Καταιγίδες και αμοιβές

Κουίζ μετά τον καύσωνα: Ποιο μέλος διοικητικού συμβουλίου δημόσιου πολιτιστικού οργανισμού αμείφθηκε με 8.257,64 ευρώ μεικτά για συμμετοχή σε παραγωγή του οργανισμού και κέρδισε, εκτός διαδικασιών ακρόασης, θέση και σε επόμενη παραγωγή του ίδιου οργανισμού; Οι ευρόντες θα βρεθεί τρόπος να «τακτοποιηθούν» σε επόμενη παραγωγή…

«Ο ουρανός καλά κρατεί;». Η ερώτηση των νεκρών προς τον «Απόκοπο» – αφηγητή, που κατεβαίνει στον Αδη. Από ένα κείμενο για τον θάνατο, γραμμένο σε μεσαιωνικό ελληνικό δεκαπεντασύλλαβο, από τον Ενετοκρητικό Μπεργαδή στο τελευταίο τέταρτο του 15ου αιώνα. Κατά τη σκηνοθέτρια της παράστασης αυτού του θεατροποιημένου ταξιδιού στον Αδη των δημοτικών τραγουδιών (απόψε στο Θησείον), Μαρία Κακκουλή, «τέτοια κείμενα για τον θάνατο λένε τελικά ένα μεγάλο «ναι» στη ζωή». Εξού και ο υπότιτλος της παράστασης που έστησε μαζί με την ηθοποιό Γεωργία Πολοπετράκη (και ανεβάστηκε τον Φεβρουάριο στη Θεσσαλονίκη), «Ενας ύμνος για τις καθημερινές χαρές της ζωής». Μιλάμε για ένα από τα διαμάντια που για δεύτερη χρονιά επέλεξε από τη θεατρική περιφέρεια ο Μανόλης Σάρδης και τα στεγάζει, έως 15 Ιουλίου, στο Θησείον στο 2ο φεστιβάλ Reborn In Athens. Για τις δύο κυρίες της παράστασης, που κατάγονται από την Κρήτη (όπου και θα ταξιδέψει τον Ιούλιο τούτος ο «Απόκοπος») και την Κύπρο, ήταν σχετικά εύκολο να κατανοήσουν το μεσαιωνικό κείμενο, που κατά τη Μαρία Κακκουλή «παρότι έχει γραφτεί τον 15ο αιώνα έχει να κάνει με ουσιαστικά πράγματα της ζωής», σύγχρονα και διαχρονικά.

«Από την αθωότητα της νιότης για να περάσει στη σκληρότητα της κοινωνικής και οικονομικής πραγματικότητας της χώρας, ο Ευστράτιος έπρεπε να διαγράψει πλήρως το παρελθόν του και να ξεκληρίσει όλους όσοι γνώριζαν κάτι γι’ αυτόν…». Σκληρό; Οχι. Μια ιλαροτραγωδία, από τον Θωμά Βελισσάρη (σύλληψη, συγγραφή, σκηνοθεσία), «με σχόλια πάνω στην παιδεία και στον πολιτισμό της Ελλάδας τα τελευταία 70 χρόνια», που χάρη στο θέατρο Εταιρότητα, μετεξέλιξη του θρυλικού Ακτίς Αελίου της Θεσσαλονίκης, βρίσκεται φέτος επίσης στο μενού του Reborn In Athens (10 Ιουλίου) υπό τον τίτλο «Ο βίος του Ευστράτιου», πολυπρόσωπο έργο που γράφτηκε στη διάρκεια του στούντιο υποκριτικής για αποφοίτους της Ανωτέρας Δραματικής Σχολής Ιασμος – Βασίλης Διαμαντόπουλος, οι οποίοι έγιναν μέλη της Εταιρότητας, που συνδιευθύνει με τον Θωμά Βελισσάρη ο Νίκος Σακαλίδης. Το έργο ξεκινάει με τον θάνατο του Ευστράτιου, όταν η κόρη του Σωσάννα μαθαίνει για την άγνωστη έως τότε στις λεπτομέρειές της ζωή του σε ένα οδοιπορικό στη γενέτειρά του, ένα χωριό της ελληνικής περιφέρειας. Στο Reborn και ένας διαφορετικός «Οιδίπους» με σύγχρονη ματιά από το Θέατρο Πλαστελίνης, από φοιτητές της Σχολής Καλών Τεχνών Ναυπλίου (παρουσιάστηκε τον Μάρτιο στο Φουγάρο), σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο St Mark & St John, από το βρετανικό Πλίμουθ και σε διασκευή – σκηνοθεσία Σίμου Τζίτζη πάνω στη μετάφραση του Μίνου Βολανάκη, παραστάθηκε στο Φουγάρο ως παράλληλη δράση του Φεστιβάλ Αθηνών και θα παρουσιαστεί μέσα στον Ιούλιο στο Ευρωπαϊκό Πολιτιστικό Κέντρο Δελφών. Στο Reborn πάντα, που άνοιξε με το επιτυχημένο «Μένγκελε» του Θεσσαλονικιού Θωμά Τριαρίδη, από το Θηβαϊκό Πειραματικό Θέατρο, υπάρχει και χορός: «Feral» από τη Ναταλί Μάνδηλα που το πρωτοπαρουσίασε στην Κέρκυρα (12-13 Ιουλίου) και το θεσσαλονικιώτικης επίσης προέλευσης –από το Ensemble 23 –και εστιασμένο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης «Rendez-vous? –Meat me on facebook» σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Κοσμίδη (14-15 Ιουλίου).
Μια γιορτή, μα τι γιορτή! Οικογενειακή. Και επιτυχημένη. Και δώρο του ΚΘΒΕ και του διευθυντή του Γιάννη Αναστασάκη στη θεατρική Αθήνα. Μαζί με το «Γκιακ» –μην το χάσετε στο Εθνικό που θα έρθει από τη νέα σεζόν –του Δημοσθένη Παπαμάρκου, κατά Γεωργία Μαυραγάνη (που σκηνοθετεί στο Φεστιβάλ το «Ξαφνικά πέρυσι το καλοκαίρι» του Τενεσί Ουίλιαμς, 4-5 Ιουλίου). Μια «οικογενειακή γιορτή», λοιπόν, η κινηματογραφική του Τόμας Βίντερμπεργκ, που ο Γιάννης Παρασκευόπουλος σκηνοθέτησε με μεγάλη επιτυχία στο φουαγέ της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών και τώρα στο Φεστιβάλ Αθηνών (6-9 Ιουλίου sold out, με μία έκτακτη παράσταση το Σάββατο στις 18.00), στην αίθουσα εκδηλώσεων του Εθνικού. Μιλάμε για την «απόφαση ενός ανθρώπου να απεγκλωβιστεί από όλα όσα τον κρατάνε δέσμιο: τους φόβους και όσα κατασκευάζουμε για να νιώθουμε ασφαλείς», όπως μου λέει ο σκηνοθέτης. Η απόφαση του Κρίστιαν να ζήσει ελεύθερος, που δεν είναι και σίγουρο ότι στέφεται με επιτυχία. «Η αλλαγή προοπτικής βοηθάει» λέει η Ελένη στο έργο και αυτή ξεχωρίζει ο Γιάννης Παρασκευόπουλος (φωτογραφία) ως σημαντική και για την παράσταση, την οποία το κοινό παρακολουθεί γύρω του, δίχως όμως διαδραστική δυνατότητα. «Αυτή η εγγύτητα με τον θεατή», προσθέτει, «ήταν η μεγάλη δυσκολία μας και μας οδήγησε στην ανάγκη ερμηνειών απολύτως ειλικρινών. Το βλέμμα των θεατών όριζε τον βαθμό αληθείας στον οποίο φτάναμε κάθε φορά».

Ο όρκος της παρθενίας

Να τεθεί ανοιχτά το ερώτημα του φύλου; Του ανθρώπου που ενταφιάζει το σώμα του και το είναι του; Ο Ενκε Φεζολάρι (φωτογραφία), πάνω σε μια ιδέα της Παρθενόπης Μπουζούρη και με βάση το βιβλίο και την ταινία της Ελβίρα Ντόνες για τις «virgjinesha», που ζουν σαν άντρες από επιλογή στις κλειστές κοινωνίες, πρότεινε ακριβώς αυτό το θέμα και τα ερωτήματα στο Φεστιβάλ Αθηνών (13-14 Ιουλίου) με την «Ορκισμένη παρθένα» του. Πίσω από το ίδιο το θέμα, μου λέει, περνάει η ιστορία της Αλβανίας και των Βαλκανίων. «Το αντιμετώπισα σαν να ανέβαζα αρχαία τραγωδία» προσθέτει για την παράσταση που ντύνεται με μουσικές από αλβανικές ταινίες της εποχής του Εμβέρ Χότζα, όταν η ηρωίδα σπουδάζει στο πανεπιστήμιο, διακόπτει τις σπουδές της και αρχίζει ο γολγοθάς της, κατά τον σκηνοθέτη. «Πηγαίνει στη Δύση, προσπαθεί να ξαναγίνει γυναίκα, αλλά δεν τα καταφέρνει κλεισμένη στην ανδρική φυλακή της». Και έτσι τίθενται επί τάπητος οι έμφυλοι ρόλοι και οι ταυτότητες, κατά τον Ενκε Φεζολάρι που ελπίζει μεν να παρουσιαστεί η «Ορκισμένη παρθένα» και αλλού, ενώ ετοιμάζει το πρώτο του σχέδιο για τη νέα θεατρική σεζόν: «Η αγάπη άργησε μια μέρα» της Λιλής Ζωγράφου, με την Αιμιλία Υψηλάντη και άλλες έξι γυναίκες, στο Αργώ, από τον Οκτώβριο. «Για να δούμε την ελληνική εκδοχή της Μπερνάντα Αλμπα», όπως μου λέει, στην κουβέντα μας για τις «απάτριδες και άφυλες» ορκισμένες παρθένες.