«Tη νεαρή γκέισα «δεσποινίδα Πεταλούδα» νοίκιασε έναντι 39 δολαρίων τον μήνα ένας αμερικάνος αξιωματικός. Από αυτά, 4 δολάρια στοίχιζε η κρατική άδεια που της επέτρεπε να είναι ερωμένη του και της εξασφάλιζε πρόσβαση στα δημόσια λουτρά, 25 δολάρια στοίχιζε η κατοικία και 10 ακόμα δολάρια μια υπηρέτρια. Εκείνος απολάμβανε τις ανέσεις ενός «γάμου» με ημερομηνία λήξης και εκείνη είχε στέγη και υπηρέτρια. Ο αξιωματικός φεύγοντας για την Αμερική τής υποσχέθηκε ότι θα επέστρεφε κοντά της όταν ο κοκκινολαίμης θα ξανάφτιαχνε τη φωλιά του. Αντ’ αυτού την άφησε πάμπτωχη με ένα μωρό στην αγκαλιά». Ετσι διηγήθηκε η Σάρα Τζέιν Κορέλ, σύζυγος μεθοδιστή ιεραποστόλου, την πραγματική ιστορία της νεαρής γκέισας Τσο-Σαν, όπως την έζησε κατά την πενταετή παραμονή της στο Ναγκασάκι στον αδελφό της Τζον Λούθερ το 1897. Εκείνος την έκανε διήγημα το οποίο αποτέλεσε τη βάση για το θεατρικό έργο και στη συνέχεια για την όπερα του Τζάκομο Πουτσίνι. Αλλη μια εκδοχή ως προς τη συγγραφή της τραγικής αλλά τόσο αγαπημένης ηρωίδας του παγκόσμιου λυρικού θεάτρου αντλεί την έμπνευση της ιστορίας από το μυθιστόρημα του Πιερ Λοτί –αξιωματικός του Ναυτικού και συγγραφέας πολλών εξωτικών αυτοβιογραφικών ιστοριών –«Madame Chrysantheme». Από όπου όμως και αν δει κανείς την ιστορία, το βασικό μοτίβο είναι η σκληρότητα του δυτικού τρόπου σκέψης και του κυρίαρχου άνδρα. O κακομαθημένος αμερικάνος αξιωματικός, αφού περνάει όσο καλύτερα μπορεί κατά την παραμονή του στην Ιαπωνία εγκαταλείπει τη σύζυγό του, επιστρέφει με την αμερικάνα σύζυγό του και η μικρή Γιαπωνέζα αυτοκτονεί με το μαχαίρι που οι σαμουράι έκαναν χαρακίρι. «Με τιμή πεθαίνει όποιος δεν μπορεί να ζήσει με τιμή» τραγουδάει στην τελευταία σπαρακτική της άρια η Τσο- Σαν λίγο πριν δώσει τέλος στη ζωή της. Αυτά είναι τα βασικά υλικά της ιστορίας της διάσημης «Μαντάμα Μπατερφλάι», που θα ανοίξει το Φεστιβάλ Αθηνών στο Ωδείο Ηρώδου Αττικού. Η ίδια παραγωγή είχε παρουσιαστεί το καλοκαίρι του 2013 στο Ηρώδειο με την υπογραφή και πάλι του Ούγκο ντε Ανα στη σκηνοθεσία, στα σκηνικά και τα κουστούμια. Ο διάσημος όμως αργεντινός σκηνοθέτης επέλεξε να φωτίσει την παιδοφιλία. Αυτή η σκληρή διάσταση του έργου αποτυπώνεται στη φράση του «η Μπατερφλάι ήταν μόλις 15 ετών»… Ούτε από την αφήγηση του συνθέτη ξέφυγαν οι σκληρές εκφάνσεις αυτή της ιστορίας. Ο Πουτσίνι μελέτησε σε βάθος την ιστορία και τον πολιτισμό της χώρας του Ανατέλλοντος Ηλίου. Η αλληλογραφία του μαρτυρά ότι ήρθε σε επαφή με τη σύζυγο του ιάπωνα πρέσβη στη Ρώμη, την κυρία Ογιάμα, η οποία τού είπε τραγούδια της πατρίδας του και τού διηγήθηκε εξωτικές ιστορίες. Κάπως έτσι χτίστηκε η ιστορία της Μαντάμα Μπατερφλάι, την οποία θα ερμηνεύσει η Τσέλια Κοστέα (στη δεύτερη διανομή τον ρόλο κρατάει η διακεκριμένη κορεάτισσα σοπράνο Σάε-Κιουνγκ Ριμ, η οποία έχει πρωταγωνιστήσει σε κορυφαία λυρικά θέατρα όπως στην Κρατική Οπερα της Βιέννης, την Αρένα της Βερόνας, την Οπερα της Ουάσιγκτον κ.α.). «Μέσα από αυτή την όπερα αναδύονται όλα τα συναισθήματα που μπορεί να χρειάζεται μια γυναίκα για να αισθανθεί ζωντανή πάνω στη γη αυτή. Η Μπατερφλάι συμπυκνώνει όλη την ευθραυστότητα και τη δύναμη των γυναικών» λέει η Κοστέα.

ΤΣΕΛΙΑ ΚΟΣΤΕΑ – ΣΤΕΦΑΝΟ ΣΕΚΟ. Η μουσική ή η δραματική ιστορία την οδηγεί σε μια έντονη ερμηνεία; «Η μουσική! Το δραματικό στοιχείο σε αυτή την όπερα είναι έντονο. Αλλά η μουσική είναι τόσο ισχυρή και λεπτή ταυτόχρονα, γι’ αυτό πάντα κλαίω όταν διαβάζω ή παίζω αυτόν τον ρόλο». Το ίδιο στοιχείο επιδρά καταλυτικά στην ερμηνεία του Στέφανο Σέκο. Ο ιταλός τενόρος θα ερμηνεύσει τον ρόλο του Πίνκερτον. «Χωρίς δεύτερη σκέψη μπορώ να πω ότι η μουσική της όπερας αυτής με γοητεύει πολύ. Η πρώτη πράξη είναι τόσο αστραφτερή στην αρχή. Ιδανική για να περιγραφεί επίσης ο χαρακτήρας του Πίνκερτον: νέος, εφήμερος επισκέπτης, σε μιαν άλλη χώρα όπου όλα είναι καινούργια για εκείνον. Αισθάνομαι τυχερός που ερμηνεύω αυτόν τον ρόλο». Η ιστορία του λυρικού θεάτρου βρίθει από τραγικές και αιματοβαμμένες ιστορίες. Τι κάνει τόσο επιτυχημένη όμως το έργο του Τζάκομο Πουτσίνι; Ο Σέκο πιστεύει ότι πρόκειται «δυστυχώς για μια πλήρη τραγωδία. Φυσικά, η ιστορία αυτή μπορεί να γράψει διαφορετικά στον καθέναν, όμως ένα είναι βέβαιο: ο συνθέτης με την μουσική ευφυΐα του δημιουργεί μελωδίες που τρέχουν κατευθείαν στην καρδιά. Αυτό είναι το κλειδί της όπερας αυτής που ανοίγει την καρδιά και την ψυχή μας».

Info

«Μαντάμα Μπατερφλάι». Μουσική διεύθυνση Λουκάς Καρυτινός, Ωδείο Ηρώδου Αττικού, τηλ. 210-3241807, στις 21.00