Παρέμβαση των μουσικών της Εθνικής Λυρικής Σκηνής για ένα ομοφυλοφιλικό φιλί στην «εισαγόμενη» γαλλική παραγωγή της όπερας του Ντβόρζακ «Ρούσαλκα» προκάλεσε αντίδραση ομοφυλοφιλικών οργανώσεων
«Όμως, όπως θα διαπιστώσετε παρακολουθώντας την παράσταση, η συγκεκριμένη σκηνοθετική απόδοση εκτός του ότι αλλοιώνει το libretto προσδίδει στον κεντρικό ήρωα του έργου ομοφυλοφιλικές τάσεις με ακραίες σκηνές, κάτι για το οποίο διαμαρτυρηθήκαμε εγγράφως στη Διοίκηση της Λυρικής».

Τα ανωτέρω περιλαμβάνονταν στην «προκήρυξη» που μοίραζαν την Παρασκευή στην είσοδο του θεάτρου «Ολύμπια» στους εισερχομένους για την πρεμιέρα της όπερας του Ντβόρζακ «Ρούσαλκα» (σε πανελλήνια πρώτη) μέλη της Ορχήστρας της Λυρικής, προσπαθώντας να τους προκαταλάβουν εναντίον της παράστασης στην οποία συμμετείχαν! «Προκήρυξη» που κατέληγε με τη φράση «με έντονο προβληματισμό…», ανακατεύοντας μαθητές και «εκπαιδευτικό χαρακτήρα» της παράστασης με σύνοψη του έργου ώστε οι θεατές να καταλάβουν πόσο η σκηνοθεσία το «αλλοιώνει».

Η παράσταση (συμπαραγωγή της Λυρικής Σκηνής και της Όπερας της Νίκαιας- Οpera de Νice) κύλησε ήρεμα, με παρόντες, μεταξύ άλλων, τον τέως Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κωνσταντίνο Στεφανόπουλο, πολλά μέλη του Διπλωματικού Σώματος, τον καλλιτεχνικό διευθυντή της ΕΛΣ Τζοβάνι Πακόρ και τον πρόεδρό της Οδυσσέα Κυριακόπουλο. Το κοινό είδε στη σκηνή υλοποιημένη μία γερά τεκμηριωμένη ψυχαναλυτική άποψη της Γαλλίδας σκηνοθέτριας Μαριόν Βασερμάν που θέλησε τον Πρίγκιπα του έργου, με σαφείς παραπομπές στον Λούντβιχ Β΄ της Βαυαρίας, να παλεύει ανάμεσα στο πρέπει των καθηκόντων του και στην ερωτική του διαφορετικότητα, προσωποποιημένη, ως alter ego, στη νεράιδα Ρούσαλκα. Και μία παράσταση που, παρά τις όποιες ατέλειές της, ζωντάνεψε το «νεκρό» λιμπρέτο μιας πολύ ενδιαφέρουσας μουσικά όπερας. Διακριτικά, χωρίς καμία ακρότητα. Και το φιλί του Πρίγκιπα με έναν νέο ή κάποιες άλλες ομοφυλοφιλικές νύξεις υλοποιήθηκαν χωρίς καμία χυδαιότητα και χωρίς ίχνος πρόκλησης…

Το φινάλε έγινε δεκτό με θερμό χειροκρότημα. Αλλά από τους εξώστες άρχισαν, σιγά σιγά, να αναδύονται αποδοκιμασίες: «Ουου», «Αίσχος»…

Που επεκτάθηκαν και προς την πλατεία και δυνάμωσαν όταν άρχισαν οι ατομικοί χαιρετισμοί των καλλιτεχνών: όλοι, μα όλοι- ανάμεσά τους μερικοί με εξαιρετικές αποδόσεις, με κορυφαία μία σπουδαία Σλοβάκα μέτζο, την Ντενίσα Χαμάροβα, που υποδύθηκε τους ενοποιημένους από τη σκηνοθεσία ρόλους της Γέζιμπαμπα και της Ξένης Αρχόντισσας με υποκριτική κύρους και κίνηση και μέση χορεύτριας – έγιναν δεκτοί με κραξίματα που προσπαθούσαν να επιβληθούν στα χειροκροτήματα και στα «μπράβο».

Το ίδιο συνέβη και με τον Τσέχο μαέστρο Γιάροσλαφ Κίζλινγκ. Αποκορύφωμα, η εμφάνιση της σκηνοθέτιδος: οι φωνές και τα γιουχαΐσματα φούντωσαν… Οπότε η Μαριόν Βασερμάν με νεύμα ζήτησε να μιλήσει. «Θέλω επίσημα να ευχαριστήσω…» πρόλαβε να πει στα γαλλικά και σε μία έκρηξη αγένειας τα γιουχαΐσματα τής απαγόρευσαν να συνεχίσει… Την ώρα που κάποιος από το κοινό, όρθιος, φώναζε: «Αυτή η ορχήστρα να πάει να παίξει στην Τεχεράνη!».

Στην έξοδο πολλοί μιλούσαν για απαράδεκτη ενέργεια του συνδικαλιστικού οργάνου της ορχήστρας να επέμβει στο καλλιτεχνικό αποτέλεσμα με ομοφοβικά- εν έτει 2009…- επιχειρήματα και να ζητήσει λογοκρισία. Υπήρχε όμως και θεατής που συμφωνούσε με το κράξιμο λέγοντας: «Πώς θα φέρνουμε πια τις γυναίκες μας σε τέτοια θεάματα;». Εντύπωση προξένησε, πάντως, η ανοχή της διοίκησης της ΕΛΣ που επέτρεψε μέσα στον χώρο του θεάτρου συντελεστές της να υπονομεύουν εκ των προτέρων μία παράστασή της αναλαμβάνοντας ρόλο κριτικού και κοινωνικού τιμητή.

Αν και χθες εξέδιδε ανακοίνωση υποστηρίζοντας ότι «ουδεμία παρέμβαση έγινε στην ελεύθερη έκφραση της καλλιτεχνικής άποψης της σκηνοθέτιδος. Αυτό θα ήταν τελείως αντίθετο προς τις αρχές που διέπουν τη Λυρική Σκηνή». Προσθέτοντας πως «η λογοκρισία και ο φανατισμός δεν μπορεί να χαρακτηρίζουν έναν σύγχρονο καλλιτεχνικό οργανισμό» και ότι «η ευθύνη της επιλογής και παρουσίασης του έργου ανήκει στη διοίκηση της ΕΛΣ». Ήταν δε γνωστό εδώ και έναν χρόνο, από τότε που πρωτοπαρουσιάστηκε η παραγωγή της Όπερας της Νίκαιας, τι συνέβαινε επί σκηνής στη συγκεκριμένη γαλλική παραγωγή…

Βέβαια, στην προ-γενική πρόβα αφαιρέθηκε το ομοφυλοφιλικό φιλί, με την αιτιολογία ότι ήταν παρόντες μικροί μαθητές, αλλά στις παραστάσεις (την Παρασκευή, το Σάββατο και χθες) τηρήθηκε κανονικά η σκηνοθεσία.

ΙΝFΟ

«Ρούσαλκα» του Ντβόρζακ στην Εθνική Λυρική Σκηνή (Ακαδημίας 59-61, τηλ. 210-3612.461) στις 13, 14 και 15 Μαρτίου. Εισιτήρια:

20-68 ευρώ.

«Δεν συμφωνούσαν όλοι οι μουσικοί»


Το Σάββατο, στη δεύτερη παράσταση της «Ρούσαλκα», οργανώθηκε διαμαρτυρία από μέλη της Ομοφυλοφιλικής και Λεσβιακής Κοινότητας Ελλάδας και το ιντερνετικό www. 10percent.gr, που θέλησαν να καταγγείλουν ως «ομοφοβική» την κίνηση των μουσικών της ΕΛΣ. Γύρω στα πενήντα άτομα- ανάμεσά τους ο Γρηγόρης Βαλλιανάτος – μπήκαν στην αίθουσα και διάβασαν από την πλατεία, μπροστά από το πιτ της ορχήστρας (όπως τους ζητήθηκε από τη Διοίκηση), κείμενό τους.

Κάποιοι μουσικοί, από το πιτ, τους προπηλάκισαν και τους πήραν τη σημαία του ουράνιου τόξου, κάποια κυρία φώναξε «ήρθαμε να διασκεδάσουμε και μας το χαλάτε», αλλά τελικά αφού ανέγνωσαν τη διαμαρτυρία αποχώρησαν από την αίθουσα και άρχισε η παράσταση, που κύλησε κανονικά, όπως και η χθεσινοβραδινή.

«Δεν ήταν καν όλα τα μέλη της ορχήστρας ενήμερα για την προκήρυξη», είπε στα «ΝΕΑ» ο διευθυντής του ιντερνετικού περιοδικού www. 10percent. gr Λύο Καλοβυρνάς- κάτι που επιβεβαίωσε στα «ΝΕΑ» και ο πρόεδρος του Δ.Σ. της Ορχήστρας της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, ο φλαουτίστας Θοδωρής Μαυρομμάτης, που διευκρίνισε πως «συμφώνησε το πενταμελές Διοικητικό Συμβούλιο».

«Με ποιο δικαίωμα μια ορχήστρα έχει λόγο στο περιεχόμενο μιας παράστασης;», πρόσθεσε ο κ. Καλοβυρνάς. «Εμείς θεωρήσαμε ότι ως ενεργοί πολίτες είχαμε υποχρέωση να υπερασπιστούμε την ελευθερία της καλλιτεχνικής έκφρασης. Εκτός αν θα πρέπει για να δούμε ένα έργο στη Λυρική Σκηνή να έχουμε την άδεια του κορνετίστα και του φλαουτίστα. Δεν είναι ζήτημα ομοφυλοφιλικό. Η ελευθερία της έκφρασης είναι μία. Αν δηλαδή κάποτε μια παράσταση εμφανίζει έναν Αλβανό να παντρεύεται Ελληνίδα, θα πρέπει οι μουσικοί να έχουν δικαίωμα παρέμβασης;».

«Δεν πιστεύω ότι πρέπει οι μουσικοί να αποφασίζουν για το περιεχόμενο μιας παράστασης», ήταν η άποψη του προέδρου του Δ.Σ. της Ορχήστρας Θοδωρή Μαυρομμάτη. «Δεν πρέπει όμως να υπάρχει όριο στη σκηνοθεσία; Δεν ήταν ρατσιστική η κίνηση και δεν έχουμε τίποτα να μοιράσουμε με κανέναν ή με εκείνους που διαμαρτυρήθηκαν. Απλώς θέλαμε να κάνουμε κάτι για εκείνο που ξεπερνάει τα όρια και ταράζει τις ισορροπίες».

Για την ιστορία: στην παραγωγή της μονόπρακτης όπερας «Η σύντομη ζωή» του Μανουέλ Ντε Φάλια στην Εθνική Λυρική Σκηνή, μουσικός της ορχήστρας διαφώνησε με τη σκηνοθεσία και αποχώρησε τρεις ημέρες πριν από την πρεμιέρα. Τιμωρήθηκε με πρόστιμο και τελικά δικαιώθηκε από το υπηρεσιακό συμβούλιο…