος και έρχονται αντιμέτωποι με τον εαυτό τους. Πόσο εύκολο είναι να αντιμετωπίσει κανείς την αλήθεια του;

Κ.Μ: Σε μια τέτοια περίπτωση η αλήθεια των ηρώων είναι αναπόφευκτη, όσο και να προσπαθούν να την καλύψουν ο ρόλος που έχει διαλέξει ο καθένας για την πάρτη του καταστρέφεται ευκολίες τους μοιάζουν πλέον ασήμαντες και αναγκαστικά έρχεται το ένστικτο της επιβίωσης. Το μεγάλο ψάρι τρώει το μικρό.

-Συχνά οι ήρωες του Πίντερ μιλούν ακατάπαυστα ή σιωπούν χωρίς ποτέ να λένε αυτό ακριβώς που θέλουν να πουν. Τι κρύβεται πίσω τελικά από τον Μπεν και τον Γκας και τί θέλουν πραγματικά να πουν;

Θ.Ι: Αν μπορούσαμε να απαντήσουμε με σιγουριά, πιθανόν το έργο να μην είχε τόσο ενδιαφέρον! Θα μπορούσε η κρυφή σκέψη του Γκας να είναι ότι δε θέλει πια να δουλεύει για τους άγνωστους ανώτερους η ότι δε θέλει πια να υπακούει στις εντολές του Μπεν. Θα μπορούσε να είναι και απλά ότι πεινάει και κρυώνει ίδιο κι ο Μπεν . Μπορεί να θέλει απλά να τελειώσει τη δουλειά. Ίσως να υποπτεύεται το Γκας για προδοσία. Ίσως πεινάει.

Κ.Μ: Ίσως προσπαθούν να βρουν μια δίοδο επικοινωνίας μεταξύ τους, αλλά δεν τα καταφέρνουν. Ο καθένας έρχεται σε κόντρα με τα πιστεύω του λόγω του εξωτερικού παράγοντα, όποιος τους έβαλε σε αυτό το δωμάτιο είναι ξεκάθαρα σαδιστής.

– Ποιες οι δυσκολίες που καλείται να αντιμετωπίσει ένας ηθοποιός σε μία παράσταση που οι πρωταγωνιστές «ακροβατούν» επί σκηνής;

Κ.Μ: Μπορείς να βρεις δικές σου άβολες αλήθειες, να χτίσεις άβολους χαρακτήρες και να προσπαθείς να παίξεις μπάλα κάθε στιγμή με τον συμπαίκτη. Αν είναι εύκολο νομίζω δεν ηχεί πλάκα.

– Πόσο έχει αλλάξει το τοπίο στο ελληνικό θέατρο σήμερα;

Ν.Π: Δεν νομίζω ότι έχει αλλάξει κάτι. Συνεχίζει όπως υπάρχει την τελευταία εικοσαετία απλά με μεγαλύτερη δυσκολία για τα μικρότερα σχήματα ή για τα λεγόμενα off-Broadway θέατρα.

Ν.Η: Δεν ξέρω με ποια εποχή να το συγκρίνω εφόσον έχω ζήσει μόνο ένα πολύ κοντινό παρελθόν του για να μπορέσω να απαντήσω το πώς έχει αλλάξει σήμερα. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως το Ελληνικό θέατρο, και όχι μόνο το θέατρο, περνάει μια περίοδο με πολλές δυσκολίες αλλά παράλληλα και με πολλή πίστη και προσπάθεια πολλών ανθρώπων να υπάρξουν μέσα σε αυτό και την κατάσταση που επικρατεί. Παραμένω πάντα αισιόδοξη ότι η κάθε περίοδος και εποχή θα περιέχει κάτι ή κάποιους που θα πηγαίνουν τα πράγματα μπροστά ακόμη και κάτω από αντίξοες συνθήκες, γιατί το θέατρο θα παραμένει πάντα μια ανθρώπινη ανάγκη και θα υπάρχει πάντα πίστη και ανάγκη για αυτό.

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΩΝ:

Από Δευτέρα 22 Ιανουαρίου έως Τρίτη 6 Μαρτίου 2018 για 14 παραστάσεις κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00 Διάρκεια παράστασης: 60 λεπτά Εισιτήρια: 10 €, 8 € (φοιτητικό, άνω 65), 5 € (κάρτα ανεργίας, ΣΕΗ) ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΤΗΛΕΟΡΑΣΕΩΝ Κύπρου 91Α & Σικίνου 35Α, Κυψέλη 213 00 40 496 69 45 34 84 45