«Γιατί «Αρχιπέλαγος» και γιατί «Πολιτεία»; Ας πούμε πως ήθελα να τιμήσω τη θάλασσα και την πόλη. Η πρώτη, φωτεινή, ανάερη, στο ρυθμό του συρτού· η δεύτερη, βαριά και σκοτεινή, στο ρυθμό του χασάπικου και του ζεϊμπέκικου. Τα δύο συστατικά μου, μιας και γεννήθηκα στο Αιγαίο και έζησα βασικά στην Αθήνα» είχε πει ο Μίκης Θεοδωράκης για τα δύο εμβληματικά του έργα, που ακούστηκαν χθες το βράδυ στη μεγάλη συναυλία προς τιμήν του στο θέατρο Παλλάς με τη συμμετοχή της Συμφωνικής Ορχήστρας και των Μπαλέτων της Οπερας του Κιέβου.

Οι στάσεις στα τραγούδια και τις μελωδίες του ξετυλίχθηκαν σαν σκηνές από το φιλμ της ζωής του: μια νοητή κινηματογράφηση που αποτύπωνε την έντονη λάμψη του απόντος χθες πρωταγωνιστή.

Το πρώτο φως έπεσε στην εποχή της αθωότητας. Οταν ο Μίκης ήταν μόλις 12 ετών κι έπιασε στα χέρια του το «Καραβάκι», με στίχους αγνώστου ποιητή για να τους μελοποιήσει. Η τρυφερή εναρξη με τις φωνές των παιδιών απο την χορωδία του Ωδείου Κόνταλι έγινε υπό την καθοδήγηση του Μιχάλη Πατσέα με το «Νανούρισμα» (1945 του Φώτη Αγγουλέ), το «Μες στην καρδιά μου κλείνω την Ελλάδα» (1940, σε ποίηση του συνθέτη) και το «Ανάμεσα σε Σύρο και Τζιά» (1939, του Οδυσσσέα Ελύτη).

«Αυτά τα τραγούδια της πρώιμης δημιουργίας του έχουν τα θραύσματα της μελωδικής του φλέβας» είπε η Τατιάνα Παπαγεωργίου λίγο πριν καθήσει στο πιάνο για να ερμηνεύσει υπέροχα το «Κρητικό κοντσέρτο για πιάνο κι ορχήστρα» σε πρώτη εκτέλεση. Εργο του Μίκη που η Τατιάνα Παπαγεωργίου έφερε στο φως ύστερα από διδακτορική έρευνα που έκανε. Σύνθεση σμιλευμένη πάνω στους ατσάλινους ρυθμούς της Κρήτης, έβγαινε συχνά πυκνά μπροστά ο ρυθμός του μελεβιζιώτη –που, όπως έχει πει ο ίδιος ο Θεοδωράκης, κουβαλάει την ηρωική ιστορία και τους αγώνες των Ελλήνων. Για τον συνθέτη που έχει κλείσει στο όνομά του την Ελλάδα η Κρήτη ήταν άλλωστε κάτι περισσότερο από τόπος καταγωγής: «Ηταν για μένα τόπος λυτρωτικός».

Λύτρωσή του όμως ήταν και η θάλασσα. Μέσα στο έργο του της έχει επιστρέψει την έμπευση που του έδωσε. Ο κύκλος τραγουδιών «Αρχιπέλαγος» έγραψε τη συνέχεια της βραδιάς. Και η συγκίνηση πολλαπλασιάστηκε όταν στη σκηνή εμφανίστηκε για να ερμηνεύσει τα κομμάτια η Μαίρη Λίντα αποσπώντας το θερμό χειροκρότημα. «Είναι πολύ συγκινητικό να συναντιόμαστε 50 χρόνια και πλέον μετά, για να ξαναπαρουσιάσουμε αυτό τον κύκλο» δήλωνε πριν από ημέρες στις πρόβες τους ο κορυφαίος συνθέτης μας (σ.σ. το «Αρχιπέλαγος» γράφτηκε το 1959 με πρώτη ερμηνεύτρια τη Μαίρη Λίντα και τον Γρηγόρη Μπιθικώτση σε ποίηση Δημήτρη Χριστοδούλου, Νίκου Γκάτσου, του συνθέτη, του Οδυσσέα Ελύτη, του Γιάννη Θεοδωράκη και του Πάνου Κοκκινόπουλου).

Χώρο σε αυτή την ιδιαίτερα συγκινητική βραδιά βρήκαν και τα τραγούδια «Μαργαρίτα Μαγιοπούλα» (από τη «Μαγική πόλη») και το «Ροδόσταμο» απο την «Πολιτεία», με τη συναισθηματική βαρύτητα που προσέδιδε η ερμηνεία της Μαίρης Λίντα αλλά και η τρυφερή αμηχανία των μουσικών της ορχήστρας και του μαέστρου Oleksiy Balkan.

Λίγο πριν πάρουν τη σκυτάλη οι Σολίστ του Μπαλέτου του Κιέβου για να παρουσιάσουν σκηνές απο το έργο του Μίκη «Αλέξης Ζορμπάς», η Μαίρη Λίντα ερμήνευσε, με αρχηγό τη «δολοφόνο» της βραδιάς, όπως την αποκαλούσε τρυφερά, Τατιάνα Παπαγεωργίου, μερικά εκτός προγράμματος τραγούδια. Φωνή, πιάνο και μπουζούκι (Θανάσης Βασιλιάς, Γιάννης Ματσούκας) δόνησαν την αίθουσα του Παλλάς με τους ήχους από τα «Μέρα Μαγιού», «Βασίλεψες αστέρι μου», «Πού να ‘ναι ο ίσκιος σου Θεέ».

Τελευταία Νέα