Πριν από λίγες ημέρες ένας πολίτης με αναπηρία επισκέφτηκε την παραλία του Ρωμέικου γιαλού

λίγο έξω από την Μύρινα της Λήμνου προκειμένου να χρησιμοποιήσει την ειδική ράμπα πρόσβασης στη θάλασσα, γνωστή με το όνομα Seatrac. Φτάνοντας ανακάλυψε ότι δεν υπήρχε θέση στάθμευσής για ΑΜΕΑ. Σε άλλες περιπτώσεις πάλι οι πολίτες με αναπηρία όταν φτάνουν στις παραλίες, όπου υπάρχει το χρήσιμο μηχάνημα, το βρίσκουν βανδαλισμένο. Παρά τις φθορές και τα προβλήματα πάντως, το σύστημα Seatrac – που δημιουργήθηκε για να δώσει στα άτομα με αναπηρία την ευκαιρία να απολαύσουν μια απλή δραστηριότητα όπως το κολύμπι χωρίς καμία άλλη βοήθεια – έχει ανοίξει τον δρόμο προς τη θάλασσα σε εκατοντάδες ανθρώπους με κινητικές δυσκολίες.

Υπολογίζεται ότι η ειδική ράμπα έχει εγκατασταθεί σε περίπου 50 παραλίες σε όλη την Ελλάδα, 18 στην Περιφέρεια Αττικής, στα σχέδια της οποίας είναι να τοποθετηθούν σε άλλες 17. Οι πολίτες με αναπηρία ζητούν όμως από τους δήμους και την Πολιτεία να προσφέρουν ενημέρωση στο κοινό για τη ράμπα έτσι ώστε να περιοριστούν οι καταστροφές και τα προβλήματα.

Μάλιστα, η ράμπα Seatrac συνεχώς εξελίσσεται και θα προσφέρει σύντομα πολλές πληροφορίες στους χρήστες. Ενδεικτικό της χρησιμότητας και της δημοφιλίας της, είναι το σκηνικό που εκτυλίσσεται το τελευταίο διάστημα στην παραλία της Γλυφάδας όπου εγκαταστάθηκε το Seatrac. Πολλοί άνθρωποι με αναπηρία αλλά και ηλικιωμένοι σχηματίζουν…ουρά για να μπουν στη θάλασσα και ζητούν να τοποθετηθεί και σε διπλανή παραλία.

Η ειδική ράμπα σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από την εταιρεία Τobea ΕΠΕ. Πρόκειται για έναν «τεχνοβλαστό» του Πανεπιστημίου Πατρών και προέκυψε σαν προϊόν έρευνας που διενεργήθηκε από το Εργαστήριο Μηχανικής του Πανεπιστημίου το 2009. Το πρόγραμμα περιελάμβανε το σχεδιασμό και την κατασκευή μιας συσκευής που θα παρείχε την δυνατότητα στους κινητικά ανάπηρους να αποκτήσουν πρόσβαση στη θάλασσα. Ύστερα από την επιτυχή έκβαση του προγράμματος, η δουλειά συνεχίστηκε και η συσκευή εξελίχθηκε σε ένα προϊόν (SEATRAC) έτοιμο για εμπορική χρήση.

Στις αρχές Ιουλίου άγνωστοι είχαν προκαλέσει φθορές στη ράμπα Seatrac στη Σκάλα Κεφαλονιάς. Μετά το περιστατικό ο Μηχανολόγος και Αεροναυπηγός Μηχανικός, διευθύνων σύμβουλος της Tobea και εκ των εμπνευστών της ιδέας του συστήματος Seatrac Ιγνάτιος Φωτίου εξέφρασε την απογοήτευσή του στο facebook τονίζοντας: «…Νιώθεις ένα κύμα απογοήτευσης να σε χτυπά. Απογοήτευση και οργή γιατί τέτοιες ενέργειες είναι ένα βήμα πίσω στην πορεία εξέλιξης της κοινωνίας μας». Από την άλλη όμως το περιστατικό πείσμωσε τον νεαρό επιστήμονα. «Όπως έγραψα και στο facebook, μετά από αυτό που έγινε δεν έχουμε παρά να προσπαθήσουμε περισσότερο» λέει στα «ΝΕΑ». Η επικοινωνία μας έγινε τηλεφωνικά. Βρισκόταν στη Λήμνο για την εγκατάσταση δύο SEATRAC σε παραλίες του νησιού. Το SEATRAC, εξηγεί, αποτελεί ένα ευεργέτημα. «Βοηθάει την κοινωνία να έρθει κοντά στο θέμα των ατόμων με αναπηρία. Φέρνει τους πολίτες κοντά σε μία αποκλεισμένη κοινωνική ομάδα».

Η ειδική ράμπα Seatrac που βοηθάει πολίτες με αναπηρία και ηλικιωμένους να

μπαίνουν στη θάλασσα (Φωτό: ΤΟΒΕΑ)

Όπως προσθέτει ο κ.Φωτίου με την ειδική ράμπα Seatrac «είμαστε ένα βήμα μπροστά ως χώρα και ως κοινωνία σε σύγκριση με άλλες περιοχές της Μεσογείου. Η Ελλάδα μπορεί να λειτουργήσει ως τουριστικός προορισμός για τα άτομα με αναπηρία. Η προσπάθειά μας ήταν να φτιάξουμε παραλίες που θα λειτουργήσουν ως πρότυπο. Θέλαμε να υπάρχει όλη η αλυσίδα προσβασιμότητας. Δηλαδή εκτός από τη ράμπα, πάρκινγκ, τουαλέτες, σήμανση, αποδυτήρια». Γι’ αυτό προσθέτει όταν συμβαίνουν περιστατικά όπως αυτό με τις φθορές στη Σκάλα Κεφαλονιάς αισθάνεσαι – πέρα από την οργή – ότι πάμε ένα βήμα πίσω. Χαλάει την προσπάθεια».

Οι φθορές στο SEATRAC της Κεφαλονιάς ήταν κυρίως σε κομμάτι του διαδρόμου που οδηγεί στη θάλασσα. «Το είχε εγκαταστήσει η Περιφέρεια Ιονίων Νήσων και εμείς ως Δήμος ακόμη δεν το είχαμε παραλάβει. Δεν είχε μπει σε επίσημη λειτουργία. Μας λυπεί πάρα πολύ ως περιστατικό. Είναι σημαντικό για τους ανθρώπους με αναπηρία και θέλουμε να το περιφρουρήσουμε. Θα εισηγηθώ μετά τις επιδιορθώσεις που θα γίνουν – και αφού το παραλάβουμε – να τοποθετηθούν κάμερες για να ελέγχεται καλύτερα» τόνισε ο αντιδήμαρχος Κεφαλονιάς Νίκος Παπαδάτος.

Χρειάζεται καμπάνια ενημέρωσης και συντονισμός

Το πρόγραμμα της τοποθέτησης των ραμπών Seatrac «είναι μία συνέχεια της προσπάθειας που είχαμε ξεκινήσει στο Υπουργείο Ανάπτυξης το 2004 με τη ράμπα που είχαμε εγκαταστήσει στην παραλία του ΠΙΚΠΑ στη Βούλα. Είχε τεράστια απήχηση και είχε δώσει τη δυνατότητα σε πολλούς ανθρώπους με αναπηρία να κολυμπήσουν για πρώτη φορά» αναφέρει ο αρχιτέκτονας Γεράσιμος Πόλης που μετακινείται με αμαξίδιο και είχε σχεδιάσει εκείνη την εγκατάσταση. Τώρα, συνεχίζει, «έχουμε αυτή την πολύ θετική εξέλιξη, το Seatrac, που παρέχει αυτονομία για να μπεις και να βγεις από τη θάλασσα. Αποτελεί μέγιστη πράξη προόδου για τη χώρα. Έτσι αλλάζουν οι κοινωνίες με την παροχή υποδομών σε ανθρώπους που τις έχουν ανάγκη».

Όπως συμπληρώνει ο κ.Πόλης, είναι απαραίτητο όμως η χωροθέτηση και η λειτουργία του Seatrac «να γίνεται έγκαιρα, προγραμματισμένα και συντονισμένα. Σκεφτείτε ότι μόλις πριν από μερικές μέρες τοποθετήθηκαν ράμπες σε παραλίες της Λήμνο. Το ίδιο έγινε και σε άλλες περιοχές. Και είμαστε στη μέση του καλοκαιριού. Θα πρέπει οι Δήμοι να εξαγγέλουν από νωρίς, από τον Μάιο πότε θα τοποθετήσουν τις ράμπες. Καλό θα ήταν επίσης να υπάρχει κάποιος – ίσως μία Περιφέρεια – που να συντονίζει όλα τα παραπάνω».

Πολίτης μπαίνει στη θάλασσα με τη βοήθεια της ράμπας στην παραλία Καλαμάτας

Στο ίδιο μήκος κύματος ο σκηνοθέτης και ακτιβιστής με αναπηρία Αντώνης Ρέλλας σημειώνει πως χρειάζεται ενημέρωση των πολιτών από τις αρχές. «Αν δεν εκπαιδεύσεις τον κόσμο το αποτέλεσμα θα είναι κάποιοι να έχουν μία φοβική αντιμετώπιση απέναντι στους ανθρώπους με αναπηρία. Μπορεί να σκέφτονται για παράδειγμα: «μήπως η αναπηρία κολλάει;», «μήπως αυτοί που θα έρχονται στην παραλία τώρα που θα υπάρχει η ειδική ράμπα τα…κάνουν πάνω τους;». Χρειάζεται λοιπόν ενημέρωση του κοινού. Να υπάρχει μία προετοιμασία, μία στρατηγική από τον χειμώνα».

Ο Γεράσιμος Πόλης διατυπώνει και μία ιδέα προκειμένου να εξαπλωθούν υποδομές για τους ανθρώπους με αναπηρία και τους ηλικιωμένους. Όπως λέει τα «τα μεγάλα ιδρύματα που συνήθως χορηγούν σημαντικά έργα έχουν μία συγκεκριμένη άποψη για τη φιλανθρωπία και το γενικό καλό. Θα μπορούσαν για παράδειγμα αντί να διαθέσουν χρήματα για μία Πλατεία να το κάνουν για την υποδομή πρόσβασης σε μία παραλία».

Ρατσιστικά τα κίνητρα

Φθορές σε συσκευές SEATRAC δεν είναι η πρώτη φορά που παρατηρούνται, λέει ο σκηνοθέτης και ακτιβιστής με αναπηρία Αντώνης Ρέλλας. «Σε πάρα πολλές εγκαταστάσεις σκίζουν τα καθίσματα. Καθ’ όλη τη διάρκεια του καλοκαιριού γίνονται αλλαγές στα καθίσματα. Σε μία παραλία είχαν ξηλώσει το φωτοβολταϊκό που παρέχει αυτονομία ενέργειας στην εγκατάσταση». Ο κ.Ρέλλας εκτιμά ότι «τα κίνητρα των δραστών στις περισσότερες των περιπτώσεων είναι ρατσιστικά».

Το 2014, λουόμενοι είχαν ζητήσει την απομάκρυνση του Seatrac από την παραλία της Ν. Μάκρης θυμίζει ο κ.Ρέλλας. Οι «αγανακτισμένοι» λουόμενοι απαίτησαν την μη εγκατάσταση του διότι η διάταξη – όπως υποστήριζαν – ήταν επικίνδυνη για τα παιδιά, δεν γίνεται χρήση της απο ανάπηρες/ους, υποβαθμίζει την περιοχή και ελλοχεύει ο κίνδυνος νοσημάτων για τους κανονικούς λουόμενους, έγραψε πριν από λίγε μέρες ο σκηνοθέτης με αφορμή το περιστατικό στην Κεφαλονιά.

Να δοθεί βάρος στις υποδομές για τους τουρίστες με αναπηρία

Άνθρωποι που γνωρίζουν καλά τον χώρο της αναπηρίας τονίζουν πως το Υπουργείου Τουρισμού θα πρέπει να δει τους τουρίστες με αναπηρία και τους τουρίστες της τρίτης ηλικίας ως ένα σημαντικό τουριστικό προϊόν. «Υπάρχουν πολίτες που αναζητούν προσβάσιμες παραλίες και ξενοδοχεία. Το Υπουργείο Τουρισμού πρέπει να δώσει βάρος σ’ αυτόν τον τομέα. Πρέπει να ενδιαφερθεί όχι μόνο για τους Έλληνες αλλά και για τους ξένους. Υπάρχουν πολλοί φτωχοί στην Ευρώπη που θέλουν να κάνουν ένα μπάνιο στη θάλασσα. Πρέπει να δώσουμε το δικαίωμα και σ’αυτούς. Ο ρατσισμός ή ο προοδευτισμός μετριέται στην πράξη, άσχετα από την…αυτοεπιγραφή στο κούτελο» επισημαίνει με νόημα ο Γεράσιμος Πόλης.

Το SEATRAC με μία ματιά

Το SEATRAC κατασκευάστηκε για να λειτουργεί σαν βοηθητικός εξοπλισμός ο οποίος θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί από άτομα με κινητική αναπηρία ή περιορισμένη κινητικότητα ώστε να διευκολύνει την πρόσβαση τους στη θάλασσα. Η κύρια ιδέα πίσω από την δημιουργία του ήταν να δώσει στα άτομα με αναπηρία την ευκαιρία να απολαύσουν μια απλή δραστηριότητα όπως το κολύμπι χωρίς καμία άλλη βοήθεια.

*Αποτελείται βασικά από ένα μηχανισμό αποτελούμενο από ράγες σταθερής τροχιάς μέσα στις οποίες ένα ειδικά διαμορφωμένο κάθισμα μπορεί να κινηθεί μέσα και έξω από το νερό.

*Χρησιμοποιεί ηλιακή ενέργεια σαν τη μόνη πηγή για την τροφοδοσία του.

*Ελέγχεται μέσω τηλεχειριστηρίου. Έτσι, δεν χρειάζεται εκπαίδευση του τελικού χρήστη.

*Δεν έχει μόνιμο χαρακτήρα. Η συσκευή μπορεί να εγκατασταθεί κατά προτίμηση στην αρχή της θερινής περιόδου και να απεγκατασταθεί στο τέλος της. Δεν επιφέρει αλλοιώσεις στο περιβάλλον ούτε έχει μόνιμες επιπτώσεις σε αυτό.

*50 συσκευές έχουν τοποθετηθεί σε παραλίες σ’ όλην την Ελλάδα

*18 βρίσκονται στην Αττική