Αναζήτηση
Τι σκεφτόμαστε όταν πρόκειται να τεμαχίσουμε το σώμα της πιο όμορφης γυναίκας του κόσμου; Το πρωινό της 5ης Αυγούστου του 1962, στο Ινστιτούτο Ιατροδικαστικής του Λος Αντζελες, ο δρ Τόμας Νογκούτσι αναλαμβάνει τη λεπτή αποστολή να κάνει νεκροτομή στο άψυχο σώμα τής Μέριλιν Μονρόε. Ο άνθρωπος αυτός, ο οποίος αργότερα θα γίνει γνωστός ως ο «ιατροδικαστής των σταρ» –θα υπογράψει επίσης τις εκθέσεις αυτοψίας για τον Ρόμπερτ Κένεντι, τη Νάταλι Γουντ και την Τζάνις Τζόπλιν -, είναι ένας νέος γιατρός ετών 35.
Η αμερικανίδα ηθοποιός βρέθηκε νεκρή το προηγούμενο βράδυ, γυμνή στο κρεβάτι του διαμερίσματός της στο Λος Αντζελες. Στο κομοδίνο της ήταν αραδιασμένα καμιά δεκαριά μπουκάλια με κάθε λογής φάρμακα, μεταξύ των οποίων και ένα άδειο Nembutal (βαρβιτουρικό). Οπως και πολλοί άλλοι αστέρες του Χόλιγουντ, μεγάλοι ή μικροί, η ηρωίδα των ταινιών «Επτά χρόνια φαγούρα» και «Κάποιοι το προτιμούν καυτό» ήταν εθισμένη στα χάπια και το αλκοόλ, τα οποία είχε ξεκινήσει για να καταπολεμήσει τις αϋπνίες, το άγχος, την κόπωση.
Δεν βρέθηκε κανένα σημείωμα αυτοκτονίας. Η υπόθεση, ωστόσο, κάποιου φαρμάκου αυτοκτονίας εκφράστηκε αμέσως από την οικογένειά της –επρόκειτο άλλωστε για την ψυχολογικά εύθραυστη Μέριλιν, η οποία είχε αποπειραθεί ξανά στο παρελθόν να τερματίσει τη ζωή της.
Παρ’ όλ’ αυτά, οι προηγούμενες ημέρες δεν προμήνυαν κάτι τόσο δυσοίωνο. Η ημερομηνία ενός δεύτερου γάμου με τον παίκτη του μπέιζμπολ Τζο ντι Μάτζιο είχε οριστεί για τις 8 Αυγούστου (ημέρα της κηδείας της) και η ηθοποιός είχε υπογράψει συμβόλαιο για την επανάληψη των γυρισμάτων της «προφητικής» ταινίας «Κάτι πρέπει να σπάσει». Παρακάμπτοντας την ταυτότητα της διάσημης νεκρής, ο Τόμας Νογκούτσι κάνει μια σχολαστική εξέταση: «Το μη ταριχευμένο σώμα ανήκει σε λευκή γυναίκα, 36 ετών, άρτια ανεπτυγμένη και άρτια θρεμμένη, με βάρος 53 κιλά και ύψος 1,66 μέτρα. Το κρανίο καλύπτεται από ξανθά μαλλιά. Τα μάτια είναι μπλε», γράφει στην έκθεσή του.
Το πτώμα δεν φέρει ούτε σημάδια ένεσης ούτε τραυματισμού. Ο Νογκούτσι ωστόσο κάνει λόγο για συμφόρηση σε αρκετά όργανα: στους πνεύμονες, το συκώτι, τα νεφρά, το στομάχι και το παχύ έντερο. «Το στομάχι«, εξηγεί, «είναι σχεδόν άδειο (…) Δεν καταγράφεται κανένα υπόλειμμα χαπιών. Δείγμα γαστρικού περιεχομένου, το οποίο τέθηκε στο πολωτικό μικροσκόπιο, δεν δείχνει διαθλαστικούς κρυστάλλους (έμμεση ένδειξη συγκεκριμένων ενέσιμων φαρμάκων). Το παχύ έντερο παρουσιάζει συμφόρηση και μοβ χρωματισμό». Στο αίμα και το ήπαρ καταγράφεται μαζική συγκέντρωση βαρβιτουρικών, καθώς επίσης πολύ αυξημένα επίπεδα ένυδρου χλωράλης, ενός άλλου ηρεμιστικού. Για τον Νογκούτσι, όλα αυτά τα στοιχεία είναι αρκετά για να αποδώσει τον θάνατο σε οξεία δηλητηρίαση από βαρβιτουρικά, η οποία προκλήθηκε από κατάποση υπερβολικής δόσης φαρμάκων.
Πενήντα χρόνια αργότερα, τα ευρήματα της ιατροδικαστικής εξέτασης είναι ακόμη υπό συζήτηση και γκρίζες ζώνες περιβάλλουν το είδωλο του Χόλιγουντ. Η βιβλιογραφία είναι πολύ πλούσια σε ποικίλα σενάρια για τον θάνατο της ηθοποιού. Κάποιοι προβάλλουν την εκδοχή της κατά λάθος υπερβολικής δόσης ηρεμιστικών. Σε μια τέτοια περίπτωση, όμως, το λάθος είναι της Μέριλιν ή του ψυχιάτρου της, του δρος Γκρίνσον, τον οποίο βαρύνουν οι υποψίες ότι της χορήγησε τη μοιραία δόση; Αλλοι κλίνουν προς το σενάριο του φόνου υπό τις οδηγίες των Ρόμπερτ και Τζον Κένεντι, ακόμη και μιας δολοφονίας από τη Μαφία ή τη CIA.
Επίμονες θεωρίες συνωμοσίας
Μία από τις πιο επίμονες υποθέσεις ωστόσο, την οποία στήριξε σθεναρά ο εισαγγελέας Τζον Μάινερ, είναι ότι ο θάνατος επήλθε από υπερβολική δόση βαρβιτουρικών τα οποία χορηγήθηκαν με υποκλυσμό. Στην –μπερδεμένη –λογική του εισαγγελέα, η απουσία υπολειμμάτων χαπιών στο στομάχι έρχεται σε αντίθεση με την τεράστια κατάποση από το στόμα: η κατάποση σημαντικών ποσοτήτων Nembutal θα μπορούσε να προκαλέσει τον θάνατο προτού αυτά διαλυθούν στο στομάχι.
Εάν αυτά τα φάρμακα δεν χορηγήθηκαν σε ενέσιμη μορφή, σίγουρα χορηγήθηκαν με άλλον τρόπο. Και αφού στο δέρμα δεν βρέθηκε ίχνος τρυπήματος, η μοναδική πιθανότητα είναι η χορήγηση από τον ορθό, μια πιθανότητα η οποία θα μπορούσε –σύμφωνα με τον εισαγγελέα –να ερμηνεύσει και τον «μοβ χρωματισμό του εντέρου».
Αυτή η θεωρία συνοψίστηκε στους «Λος Αντζελες Τάιμς», στο φύλλο της 8ης Αυγούστου του 2005: «Η ηθοποιός πήρε ή της χορήγησαν ένυδρο χλωράλη για να χάσει τις αισθήσεις της, ενδεχομένως μέσα σε αεριούχο ποτό. Στη συνέχεια, κάποιος διέλυσε 30 ή και περισσότερες κάψουλες Nembutal σε νερό και χορήγησε το θανατηφόρο διάλυμα με υποκλυσμό».
Μέσα σε αυτό το όργιο φημών ο δικαστικός φάκελος άνοιξε ξανά το 1982. Τα δεδομένα ωστόσο της πρώτης ιατρικής έκθεσης δεν αμφισβητήθηκαν. Οι εμπειρογνώμονες σήμερα ακολουθούν την ίδια γραμμή. «Η νεκροψία είναι σωστή τόσο από τεχνικής άποψης όσο και στον τρόπο της παρουσίασής της», εκτιμά ο καθηγητής Ντομινίκ Λεκόμτ, επικεφαλής του Ιατροδικαστικού Ινστιτούτου του Παρισιού επί τουλάχιστον μία δεκαετία. «Το γεγονός ότι δεν βρέθηκαν υπολείμματα φαρμάκων στο στομάχι δεν αποκλείει σε καμία περίπτωση το ενδεχόμενο της κατάποσης».
Ο Ζαν-Σεμπαστιάν Ραούλ, καθηγητής Ιατροδικαστικής και υπεύθυνος του εργαστηρίου τοξικολογίας των πανεπιστημιακών νοσοκομείων του Στρασβούργου, προσθέτει ότι τα αποτελέσματα δεν αποκλείουν ούτε το ενδεχόμενο της κατά λάθος υπερδοσολογίας ούτε όμως αναδεικνύουν τον επακριβή τρόπο χορήγησης των φαρμάκων. «Σήμερα κάνουμε ενδελεχείς έρευνες στις τοξικές ουσίες και αναγνωρίζουμε και τις ποσότητες αυτών σε αρκετά όργανα –στο στομάχι, το έντερο, τα νεφρά -, γεγονός που βοηθά να εντοπίσουμε με ακρίβεια την απορρόφηση των προϊόντων», επισημαίνει ο Ντομινίκ Λεκόμτ. «Περιέργως, στην περίπτωση της Μέριλιν έχουμε μόνο τα αποτελέσματα των τοξικολογικών εξετάσεων στο αίμα και το συκώτι, αν και, σύμφωνα με την τοξικολογική έκθεση, είχαν ζητηθεί και σε άλλα όργανα».
Ενα είναι σίγουρο: Με μια τόσο μεγάλη ποσότητα Nembutal και ένυδρου χλωράλης στον οργανισμό της, η Μέριλιν δεν είχε καμία πιθανότητα να επιβιώσει, εκτός –ίσως –εάν είχε επιχειρηθεί άμεσα ανάνηψη. Ο συνδυασμός των δύο ηρεμιστικών οδήγησε σε καταστολή του κεντρικού νευρικού συστήματος, του αναπνευστικού και του καρδιαγγειακού, βυθίζοντας ταχύτατα τη Μέριλιν Μονρόε σε κώμα και σε κατάσταση μη αναστρέψιμου σοκ (σύνθετο κλινικό σύνδρομο που χαρακτηρίζεται από μεταβολική κυτταρική ανεπάρκεια).
«Εκείνα τα χρόνια δεν ήμασταν τόσο προσεκτικοί όσο τώρα σε θέματα τοξικότητας και εθισμού, ούτε υπήρχε η ίδια ποικιλία φαρμάκων», υπογραμμίζει ο καθηγητής Φαρμακολογίας Φρανσουά Σαστ. «Μια αντίστοιχη Μέριλιν σήμερα δεν θα έπαιρνε βαρβιτουρικά, αλλά αντικαταθλιπτικά».
Λίγα χρόνια αργότερα, η μοίρα της Μέριλιν Μονρόε ίσως να ήταν τελείως διαφορετική. Τα φάρμακα τα οποία αντικατέστησαν τα βαρβιτουρικά είναι πολύ καλύτερα ανεκτά από τον οργανισμό και πολύ λιγότερο τοξικά. Την εποχή εκείνη, σχεδόν ένα κουτί Nembutal σε συνδυασμό με ουίσκι ήταν αρκετό για να περάσει κανείς από τη ζωή στον θάνατο, ενώ το ανθρώπινο σώμα μπορεί να αντέξει εκατοντάδες δισκία βενζοδιαζεπινών.
