Φονικό νέφος προκαλεί ασφυξία στην Ελλάδα. Οπως προκύπτει από νέα έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), 2.500 άνθρωποι χάνονται κάθε χρόνο στη χώρα μας από νοσήματα που έχουν ως κύρια αιτία την ατμοσφαιρική ρύπανση. Ο καρκίνος του πνεύμονα και τα εγκεφαλικά είναι πρώτα στη λίστα των νοσημάτων που σχετίζονται με το νέφος, με τους επιστήμονες να τραβούν μια ευθεία γραμμή που ενώνει την φτώχεια με τον μολυσμένο αέρα.

Ειδικότερα, ο «σιωπηρός δολοφόνος», όπως τον χαρακτηρίζουν οι επιστήμονες, κοστίζει τη ζωή τουλάχιστον 3 εκατ. ανθρώπων κάθε χρόνο. Μάλιστα εκτός από τους συνήθεις υπόπτους, καυσαέριο και βιομηχανική ρύπανση που μολύνουν τον εξωτερικό αέρα, τα τελευταία χρόνια καταγράφονται ολοένα και πιο ανησυχητικά δεδομένα για την ποιότητα του αέρα που εισπνέουν οι άνθρωποι εντός της κατοικίας τους. Η καύση ξύλων σε τζάκια και σόμπες είναι η κύρια αιτία για επιπλέον 3,5 εκατ. πρόωρους θανάτους σε παγκόσμιο επίπεδο καθώς η άγνοια ή η οικονομική αδυναμία δεν επιτρέπουν στους ανθρώπους να επιλέξουν λιγότερο βλαβερή πηγή θέρμανσης.

Η ΜΕΤΑΦΟΡΑ ΣΚΟΝΗΣ. Επιβαρυντικός παράγοντας είναι όμως και η μεταφορά σκόνης σε χώρες που γειτονεύουν με ερμους, όπως η αφρικανική σκόνη που σκοτεινιάζει συχνά τον ελληνικό ουρανό.

Είναι ενδεικτικό, σύμφωνα πάντα με τους υπολογισμούς των ειδικών, ότι το 90% των θανάτων καταγράφεται σε χώρες χαμηλού και μέσου εισοδήματος, σχεδόν δύο στους τρεις εντοπίζονται στη Νοτιοανατολική Ασία και στον Δυτικό Ειρηνικό.

«Οι επιπτώσεις εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης εξακολουθούν να υφίστανται κυρίως στις πλέον ευπαθείς ομάδες του πληθυσμού όπως είναι οι γυναίκες, τα παιδιά και η τρίτη ηλικία», δήλωσε η δρ. Φλάβια Μπουστρέο, γενική υποδιευθύντρια του ΠΟΥ, αρμόδια για την οικογενειακή υγεία. «Για να είναι οι άνθρωποι υγιείς πρέπει να αναπνέουν καθαρό αέρα από την πρώτη τους ανάσα έως και την τελευταία», προσθέτει. Αρκεί κανείς να αναλογιστεί ότι από τους πρόωρους θανάτους που καταγράφονται εξαιτίας του μολυσμένου αέρα, το 94% οφείλεται σε καρδιαγγειακά νοσήματα, εγκεφαλικά, χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) και καρκίνο του πνεύμονα, ενώ τα υπόλοιπα σε βαριές αναπνευστικές λοιμώξεις στις οποίες αυξάνει την ευπάθεια η ατμοσφαιρική ρύπανση.

Οι φτωχότερες χώρες του κόσμου έχουν πιο μολυσμένο αέρα απ’ ό,τι οι ανεπτυγμένες, αλλά «η ρύπανση προσβάλλει πρακτικά όλες τις χώρες και όλα τα κοινωνικά στρώματα», δήλωσε η δρ. Μαρία Νέιρα, επικεφαλής του Τμήματος Δημοσίας Υγείας & Περιβάλλοντος του ΠΟΥ, παρουσιάζοντας τη νέα έκθεση του Οργανισμού για τη ρύπανση και τις επιπτώσεις της στην υγεία. «Είναι ένα θέμα δημόσιας υγείας και η αντιμετώπισή του είναι κάτι παραπάνω από επείγουσα», πρόσθεσε.

Η ΕΡΕΥΝΑ. Η νέα έκθεση άντλησε στοιχεία από 3.000 πόλεις ανά τον κόσμο και τα αποτελέσματα είναι απογοητευτικά. Περισσότεροι από εννέα στους δέκα κατοίκους του πλανήτη στερούνται καθαρού αέρα. Οι επιστήμονες του ΠΟΥ υπογραμμίζουν ότι έτσι εξηγείται ότι χάνονται εκατοντάδες χιλιάδες ζωές ετησίως. Πρόκειται για το 11,6% των συνολικών παγκόσμιων θανάτων που αντιστοιχεί σε 6,5 εκατ. ανθρώπινες απώλειες, σύμφωνα με υπολογισμούς του ΠΟΥ.

Ειδικότερα, για να θεωρείται ο αέρας καθαρός σε μία περιοχή, ο ετήσιος μέσος όρος συγκέντρωσης των μικροσκοπικών αιωρούμενων σωματιδίων (PM) δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 20 μg/m3. Το όριο αυτό ισχύει για τα PM διαμέτρου 10 μικρονίων (PM10) και κάτω, με τους ειδικούς να έχουν ορίσει την κόκκινη αυτή γραμμή μετά τη διαπίστωση ότι τα μικροσκοπικά αυτά αιωρούμενα σωματίδια εισβάλλουν μέσω της αναπνοής στον οργανισμό προκαλώντας σειρά ασθενειών όπως καρδιαγγειακά νοσήματα, αναπνευστικά προβλήματα και καρκίνο. Ειδικότερα, το όριο για τα PM10 είναι 20 μg/m3 ενώ για τα PM2,5 δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 10 μg/m3.

ΟΙ ΠΕΡΙΟΧΕΣ. Βάσει των παραπάνω δεδομένων οι μετρήσεις στη χώρα μας προκαλούν ανησυχία. Η μέση ετήσια συγκέντρωση των ΡΜ10 είναι 34 μg/m3 όπως προέκυψε από τις μετρήσεις σε δέκα περιοχές (Αγία Παρασκευή, Μαρούσι, Λυκόβρυση, Πειραιάς, Αθήνα, Σίνδος, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Βόλος, Πάτρα). Πιο συγκεκριμένα, η μικρότερη μέση ετήσια συγκέντρωση PM10 (26 μg/m3) καταγράφηκε στη Σίνδο και η μεγαλύτερη (42 μg/m3) στη Λυκόβρυση. Αντίστοιχα, η μικρότερη μέση ετήσια συγκέντρωση PM2,5 (8 μg/m3) καταγράφηκε στη Θεσσαλονίκη και η μεγαλύτερη (16 μg/m3) στη Λυκόβρυση.

Οι επιστήμονες του ΠΟΥ μελετώντας τα στοιχεία αυτά υπολόγισαν ότι η θνησιμότητα στη χώρα μας εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης μεταφράζεται σε 2.500 ζωές ετησίως. «Η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ένας σιωπηρός δολοφόνος διότι παρότι δεν την βλέπουμε πάντοτε, αποτελεί αιτία μερικών πολύ συνηθισμένων ασθενειών» καταλήγει η έκθεση. Σημειώνεται, όπως προκύπτει από τα ίδια στοιχεία, ότι το 36% των θανάτων από καρκίνο του πνεύμονα, το 35% από ΧΑΠ, το 34% από εγκεφαλικό και το 27% από καρδιοπάθεια οφείλονται στη ρύπανση.