Οι «Πέρσες» των προσφύγων και άλλες παραστάσεις

Νέοι πρόσφυγες καταγράφουν το ταξίδι τους αναπαριστώντας με τεχνικές υποκειμενικής χαρτογράφησης την πορεία τους ώς εδώ. Μια κατασκευή-καταφύγιο που συμβολίζει την ασφάλεια αναδεικνύει τη συνθήκη της έλλειψης στέγης. Πρώην εξαρτημένοι συνθέτουν ιστορίες που μας μεταφέρουν στις γειτονιές της Αθήνας, παρουσιάζοντας μια ετερόκλητη προσωπογραφία της. Το Mind the Fact, το νέο πολιτιστικό φεστιβάλ που ρίχνει σήμερα την αυλαία του, φιλοδοξεί να φέρει σε επαφή το κοινό με τις αληθινές ιστορίες των ανθρώπων που ζουν δίπλα μας μέσω της τέχνης. Γι’ αυτό και όλες οι εκδηλώσεις του είναι δωρεάν. «Τα τελευταία οκτώ χρόνια με τα εργαστήρια τεχνών για ευπαθείς ομάδες και κυρίως με το Station Athens για πρόσφυγες και μετανάστες δουλεύουμε πολύ και στο τέλος κάθε χρονιάς παρουσιάζουμε μια καλλιτεχνική δουλειά. Οπότε το φεστιβάλ αποτελεί μια ομπρέλα που συσπειρώνει όλες τις ομάδες για να καταλάβει καλύτερα ο κόσμος τον τρόπο δουλειάς και τη φιλοσοφία μας και να τους πάρουμε μαζί σ’ αυτό το ταξίδι για να το ανεβάσουμε δημόσια» δηλώνει στο «Νσυν» η Γιολάντα Μαρκοπούλου, σκηνοθέτρια και παραγωγός που μαζί με την Ιωάννα Βαλσαμίδου έχουν την καλλιτεχνική επιμέλεια. Μεγάλος δωρητής του φεστιβάλ είναι το Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος και τελεί υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων με τη συμβολή του Δικτύου Πολιτισμού του.

ΕΥΠΑΘΕΙΣ ΟΜΑΔΕΣ. Πρωταγωνιστές των πέντε βασικών δράσεων είναι κυρίως άτομα που έχουν περιορισμένη πρόσβαση στην τέχνη, όπως οικογένειες που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας και άστεγοι. Αλλά και άτομα που ανήκουν ή ανήκαν σε μια ευπαθή κοινωνική ομάδα, όπως πρόσφυγες ή εξαρτημένοι και άλλες μη ευνοούμενες ομάδες του πληθυσμού. Ολοι τους επί σκηνής εξερευνούν τις εμπειρίες τους ακολουθώντας όμως συγκεκριμένες καλλιτεχνικές νόρμες. «Είναι αληθινές ιστορίες των ίδιων των πρωταγωνιστών, τις οποίες διηγούνται ζωντανά. Τα έργα έχουν καλλιτεχνική, θεατρική, φαντασιακή διάθεση, αλλά συγχρόνως κρατούν και μια αλήθεια» τονίζει η Μαρκοπούλου.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτού του μείγματος είναι η παράσταση-ντοκουμέντο «Είμαστε οι Πέρσες» που ανεβαίνει σήμερα στο Παλιό Αμαξοστάσιο ΟΣΥ: μια σκηνική συνδιαλλαγή με τους «Πέρσες» του Αισχύλου που ανεβάζει η θεατρική ομάδα προσφύγων Station Athens (η πρεμιέρα της πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών τον Ιούνιο του 2015, αλλά τώρα παρουσιάζεται μια αναθεωρημένη εκδοχή της). Εξι άνδρες πρόσφυγες από το Αφγανιστάν, το Μπανγκλαντές και το Πακιστάν συνομιλούν με τους «Πέρσες» με βάση τις προσωπικές τους ιστορίες.

Το νέο στοιχείο είναι πως στην αφήγηση τώρα βάζουν ένα κομμάτι για το πώς υποδέχονται ανθρώπους από τη χώρα τους στην Ελλάδα εξαιτίας της ανθρωπιστικής κρίσης. «Γίνονται μεσάζοντες και αφηγούνται ένα κομμάτι αυτής της πλευράς. Ετσι ολοκληρώνεται ο κύκλος στην ιστορία τους» αναφέρει η Μαρκοπούλου που σκηνοθετεί το εγχείρημα. «Είναι ένα περίεργο μείγμα φαντασίας και πραγματικότητας. Ενα είδος που δεν είναι ντοκιμαντέρ, μιας και έχει φιξιόν στην πορεία. Οι άνθρωποι πάντως μπαίνουν σε συνθήκες παράστασης, κι ας αφορούν όλα τη ζωή τους» προσθέτει.