Η σκαπάνη έφερε στο φως ένα θρυλικό μοναστήρι!

Είναι άγνωστο πότε ακριβώς ιδρύθηκε το μοναστήρι του Αγίου Φραγκίσκου, ωστόσο

εκτιμάται ότι έγινε λίγο μετά την εγκατάσταση των Ενετών στην Κρήτη. Κατά το

δεύτερο μισό του 13ου αιώνα ένας καλόγερος, ο οποίος λεγόταν Ραφαήλ,

αντιπρόσωπος των Φραγκισκανών στην Ελλάδα, αφού εγκατέστησε ηγούμενο της μονής

του Αγίου Φραγκίσκου έναν αδελφό του, φέρεται να σφετερίστηκε την περιουσία

του μοναστηριού, η εκκλησία του οποίου ήταν τότε κατεστραμμένη, υποσχόμενος να

την κτίσει ωραιότερη.

Η παρέμβαση της Βενετίας και του Πάπα σταμάτησαν τις καταχρήσεις. Ο

ναός κτίστηκε πράγματι στο σχέδιο που διατήρησε έως τα τελευταία χρόνια της

λειτουργίας του. Οι μαρτυρίες που υπάρχουν αναφέρουν πως το 1390 από το Ταμείο

της Κρήτης παραχωρήθηκαν 1.000 υπέρπυρα για το κτίσιμο του ναού στους

Φραγκισκανούς. Για τη διακόσμηση και των εξωραϊσμό του ναού είχε συμβάλει ο

Κρητικός Πέτρος Φίλαργος, ο οποίος, αφού βγήκε από το ίδιο μοναστήρι, εξελέγη

το 1409 Πάπας, με το όνομα Αλέξανδρος Ε’. Η πρώτη καταστροφή της μονής έγινε

με τον μεγάλο σεισμό τον Μάιο του 1509. Επί τουρκοκρατίας η εκκλησία μετετράπη

σε τζαμί – το Χουνκιάρ τζαμί. Υπέστη σοβαρές ζημιές από τον σεισμό του 1856

και γκρεμίστηκε από τους Τούρκους το 1867.

Το μοναστήρι, αποκαλύφθηκε στα πρώτα, σχεδόν, βήματα του έργου

επέκτασης του Αρχαιολογικού Μουσείου Ηρακλείου. Τη σωστική ανασκαφή έχει

αναλάβει η 13η Εφορεία Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Αρχαιοτήτων, υπό τον

αρχαιολόγο Περίανδρο Επιτροπάκη. «Όπως αναμέναμε, βρεθήκαμε στα ερείπια του

ναού του Αγίου Φραγκίσκου», είπε στα «ΝΕΑ» ο προϊστάμενος της Εφορείας Μιχάλης

Ανδριανάκης και πρόσθεσε: «Το έργο της ανασκαφής θα συνεχιστεί με

χρηματοδότηση από το υπουργείο Πολιτισμού και υπολογίζουμε ότι θα ολοκληρωθεί

σε οκτώ μήνες. Τώρα βρισκόμαστε σχεδόν στην κορυφή των τοίχων του ναού, ενώ

ταυτόχρονα στο νότιο τμήμα έχει ανασκαφεί μέρος του παλαιοενετικού τείχους

οχύρωσης του Χάνδακα. Μετά την ολοκλήρωση της ανασκαφής θα αξιολογηθούν οι

δυνατότητες που θα υπάρχουν».