Η μόδα ακολουθεί, όπως το επιβάλλει ο χαρακτήρας της, την πραγματικότητα. Και όπως τα σημεία των καιρών δείχνουν μια ταραγμένη εποχή, έτσι και τα ρούχα δείχνουν μια συνολική διαταραχή. Μια ενδυματολογική σύγκρουση από την οποία δεν εμφανίζεται ξεκάθαρο σχήμα, κυρίαρχο ντιζάιν, χαρακτηριστικό χρώμα. Αυτό δηλαδή που στο παρελθόν έκανε τη μία σεζόν να ξεχωρίζει από την άλλη έχει χαθεί από την επιφάνεια των σόου και από την ουσία της παραγωγής.

Στο Παρίσι, το πρόβλημα της διαφορετικής προσέγγισης της μόδας πήρε διαστάσεις φιλοσοφικών προβληματισμών. Ισως είναι πιο εύκολο για την πόλη που θεωρείται η πιο διανοητικά καλλιεργημένη περιοχή της μόδας να δείχνει τους νέους όρους με τους οποίους η μόδα ξεκίνησε να αντανακλά το παρόν και να προσφέρει ρούχα που ταιριάζουν στις σύγχρονες περιστάσεις. Η διαδικασία παρατήρησης μιας συλλογής έχει ξεπεράσει το χρώμα του ρούχου, το μήκος του, ακόμη και το ταμπεραμέντο του σχεδιαστή του. Οι σχεδιαστές διατύπωναν ερωτήματα αντί να μιλούν για ρούχα. Οπως ο Νικολά Ζεσκέρ όταν εξηγούσε τη συλλογή του για τον Louis Vuitton: «Πώς γίνεται σήμερα να ενσωματώσουμε κομμάτια που θεωρούνται τμήματα ιστορικού ενδύματος στο καθημερινό μας ενδυματολόγιο»; Το έπραξε συνδυάζοντας τις ρεντικότες σε στυλ Λουδοβίκου ΙΣT’ με σατέν σορτς σύγχρονης χάι-τεκ προπόνησης. Το περιβάλλον της Ιστορίας αναζήτησε η περιβαλλοντικά ανήσυχη Στέλλα ΜακΚάρτνεϊ. Ωστε κάτω από τον επίχρυσο διάκοσμο της Οπερας Γκαρνιέ, αρχιτεκτονήματος του 19ου αιώνα, να μιλήσει για ανακύκλωση και μείωση της κατανάλωσης ρούχων, δείχνοντας τα πιο ενδιαφέροντα κομμάτια από υφάσματα που δεν προέρχονται από ζώα, ούτε ρυπαίνουν τον υδροφόρο ορίζοντα.

Στον αντίθετο πόλο ο Βέλγος Ντρις βαν Νότεν φάνηκε εκφραστής μιας αισιόδοξης θεωρίας της απόδρασης: «Θεωρούμε ότι η μόδα είναι αντανάκλαση της εποχής μας. Φτάνει όμως. Ας κάνουμε κάτι θετικό για να απολαύσουμε πράγματα γύρω μας» δήλωσε και παρακίνησε τους θεατές της συλλογής του να ενθουσιαστούν με ένα ζευγάρι μπότες από μοβ και ασημί μπροκάρ ύφασμα και τετράγωνα σταθερά τακούνια. Σαν να μην υπάρχει κλίμα γενικευμένης απογοήτευσης και δυσφορίας, ο Βαν Νότεν πρότεινε στις γυναίκες να ευθυμήσουν φορώντας μεταξωτά φορέματα που η μονοχρωμία τους «σπάει» από τα ραμμένα πάνω τους ζωηρόχρωμα μαντίλια.

Στον ανάλογο ρυθμό αντιπαράθεσης απόψεων πέρασαν και πολλές άλλες συλλογές (Sacai, Balenciaga, Rick Owens) που έδειχναν τη σκοτεινή πλευρά των πραγμάτων. Συλλογές που έμοιαζαν με αποσπάσματα από στυλ του παρελθόντος, με υπολείμματα υλικών που η τυχαία συρραφή τους εκδηλώνει την αμηχανία της μόδας να επεξεργαστεί τη διάχυτη διαφωνία που αντιμετωπίζουν σήμερα οι κοινωνίες χωρίς να καταφέρνουν προς το παρόν να συνθέσουν μια πειστική για όλους αλήθεια. Αυτή η έλλειψη της διαλεκτικής συζήτησης στο σώμα των πολιτών του κόσμου παρακινεί τη μόδα. Η ίδια μέσα από αυτό το μείγμα των ανοιξιάτικων αντιθέσεων αναζητά τρόπους σύνθεσης.

Τα διάφανα φορέματα από δαντέλα πάνω από πλεκτά γιλέκα με ρόμβους και κάλτσες μέχρι το γόνατο ίσως και να είναι μια λύση προτείνει η Μιούτσια Πράντα στη συλλογή της Miu Miu. Το φωτεινό σατέν στα φορέματα – ποδιές με την ανοιχτή πλάτη του Κριστόφ Λεμέρ προσθέτει μια κίνηση αισθησιασμού. Τα κόκκινα τριαντάφυλλα στη βραδινή σειρά της συλλογής AlexanderMcQueen, όπως και η μείξη γραμμών και χρωμάτων στην τετράγωνη λογική του Hermes, επικαλούνται την ίδια αρχή της διαλεκτικής σκέψης: δεν υπάρχει τίποτα άλλο παρά η μεταβολή της ύλης μέσα στον χώρο και τον χρόνο.