Στην Αννα πάντα άρεσαν τα γλυκά. Στα 13 της έκανε κολύμβηση σε επίπεδο πρωταθλητισμού. Ωστόσο, λίγα κιλά παραπάνω από το θεωρούμενο «φυσιολογικό» για την ηλικία της βάρος και οι παρατηρήσεις του πατέρα της, ο οποίος συνεχώς τη ζύγιζε και της έλεγε ότι έχει χονδρά πόδια, την οδήγησαν στη νευρική ανορεξία.

Οσο μικρότερο νούμερο έδειχνε η ζυγαριά, τόσο πιο όμορφη και αποδεκτή ένιωθε. Η ζημιά όμως είχε γίνει. Το βάρος μειωνόταν –προσπάθησε να χάσει τέσσερα κιλά και έχασε 17 -, άρχισαν όμως να της πέφτουν τα μαλλιά, δεν μπορούσε να προπονηθεί από την εξάντληση και όλη μέρα σκεφτόταν τι δεν πρέπει να φάει για να μην ξαναπαχύνει.

Επειτα από δύο χρόνια πήγε στο άλλο άκρο. Από τη νευρική ανορεξία πέρασε στη βουλιμία. Αρχισε να τρώει πολύ. Το φαγητό ήταν το μοναδικό ηρεμιστικό που την έκανε για λίγο να νιώθει καλά. Μετά έκανε εμετό για να διατηρείται –όσο μπορούσε –στα κιλά της. Το σκηνικό αυτό κράτησε 25 χρόνια με τα προβλήματα υγείας να έχουν αφήσει το αποτύπωμά τους πάνω της. Απέκτησε αναιμία, έχασε πολλά δόντια κ.ά.

Σήμερα, η 45χρονη πλέον Αννα κατάφερε να βρει την ισορροπία στη ζωή της και να φτιάξει τη σχέση της με το φαγητό. Σε αυτήν την προσπάθεια τη βοήθησαν οι συνεδρίες που παρακολουθεί τα τελευταία τέσσερα χρόνια στους Ανώνυμους Υπερφάγους (ΑΥ).

«Εμαθα να με αποδέχομαι και να εστιάζω σε αυτά που έχω και όχι σε αυτά που δεν έχω» λέει, μιλώντας στα «ΝΕΑ». Ωστόσο, αν και οι φοβίες του παρελθόντος έχουν φύγει, η ίδια εξακολουθεί να συμμετέχει στις συνεδρίες. «Ο αγώνας είναι διαρκής και πρέπει να πηγαίνω για να μην ξεχνάω» συμπληρώνει.

Στις τακτικές εβδομαδιαίες συνεδρίες των Ανώνυμων Υπερφάγων σήμερα –σε όλη την Ελλάδα –συμμετέχουν ενεργά πάνω από 300 άτομα. Το πρόγραμμα εδώ δεν δουλεύει με ζυγαριές και στερητικές δίαιτες που πρέπει να ακολουθηθούν κατά γράμμα.

Ποιοι είναι. Επί της ουσίας πρόκειται για μια αδελφότητα ανθρώπων που τους φέρνει κοντά το ίδιο πρόβλημα, η ψυχαναγκαστική σχέση που έχουν με το φαγητό και τους κρατά μαζί η κοινή λύση για υγιείς διατροφικές συμπεριφορές και υγιές βάρος, που βρίσκουν μέσω των κοινών εμπειριών τους με την αλληλοϋποστήριξη και την αυτοβοήθεια.

Δεν είναι χώρος συνάντησης παχύσαρκων ή διαιτητικά κέντρα. Τα μέλη δεν ζυγίζονται κατά τη διάρκεια των συνεδρίων ούτε ακούν διαλέξεις σχετικά με το ιδανικό βάρος. Και μπορεί η προσπάθεια αποχής από τον ψυχαναγκασμό τους να είναι συνεχής, όπως είναι και αυτή των Ανώνυμων Αλκοολικών –το πρόγραμμα των οποίων αντέγραψαν και τροποποίησαν –εντούτοις καθορίζεται από ένα «συμβόλαιο τιμής» το οποίο ανανεώνεται κάθε 24 ώρες.

Ο όρος Ανώνυμοι Υπερφάγοι ενδεχομένως να ξενίζει στις μέρες μας, που η οικονομική κρίση έχει εξαθλιώσει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού και έχει αναγκάσει πολλούς ανθρώπους να αναζητούν φαγητό ακόμη και στα σκουπίδια.

Τα συμπτώματα. Αν δει όμως κάποιος πέρα από τις λέξεις, θα διαπιστώσει ότι σε αυτές τις ομάδες αναζητούν βοήθεια όχι μόνο υπέρβαροι, αλλά και άνθρωποι που πάσχουν από νευρική ανορεξία, που διατηρούν περιοδικά τον έλεγχο πάνω στη διατροφική συμπεριφορά τους ή είναι τελείως ανίκανοι να ελέγξουν τον ψυχαναγκαστικό τρόπο που τρώνε.

Και ο κατάλογος με τα συμπτώματα δεν τελειώνει εδώ. Κάποιοι έχουν γίνει μέλη των ΑΥ επειδή έκαναν κατάχρηση καθαρκτικών ή διουρητικών με συνέπεια να κινδυνεύει άμεσα η υγεία τους. Αλλοι έκαναν αμέσως εμετό μετά το φαγητό ή δεν μπορούσαν να σταματήσουν να τρώνε κάποιες τροφές μετά τη λήψη της πρώτης μπουκιάς. Μέχρι και καρκινοπαθείς συμμετέχουν στο πρόγραμμα επειδή γι’ αυτούς το κατάλληλο φαγητό –στην κατάλληλη ποσότητα –είναι θέμα επιβίωσης.

Η λύση. Για όλους αυτούς τους ανθρώπους το φαγητό –με τον έναν ή τον άλλο τρόπο –τους κατέστρεφε τη ζωή. Αυτό το πρόβλημα έχει οδηγήσει τους ΑΥ να αναζητήσουν και να βρουν μια κοινή λύση στα Δώδεκα Βήματα, τις Δώδεκα Παραδόσεις και τα Εννέα Εργαλεία των Ανώνυμων Υπερφάγων.

Σύμφωνα με ανθρώπους που συμμετέχουν στο πρόγραμμα, το σημαντικότερο σκέλος της θεραπείας είναι τα Δώδεκα Βήματα. Εδώ, τα μέλη που παρακολουθούν το πρόγραμμα μαθαίνουν επί της ουσίας πώς να φτιάξουν τη σχέση τους με το φαγητό. Δηλαδή να το τρώνε και όχι να τους… τρώει.

Παράλληλα, με τις Δώδεκα Παραδόσεις γίνεται προσπάθεια να βγουν από την απομόνωση του εθισμού και να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με τους άλλους μέσα στην οικογένεια, τη δουλειά και τον κοινωνικό περίγυρο. Και με τα Εννέα Εργαλεία, έχουν στη διάθεσή τους μια «εργαλειοθήκη» για το πώς μπορούν να αντισταθούν κάθε φορά που νιώθουν την ανάγκη να πέσουν με τα μούτρα στο φαγητό. Αυτό μπορεί να γίνει, για παράδειγμα, παίρνοντας τηλέφωνο έναν άλλο άνθρωπο που αντιμετωπίζει το ίδιο πρόβλημα ή καταρτίζοντας ένα σχέδιο δράσης.

INFO

Στους Ανώνυμους Υπερφάγους δεν υπάρχει συνδρομή ή εγγραφή για τα μέλη. Είναι αυτοχρηματοδοτούμενοι μέσω δικών τους εισφορών. Δεν δέχονται έξωθεν εισφορές και δεν έχουν σχέση με καμία δημόσια ή ιδιωτική οργάνωση, πολιτική κίνηση και θρησκεία. Η μόνη προϋπόθεση για να γίνει κάποιος μέλος είναι η επιθυμία του να σταματήσει να τρώει καταναγκαστικά.