Ηταν 28 Σεπτεμβρίου 1936, όταν ο Σάμουελ Μπέκετ αποχαιρέτησε τη μητέρα του στην μπροστινή βεράντα του σπιτιού της στο Δουβλίνο. Για τους επόμενους έξι μήνες θα ταξίδευε σε μεγάλες γερμανικές πόλεις προσπαθώντας να ξαναβρεί τον εαυτό του μετά τη συγγραφή του μυθιστορήματος «Murphy», το οποίο άλλαζε χέρια από εκδότη σε εκδότη χωρίς προοπτική (τελικά κυκλοφόρησε από τον οίκο Routledge το 1938).

Στο Αμβούργο, πρώτο σταθμό της προσωπικής «περιοδείας» του, άρχισε να καταγράφει σε ημερολόγιο τις εμπειρίες που αποκόμιζε στις καθημερινές εξορμήσεις του σε μουσεία, γκαλερί και μπιραρίες. «Περπατούσε ώρες ολόκληρες, φορώντας ένα φθαρμένο καπέλο, φαρδύ δερμάτινο σακάκι ή αδιάβροχο, μερικές φορές μέσα σε καταρρακτώδη βροχή, και στην αρχή μέσα στην παγωνιά, νιώθοντας απεγνωσμένα μόνος και δυστυχισμένος», γράφει ο Τζέιμς Νόουλσον στην εξαντλητική βιογραφία του «Σάμουελ Μπέκετ, η κατάρα της δόξας» (εκδ. Scripta, 2001, μετάφραση Γιώργου Ικαρου Μπαμπασάκη), όπου περιλαμβάνεται η πληρέστερη μέχρι σήμερα περιγραφή του γερμανικού ταξιδιού και των ημερολογίων.

Η δημοσιοποίηση, ωστόσο, μέρους του λογοτεχνικού αρχείου του Μάρμπαχ φέρνει στο φως αδημοσίευτες μέχρι πρότινος λεπτομέρειες, από τις οποίες ξεχωρίζει η επίσκεψη του Μπέκετ στη Συλλογή Γκούρλιτ με τα κατασχεμένα έργα, τα οποία σύμφωνα με τους Ναζί ανήκαν στην «εκφυλισμένη τέχνη» των Εβραίων. Ο Χίλντεμπραντ Γκούρλιτ διατηρούσε τότε τη συλλογή του στην οδό Ράμπερ του Αμβούργου. «Ο Μπέκμαν έχει δύναμη και ενδιαφέρον, εξαιρετική αίσθηση χρωμάτων» καταγράφει ο Μπέκετ στο ημερολόγιό του για έναν από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Νέας Αντικειμενικότητας. «Μερικές υπέροχες θαλασσογραφίες και ένας ορεινός δρόμος γεμάτος δέντρα. Ο Γκούρλιτ έχει «φυγαδεύσει» τον φάκελο του Οττο Ντιξ με τον «Πόλεμο», 50 χαρακτικά, προς 750 μάρκα. Σκοτεινά και άνισα, αλλά με ορισμένες υπέροχες γραμμές. Στη συνέχεια, μια σειρά από σκίτσα του Στέγκεμαν και πίνακες των Ζίντλερ, Νόλντε, Σπίτσβεγκ».

ΧΙΤΛΕΡ ΚΑΙ ΓΚΕΜΠΕΛΣ. Ο Μπέκετ επισκέπτεται τη Γερμανία την περίοδο που το ναζιστικό κόμμα κερδίζει συνεχώς έδαφος και η Γερμανία μόλις έχει επανακτήσει την αποστρατικοποιημένη Ρηνανία. Στο Ρέγκενσμπουργκ δεν μπορεί παρά να καταγράψει τις διαθέσεις του πλήθους στη δομινικανή εκκλησία: «Το «Ο Θεός να σας ευλογεί» διακόπηκε κάποια στιγμή και αντικαταστάθηκε από το «Χάιλ Χίτλερ!»».

Η χώρα είχε αλλάξει εμφανώς από την προηγούμενη επίσκεψή του, την περίοδο 1928 – 1932, όταν έμεινε με τους συγγενείς του Σίνκλερ, στο Κάσελ. «Είναι αναγκασμένοι να πολεμήσουν σύντομα, διαφορετικά θα εκραγούν» γράφει στο ημερολόγιο, μία εβδομάδα μετά την άφιξή του στο Αμβούργο, έχοντας ακούσει την «αποπληξία» των ραδιοφωνικών λόγων του Χίτλερ και του Γκέμπελς. Εστω κι έτσι οι εντυπώσεις και οι αναμνήσεις από τις γκαλερί, τα αρχιτεκτονικά μνημεία και τα βιβλία που διαβάζει τη «γερμανική περίοδο» θα ενισχύσουν την αυτοανάλυση που επιχειρεί εκείνη την περίοδο πάνω στην έννοια της αυθεντικότητας.

Μετά το Αμβούργο σειρά είχαν το Μπρούνσβικ (όπου έμελλε να δει τη συλλογιζόμενη αυτοπροσωπογραφία του Τζιορτζιόνε, πίνακα που θα επηρέαζε τη φαντασία του τα επόμενα χρόνια), το Βερολίνο (όπου έδειξε μεγάλο ενδιαφέρον για τις αιγυπτιακές, ινδικές και ισλαμικές συλλογές των μουσείων), η Βαϊμάρη, η Λειψία, η Δρέσδη και το Μόναχο. Δεν θα περνούσαν παρά μόνο λίγα χρόνια για να δείξει τα αντιναζιστικά του αισθήματα: σύμφωνα με τα επίσημα ντοκουμέντα, ο Μπέκετ προσχώρησε στην Αντίσταση την 1η Σεπτεμβρίου 1941 ως μέλος του πυρήνα Gloria SMH στο Παρίσι.

Τελευταία Νέα