Η εκθετική αύξηση της συλλογής και ανταλλαγής προσωπικών δεδομένων αποτελεί ένα σύνθετο και ακανθώδες ζήτημα κυρίως της τελευταίας δεκαετίας. Με τη βοήθεια της αλματώδους τεχνολογικής προόδου, επιχειρήσεις –όπως π.χ. μηχανές αναζήτησης, ιστότοποι κοινωνικής δικτύωσης, ασφαλιστικές εταιρείες, νοσοκομεία, τράπεζες κ.ο.κ. –και δημόσιες Αρχές έχουν τη δυνατότητα να κάνουν εκτεταμένη χρήση δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα. Υπό μια διαφορετική οπτική στο Διαδίκτυο οι παραγωγοί/καταναλωτές περιεχομένου καθιστούν ολοένα και περισσότερο δημόσια διαθέσιμες προσωπικές πληροφορίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Στο νέο επικοινωνιακό περιβάλλον στο οποίο κύριο χαρακτηριστικό είναι η σε μεγάλο βαθμό απατηλή ανάγκη για αυτοέκθεση και ορατότητα, η έννοια της προστασίας των προσωπικών πληροφοριών και της ιδιωτικότητας επαναπροσδιορίζεται παραμένοντας ένα κρίσιμο πρόταγμα για τις σύγχρονες δημοκρατικές κοινωνίες.

Σε αυτό το πλαίσιο, το 2012 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε τη μεταρρύθμιση των κανόνων προστασίας των προσωπικών δεδομένων που ίσχυαν εδώ και 21 χρόνια βάσει της Οδηγίας 95/46/ΕΚ του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου, του βασικού δηλαδή νομοθετήματος για την προστασία των δεδομένων στην ΕΕ. Η αναθεώρηση κρίθηκε επιτακτική αφού το δικαίωμα της προστασίας των προσωπικών δεδομένων αντιμετωπίζει νέες και μεγάλες προκλήσεις με την άνοδο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, της υπολογιστικής του νέφους, των λεγόμενων «μαζικών δεδομένων», των υπηρεσιών γεωεντοπισμού και πλέον του Διαδικτύου των Πραγμάτων.

Από τότε μεσολάβησαν πολλά, όπως οι αποκαλύψεις του τεχνικού-αναλυτή της NSA Εντουαρντ Σνόουντεν το 2013 σχετικά με τις μαζικές υποκλοπές επικοινωνιών και την πρόσβαση σε προσωπικά δεδομένα που αποθηκεύουν οι εταιρείες του Διαδικτύου, αλλά και πιο πρόσφατα, το 2015, η δικαίωση από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο του υπέρμαχου της προστασίας της ιδιωτικότητας Μαξ Σχρεμς, ο οποίος αμφισβήτησε τη νομιμότητα του τρόπου με τον οποίο το facebook χρησιμοποιεί τις προσωπικές του πληροφορίες. Είναι χαρακτηριστικό ότι με την για πολλούς ιστορική αυτή απόφαση ουσιαστικά ακυρώθηκε η συμφωνία «Ασφαλούς Λιμένα» του 2000 με την οποία πραγματοποιούνταν οι διατλαντικές διαβιβάσεις δεδομένων ευρωπαίων πολιτών σε αμερικανικές εταιρείες και είναι πια υπό διαμόρφωση ένα νέο πλαίσιο για την ανταλλαγή εμπορικών δεδομένων: η λεγόμενη «Ασπίδα Προστασίας» για την ιδιωτικότητα.

Επειτα από μια τετραετία διαπραγματεύσεων και συμβιβασμών στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή, το πολυαναμενόμενο σχέδιο Γενικού Κανονισμού Προστασίας Δεδομένων (ΓΚΠΔ) εγκρίθηκε πρόσφατα από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Ετσι, ο «Κανονισμός (ΕΕ) 679/2016» της 27ης Απριλίου είναι πια γεγονός και θα ισχύει στα κράτη-μέλη δύο χρόνια μετά, δηλαδή τον Μάιο 2018. Την περίοδο προσαρμογής οι εταιρείες που παρέχουν τις υπηρεσίες τους στην ευρωπαϊκή αγορά θα πρέπει να εξασφαλίσουν ότι θα συμμορφώνονται με το νέο σύνολο κανόνων που θα ισχύει και με το οποίο η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί, μεταξύ άλλων, να αποτρέψει τον κατακερματισμό του τρόπου εφαρμογής της προστασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα στην Ενωση. Οι εταιρείες που δεν συμμορφώνονται θα αντιμετωπίζουν πρόστιμα ύψους 20 εκατομμυρίων ευρώ ή έως 4% των συνολικών εσόδων. Ο Σύνδεσμος των Εκδοτών Διαδικτύου δημιούργησε ένα φόρουμ σχετικά με το τι αντίκτυπο έχουν οι νέες ρυθμίσεις για τους εκδότες. Ο φιλόδοξος στόχος της νέας δέσμης κανόνων είναι οι ευρωπαίοι πολίτες να έχουν «μεγαλύτερο έλεγχο των προσωπικών τους δεδομένων» μέσω της ενίσχυσης των δικαιωμάτων τους και «να απλουστευθεί το ρυθμιστικό περιβάλλον για τις επιχειρήσεις». Ιδωμεν.