Η μεγαλύτερη ποσότητα νερού, τουλάχιστον της τελευταίας πενταετίας, αναμένεται να μεταφερθεί φέτος με υδροφόρες στα νησιά του Αιγαίου. Η λειψυδρία των τελευταίων ετών αλλά κυρίως το πάγωμα όλων των τεχνικών έργων που θα μπορούσαν να δώσουν μόνιμη λύση στο πρόβλημα έχουν αφήσει ως μόνη διέξοδο τις πανάκριβες υδροφόρες.


«Από την εποχή του 1ου ακόμα Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, είχαν γίνει τα σχέδια για την κατασκευή ενός φράγματος που θα έλυνε το πρόβλημα της λειψυδρίας στη Μήλο. Φτάσαμε στο 4ο Κοινοτικό Πλαίσιο και το φράγμα παραμένει στα χαρτιά. Ευτυχώς από πέρσι λειτουργεί μια (ιδιωτική) μονάδα αφαλάτωσης. Υδροδοτούνται πλήρως όλα τα πάνω χωριά. Στον Αδάμαντα – το λιμάνι της Μήλου- το νερό φτάνει ακόμα με τη υδροφόρα» καταγγέλλει στα «ΝΕΑ» η έπαρχος Μήλου κ. Νότα Καλογεράκη.

ΝΑΥΜΑΧΙΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΝΕΡΟ

Σημαντικά προβλήματα καταγγέλλει ο δήμαρχος Νισύρου, ενώ έγγραφο του ΥΕΝ προς την εταιρεία που διαθέτει τα πλοία κάνει λόγο για εκβιασμό

Ανάλογο είναι το σκηνικό και σε άλλα νησιά. Όπως αναφέρει ο δήμαρχος Αμοργού Νίκος Φωστιέρης, «το πρόγραμμα για τις δεξαμενές νερού και την αφαλάτωση έχει σκαλώσει». Συμπληρώνει, δε, πως για την αφαλάτωση το Ελεγκτικό Συνέδριο ακύρωσε τον διαγωνισμό, ενώ για την κατασκευή δεξαμενών το χρονοδιάγραμμα ήταν να δημοπρατηθεί το έργο στα μέσα Μαΐου. «Δεν έχει γίνει τίποτα μέχρι τώρα. Υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση, με δεδομένο πως τους δώσαμε έτοιμες μελέτες εδώ και δύο χρόνια» τονίζει ο κ. Φωστιέρης. Λύση στην υδροδότηση της Αμοργού δίνουν οι υδροφόρες καθώς και οι γεωτρήσεις. «Ευτυχώς οι γεωτρήσεις ακόμα δεν μας έχουν προδώσει, αλλά ανά πάσα στιγμή μπορεί να υφαλμυρωθεί το νερό και να έχουμε τεράστιο πρόβλημα» επισημαίνει. Στο μεταξύ, το πράσινο φως ελπίζει να πάρει ένα «καινοτόμο πρόγραμμα» που έχει καταθέσει ο δήμος για έγκριση στο υπουργείο Οικονομίας. «Πρόκειται για ένα πρόγραμμα με ανεμογεννήτριες που θα δίνει 1.000 κυβικά μέτρα την ημέρα» λέει ο δήμαρχος Αμοργού, προσθέτοντας: «Αυτό θα μας δώσει λύση στο μέλλον. Τώρα πρέπει άμεσα να προχωρήσουν οι δεξαμενές και η αφαλάτωση».

Ναυμαχία για τις τιμές

Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν με τις εταιρείες μεταφοράς νερού, περιγράφει χαρακτηριστικά ο δήμαρχος Νισύρου Νίκος Καρακωνσταντίνος. «Υπήρχε συμφωνία ειδικά για τον Αύγουστο η εταιρεία να εκτελεί δύο δρομολόγια μεταφοράς νερού την εβδομάδα. Μέχρι στιγμής από την αρχή του μήνα έχει πραγματοποιήσει μόνον ένα δρομολόγιο». Πράγματι, πίσω από το μέγα πρόβλημα υδροδότησης των νησιών υπάρχουν ενδείξεις για υπόγειο πόλεμο, με δεδομένο ότι υπάρχει μια εταιρεία που εκτελεί μονοπωλιακά το έργο μεταφοράς νερού. Εγγραφο του υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας που απεστάλη στην εν λόγω εταιρεία μάλιστα τονίζει ότι «η ανάγκη για ένα υπέρτατο δημόσιο αγαθό, όπως το νερό, δεν μπορεί να αποτελεί μέσο εκβίασης τόσο του κράτους όσο και των τοπικών κοινωνιών». «Δεν ξέρω τι παιχνίδια παίζονται και εάν η εταιρεία εξυπηρετεί πρώτα τα νησιά που είναι κοντά στη Ρόδο» δηλώνει ο κ. Καρακωνσταντίνος, προσθέτοντας πως ετοιμάζεται να προσφύγει στον εισαγγελέα. Σημειώνεται μάλιστα ότι η Νίσυρος είναι από τα πρώτα νησιά του Αιγαίου που έχουν εδώ και 25 χρόνια εργοστάσιο αφαλάτωσης, το οποίο παράγει 280 κυβικά μέτρα την ημέρα. «Αλλά δεν επαρκεί, ειδικά τους μήνες Ιούλιο και Αύγουστο». Ήδη, ο δήμος έχει προχωρήσει στη δημοπρασία κατασκευής και δεύτερου εργοστασίου για την παραγωγή άλλων 350 κ.μ. ημερησίως με την ολοκλήρωση του οποίου ο κ. Καρακωνσταντίνος εκτιμά πως θα επιλυθεί πλήρως το πρόβλημα υδροδότησης.

Αγωνία στη Φολέγανδρο

«Ζούμε διαρκώς με το άγχος πότε θα τελειώσει το νερό, πότε θα έρθει το καράβι ή αν θα είναι καλός ο καιρός για να έρθει» τονίζει ο δήμαρχος Φολεγάνδρου Λευτέρης Βενιός, υποστηρίζοντας πως το νησί είναι εντελώς άνυδρο και καλύπτει τις ανάγκες κατά 90% από τη μεταφορά νερού με υδροφόρες. «Από χρόνια προσπαθώ να πείσω το κράτος ότι θα πρέπει να λυθεί το πρόβλημα, δεδομένου μάλιστα ότι κάθε χρόνο έχουμε αύξηση του τουρισμού που συνεπάγεται και μεγαλύτερη κατανάλωση νερού» αναφέρει ο κ. Βενιός, ο οποίος βλέπει ως μόνη λύση τη δημιουργία μονάδας αφαλάτωσης- έχει δρομολογήσει μελέτη για την κατασκευή της. «Δοκιμάσαμε με γεωτρήσεις, αλλά δυστυχώς το αποτέλεσμα δεν ήταν ικανοποιητικό, ενώ και με τις λιμνοδεξαμενές περιμένεις πάλι πότε και πόσο θα βρέξει. Δεν είναι λύσεις που είναι εφαρμόσιμες σε εμάς» σχολιάζει ο δήμαρχος.

Στερεύουν οι γεωτρήσεις

Ακόμα και σε νησιά που δεν θεωρούνται άνυδρα υπάρχουν πλέον προβλήματα. Η περίπτωση του Πόρου είναι χαρακτηριστική. Πρόσφατα, ο δήμος ανακοίνωσε πως εξαιτίας της λειψυδρίας οι κάτοικοι θα πρέπει να κάνουν όσο περισσότερη εξοικονόμηση νερού μπορούν καθώς οι γεωτρήσεις που υδροδοτούν το νησί στερεύουν. Η Μύκονος πάλι, αν και ξερονήσι, είναι ένα από αυτά. Με δύο φράγματα στο Μαράθι χωρητικότητας 3.000.000 και 1.000.000 κυβικών μέτρων νερού και με δύο διυλιστήρια το νησί διαθέτει πόσιμο νερό.

Στεγνώνουν οι ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ


ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ της έλλειψης νερού απασχολεί και την ηπειρωτική Ελλάδα. Είναι ενδεικτικό ότι οι ταμιευτήρες της ΕΥΔΑΠ στεγνώνουν. Διαθέτουν έως και 40% λιγότερα αποθέματα σε σχέση με πέρσι. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας, τα αποθέματα στους ταμιευτήρες μόλις που φθάνουν τα 746.000.000 κυβικά μέτρα νερού. Πέρσι, την αντίστοιχη περίοδο, τα αποθέματα προσέγγιζαν τα 1,1 δισ. κυβικά μέτρα.

Είναι ενδεικτικό ότι η στάθμη του φράγματος του Μόρνου βρίσκεται στο χαμηλότερο ύψος από το 1990 και μετά. Η εικόνα του σήμερα μοιάζει με εκείνην που είχε πριν από 18 χρόνια, τότε που η ΕΥΔΑΠ με αφίσες στους δρόμους προέτρεπε τους Αθηναίους «να προσέχουν για να έχουν νερό», ενώ με διαφημιστικά σποτ στην τηλεόραση εξηγούσε ότι πρέπει να τοποθετήσουμε όλοι «ένα…

τούβλο στο καζανάκι».

Ολόκληρη η ορεινή Φωκίδα αντιμετωπίζει έντονο πρόβλημα λειψυδρίας.

Όπως λέει ενδεικτικά ο πάρεδρος του χωριού Κερασιά Νικηφόρος Γκάνος, «εάν δεν ληφθούν μέτρα, του χρόνου τέτοια εποχή θα έχουν στερέψει τα πάντα».

Φράγματα σε νησιά προτείνουν οι ειδικοί


ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ θεωρούν ότι χάρη στα φράγματα, τα οποία θα μπορούσαν να συγκρατήσουν το νερό της βροχής που τώρα καταλήγει στη θάλασσα, θα… ξεδιψούσαν τα νησιά. Στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου άλλωστε το ύψος των βροχοπτώσεων είναι πολύ υψηλό σε σχέση με τα νησιά των Κυκλάδων, οπότε τα φράγματα δεν κινδυνεύουν να μείνουν σχεδόν ποτέ χωρίς νερό. Για παράδειγμα η Σάμος έχει ετήσια βροχόπτωση 790 χιλιοστά, η Ικαρία 700 χιλιοστά, όταν στη Νάξο και τη Σύρο δεν υπερβαίνει τα 400 χιλιοστά. Σύμφωνα με στοιχεία της περιβαλλοντικής οργάνωσης «Αρχιπέλαγος», «τα νερά που καταλήγουν αναξιοποίητα στη θάλασσα, από τρεις μόνο χειμάρρους της Ικαρίας, υπολογίζονται σε 60.000.000 έως 80.000.000 κυβικά μέτρα ετησίως. Οι αντίστοιχες ποσότητες που χάνονται από τους κύριους χειμάρρους της Σάμου υπολογίζονται από 50.000.000 έως 60.000.000 κυβικά μέτρα τον χρόνο».

Οι υδροφόρες οργώνουν το Αιγαίο


ΤΑ ΝΗΣΙΑ που υδροδοτούνται με πλωτά μέσα είναι η Αμοργός, τα Κουφονήσια, η Κίμωλος, η Ηρακλειά, η Σχοινούσα, η Φολέγανδρος, η Τήνος, η Σίκινος, η Θηρασιά, η Δονούσα και η Μήλος, από τις Κυκλάδες. Τα νησιά αυτά υδροδοτούνται με νερό της ΕΥΔΑΠ που μεταφέρεται με πλωτά μέσα από το Λαύριο. Υπάρχει σχέδιο να… βοηθήσει η Νάξος, που διαθέτει αρκετό νερό, μερικά γειτονικά νησιά διαθέτοντας περίπου 150.000 κ.μ. νερού τον χρόνο. Στα Δωδεκάνησα οι υδροφόρες επισκέπτονται το Αγαθονήσι, τους Λειψούς, τη Μεγίστη, τη Νίσυρο, την Πάτμο, τη Σύμη, τη Χάλκη, την Παλιόνησο και την Ψέριμο.

Αφαλάτωση

Κατασκευή μονάδων αφαλάτωσης προγραμματίζεται ήδη σε Ψέριμο, Τέλενδο, Σύμη, Χάλκη, Πάτμο, Μεγίστη, Αντίπαρο, Κύθνο, Αμοργό, Ηρακλειά, Δονούσα, Κίμωλο, Φολέγανδρο, Σχοινούσα και Φούρνους.

11,2 εκατ. ευρώ για το 2007!


ΠΕΡΥΣΙ ΣΤΙΣ Κυκλάδες μεταφέρθηκαν συνολικά 697.000 κυβικά μέτρα νερού και στα Δωδεκάνησα περίπου 1.100.000, ενώόπως ήταν αναμενόμενοοι μεγαλύτερες ποσότητες καταναλώθηκαν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες και τον Σεπτέμβριο. Στο μεταξύ, το νερό που μεταφέρεται με υδροφόρες κοστίζει χρυσάφι, αφού τα τελευταία χρόνια το ποσό που καταβάλλει το Δημόσιο στους «νερουλάδες» εκτοξεύθηκε από τα 1.245.000 ευρώ το 1997 στα 11.200.000 ευρώ το 2007. Για τα νησιά των Δωδεκανήσων το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας πλήρωσε πέρυσι 4,91 ευρώ/ κυβικό μέτρο για τα νησιά των Κυκλάδων 8,32 ευρώ/ κ.μ.!