«Κάν’ το όπως η Κρήτη» λένε ερευνητές που μιλούν στα «ΝΕΑ» και αναρωτιούνται γιατί η χώρα αντί να «εισάγει» επιστήμονες και έρευνα, καταφέρνει να τους χάνει κατά εκατοντάδες. Στην Κρήτη και στο Ινστιτούτο Τεχνολογίας και Ερευνας, ωστόσο, η εικόνα έχει αντιστραφεί. Τους ερευνητές της Κρήτης «προσέλαβαν» τώρα οι εκπρόσωποι του κινεζικού υπουργείου Πολιτισμού για να αναλάβουν τον καθαρισμό των αρχαιοτήτων με λέιζερ στην πόλη του Πεκίνου, αλλά και την ανάλυση αρχαίου DNA, μια μέθοδο που έχουν ανακαλύψει πρόσφατα οι ερευνητές του και αφορά την έρευνα και ανάλυση βιολογικών υλικών που βρίσκονται σε ανασκαφές αρχαιοτήτων (κόκαλα ανθρώπων, σπόροι, φυτά).

Ο πρόεδρος του ΙΤΕ και πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Μοριακής Βιολογίας και Βιοτεχνολογίας στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Κρήτης Νεκτάριος Ταβερναράκης αποτελεί τον άνθρωπο-γέφυρα που ενώνει αυτή την περίοδο ερευνητικό κέντρο και πανεπιστήμιο, σε ένα πρότυπο λειτουργίας της ανώτατης εκπαίδευσης στη χώρα μας. Την ερχόμενη εβδομάδα πηγαίνει στην Κίνα, προκειμένου να συζητήσει τις λεπτομέρειες της συνεργασίας.

ΜΕΘΟΔΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ. Η μέθοδος του ΙΤΕ έχει ήδη προκαλέσει το ενδιαφέρον του ξένου Τύπου όταν χρησιμοποιήθηκε στα αγάλματα των Καρυατίδων της Ακρόπολης, τα οποία καθαρίστηκαν πρόσφατα από το Ινστιτούτο. Η περιγραφή της μεθόδου μοιάζει με ταινία επιστημονικής φαντασίας. «Η ακτίνα λέιζερ χτυπάει τη μαύρη κρούστα που σχηματίζεται στην επιφάνεια των αγαλμάτων με την πάροδο των χρόνων, απορροφά την ενέργεια και την αποσυνθέτει. Το μάρμαρο δεν επηρεάζεται, ενώ η κρούστα της μόλυνσης που σχηματίζεται έχει μικρότερο όριο αντοχής», λένε οι ερευνητές του ΙΤΕ.

Λίγο πριν από την Κίνα, όμως, οι ερευνητές του Ινστιτούτου θα επισκεφθούν και το Ισραήλ. Γιατί; «Το σύνολο σχεδόν των προϊόντων υψηλής τεχνολογίας που κρατάτε στο χέρι σας ή έχετε στο σπίτι σας έχει κάποιο εξάρτημα που φτιάχτηκε στο Ισραήλ» έλεγε πρόσφατα σε εκπρόσωπο του Ινστιτούτου υψηλό τραπεζικό στέλεχος που συμμετείχε πέρυσι στη διοργάνωση μεγάλου προγράμματος έρευνας σε συνεργασία με τον ελληνικό αρμόδιο φορέα για την έρευνα. «Το Ισραήλ αποτελεί σήμερα τον νούμερο ένα προορισμό παγκοσμίως για εταιρείες υψηλής τεχνολογίας. Γιατί να μην κάνετε το ίδιο κι εσείς; Ποιος δεν θα ήθελε να εργάζεται και να κάνει έρευνα στην Ελλάδα;» αναρωτιόταν.

Ο Νεκτάριος Ταβερναράκης, θα πάει στο Ισραήλ για να μεταφέρει στην Κρήτη τη σχετική τεχνογνωσία. «Θα πάμε στο Ισραήλ συνοδεία ερευνητών αλλά και ανθρώπων από την Εθνική Τράπεζα, με την οποία έχουμε υπογράψει σχετική στρατηγική συμφωνία» λέει ο ίδιος μιλώντας στα «ΝΕΑ».

ΚΕΝΤΡΟ ΥΨΗΛΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ. Στόχος είναι η δημιουργία μιας κρητικής Silicon Valley; Το λιγότερο, λέει ο πρόεδρος του Ινστιτούτου. Το ΙΤΕ προχωράει σε υψηλού επιπέδου ιατρικές και τεχνολογικές υπηρεσίες, με σκοπό να προσελκύει στην Ελλάδα επιστημονικό τουρισμό αλλά και εταιρείες υψηλής τεχνολογίας απ’ όλο τον κόσμο. Μεταξύ αυτών:

* Το Κέντρο υγειονομικής εξατομικευμένης ιατρικής στην Κρήτη που θα αναλύει το 100% του DNA και θα ταυτοποιεί την κατάλληλη θεραπεία για όλα τα προβλήματα υγείας κάθε ασθενούς με βάση τη γενετική του προδιάθεση. Η μελέτη αυτή θα αποφαίνεται ποια θεραπεία ταιριάζει σε κάθε ασθενή για όποιο πρόβλημα υγείας και αν έχει, ανάλογα με τις ανάγκες τού οργανισμού του.

* Το Ινστιτούτο ανάλυσης αρχαίου DNA, με πρώτους «πελάτες» του τους αρχαιολόγους της Ελλάδας αλλά και του εξωτερικού. «Στόχος είναι να συνδεθούμε με τον πολιτισμό της Ελλάδας αλλά και να προσελκύσουμε επιστήμονες απ’ όλο τον κόσμο με τη σύνδεση βιοϊατρικής και αρχαιολογίας» λέει ο Νεκτάριος Ταβερναράκης. Αντίστοιχα εργαστήρια αρχαιογενετικής, στην ΕΕ, υπάρχουν σήμερα μόνο στην Αγγλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία.

* Το Ινστιτούτο αστροφυσικής που θα αποτελεί κάτι σαν μια μικρή διαστημική βάση γύρω από το αστεροσκοπείο της περιοχής Σχίνακα, στα Ανώγεια της Κρήτης. Η χώρα μας ως μέλος της Ευρωπαϊκής Διαστημικής Υπηρεσίας πληρώνει υποχρεωτικά ετησίως κονδύλια στις υπηρεσίες της, ενώ έλληνες επιστήμονες συμμετέχουν με επιτυχία σε διεθνείς διαστημικές αποστολές.

«Στα θέματα ανάλυσης του αρχαίου DNA η Ελλάδα έχει πλούσια πολιτιστική κληρονομιά, ενώ έχουμε διαρκώς νέα ευρήματα από τους αρχαιολόγους» λέει ο πρόεδρος του ΙΤΕ. «Για να μην αναφέρουμε και τις εφαρμογές που έχει η μέθοδος αυτή στην αγροδιατροφή (με τις ποικιλίες αμπελιού, φαρμακευτικών φυτών κ.λπ.» αναφέρει.

ΠΕΡΙ ΑΡΙΣΤΕΙΑΣ! Για τα παραπάνω το ΙΤΕ συνεργάζεται με επιτυχία με το Πανεπιστήμιο Κρήτης, την Ιατρική του Σχολή και το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο της περιοχής. Κάτι που δίνει μια εικόνα του ιατρικού τουρισμού που θα μπορούσε να προσελκύσει η χώρα μας, εκμεταλλευόμενη τα αποτελέσματα της δουλειάς των επιστημόνων που εκπαιδεύει αντί να τους διώχνει στο εξωτερικό.

Και βέβαια, αξιοποιώντας τις σχέσεις της με μεγάλα ιδρύματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Σήμερα σχεδόν το 80% της χρηματοδότησης του ΙΤΕ προέρχεται από διεθνή ανταγωνιστικά ερευνητικά και εκπαιδευτικά προγράμματα. Οι καθηγητές και ερευνητές του αλλά και του Πανεπιστημίου της περιοχής έχουν κερδίσει σχεδόν το 1/3 των ανταγωνιστικών ερευνητικών προγραμμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ερευνας (ERC) που έχουν έρθει στην Ελλάδα.

Αυτά περί αριστείας! Οπως λέει χαρακτηριστικά ο Νεκτάριος Ταβερναράκης, «η Ελλάδα της επιστήμης, της γνώσης, του πνεύματος έχει σήμερα διαβρωθεί από τη χυδαιότητα των ηθών που έχουν εγκαθιδρυθεί τα τελευταία χρόνια. Αν όλοι απλά κάνουμε καλά τη δουλειά μας, αυτό αρκεί για να πάει η χώρα μας μπροστά».