Ο χάλκινος ήχος έχει τη δική του ιστορία

Οι ξέφρενοι ήχοι με κλαρίνα, νταούλια, τρομπέτες και σαξόφωνα στις γιορτές που σκηνοθετούσε ο Γκόραν Μπρέγκοβιτς στον «Καιρό των Τσιγγάνων» έχουν περάσει στην ανθολογία του παγκόσμιου κινηματογράφου. Και η μουσική των σέρβων Ρομά αποτυπώθηκε στη συλλογική μνήμη κατακλύζοντας ως μόδα και την Ελλάδα. Η δύναμη της έβδομης τέχνης, ωστόσο, διέπραξε μια «αδικία». Πολύ πριν εμφανιστεί η ταινία του Εμίρ Κουστουρίστα σε μια γωνία της Μακεδονίας άριστοι μουσικοί με το ξεχωριστό τους ιδίωμα έγραφαν τη δική τους ιστορία. Τα Χάλκινα της Γουμένισσας με τον στιβαρό και επιβλητικό ήχο έχουν τη δική τους διαδρομή που ξεπερνά τον αιώνα –πριν δηλαδή οι βαλκανικοί ήχοι γίνουν trendy (ας μας επιτραπεί ο όρος της ευανάγνωστης καθομιλουμένης). Το χάλκινο βαλκανικό τους αποτύπωμα, η δεξιοτεχνία τους, ο διονυσιακός ρυθμός εμπότισε μέσα από διεθνείς συνεργασίες δίσκους και αφιερώματα.

Το ξακουστό μουσικό σύνολο, λοιπόν, μπαίνει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, στο πλαίσιο του νέου κύκλου εκδηλώσεων «Για ξύλινα και χάλκινα» που εγκαινιάστηκε στις 25 Οκτωβρίου με το ρεσιτάλ «Μεσοπόλεμος: έργα για σαξόφωνο και πιάνο».

Στο πρώτο μέρος του προγράμματος θα ακουστούν σκοποί της Κεντρικής Μακεδονίας από τοπικούς οργανοπαίχτες και στο δεύτερο αγαπημένα τραγούδια από τους Διονύση Σαββόπουλο, Δημήτρη Μπάση και Αρετή Κετιμέ. Με το εγχείρημα αυτό έχει σχέση ο Γιάννης Αλίρης, δημοτικός σύμβουλος Παιονίας, ο οποίος παρακολουθεί στενά και στηρίζει με σθένος τους ξακουστούς οργανοπαίκτες του τόπου του. «Υπάρχει μια ολόκληρη γειτονιά μέσα στη Γουμένισσα μόνο με μουσικούς» λέει προσπαθώντας να αφηγηθεί τη διαδρομή των Χάλκινων μέχρι το Μέγαρο.

«Το 2012 ο δήμος αναζήτησε από τα οικογενειακά τους άλμπουμ φωτογραφίες για να οργανωθεί μια έκθεση από την μουσική τους διαδρομή. Είναι αυτοδίδακτοι οι περισσότεροι. Ξεκίνησαν από τον ζουρνά, βάλανε τα κλαρίνα και τώρα έχουν τρομπέτες, κρουστά, σομπράνα, ακορντεόν, τρομπόνια, σαξόφωνα. Η διαδρομή τους είναι μεγάλη». Οι φωτογραφίες έγιναν λεύκωμα που κλείνει τη διαδρομή αυτών τον δεξιοτεχνών που είχαν γίνει ένα με την μουσική, εξηγεί ο Αλίρης. «Την εποχή που η μετακίνηση μέχρι τη Λάρισα π.χ. εθεωρείτο μεγάλο ταξίδι, αυτοί ταξίδευαν σε όλα τα μέρη του κόσμου. Είχαν πάει μέχρι την Καλκούτα με τη Δώρα Στράτου» λέει, τονίζοντας την σπουδαιότητα της μουσικής παράδοσης του τόπου του. Επειτα οι υπεύθυνοι του Δήμου κάλεσαν συνεργεία της ΕΡΤ για να κινηματογραφήσουν τέσσερα γκρουπ μουσικών των έξι ατόμων ώστε να δημιουργηθεί ένα αρχειακό υλικό.