Κάθε χρόνο από το 1993, ύστερα από πρωτοβουλία της Παγκόσμιας Ενωσης Εφημερίδων, η 3η Μαΐου εορτάζεται ως η Ημέρα της Ελευθερίας του Τύπου. Και κάθε χρόνο η διαπίστωση είναι ίδια και οδυνηρή για τον κόσμο της δημοσιογραφίας, καθώς ο φόβος συνεχίζει να πλανάται πάνω από τις αίθουσες σύνταξης, ακόμη και στην πολιτισμένη Ευρώπη.

Η ελευθερία του Τύπου κατοχυρώνεται ως θεμελιώδης αρχή από τα εθνικά συντάγματα και τους παγκόσμιους καταστατικούς χάρτες με στόχο την προφύλαξη των πολιτών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μέσω της πρόσβασης σε ακριβείς και αμερόληπτες πληροφορίες που αντιπροσωπεύουν διαφορετικές απόψεις έτσι ώστε οι πολίτες να συμμετέχουν ενεργά στη ζωή της κοινότητάς τους.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Δείκτη της Ελευθεροτυπίας σε 180 χώρες της υφηλίου, που παρουσιάστηκε από τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα, η πολυφωνία του Τύπου συνεχίζει να αποτελεί μια μη αρεστή «συνήθεια» τόσο για τις κυβερνήσεις όσο και για τους ιδιοκτήτες. Ο Δείκτης βασίζεται σε αξιολόγηση της ελευθεροτυπίας, καταμετρά την πολυφωνία, την ανεξαρτησία των μέσων ενημέρωσης, την ποιότητα του θεσμικού πλαισίου και την ασφάλεια των δημοσιογράφων. Περιλαμβάνει επίσης τις παραβιάσεις της ελευθερίας σε κάθε χώρα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι η Ευρώπη (με 19,8 πόντους) εξακολουθεί να έχει την πιο φιλελεύθερη μεταχείριση των ΜΜΕ. Σε απόσταση ακολουθεί η Αφρική (36,9), η οποία για πρώτη φορά ξεπέρασε την Αμερική (37,1), μια περιοχή όπου η βία κατά των δημοσιογράφων βρίσκεται σε άνοδο. Ακολουθούν η Ασία (43,8) και η Ανατολική Ευρώπη/Κεντρική Ασία (48,4), ενώ η Βόρεια Αφρική/Μέση Ανατολή (50,8) εξακολουθεί να είναι η περιοχή όπου οι περισσότεροι δημοσιογράφοι υπόκεινται σε περιορισμούς κάθε είδους.

Τρεις βορειοευρωπαϊκές χώρες βρίσκονται στην κορυφή της κατάταξης. Αυτές είναι η Φινλανδία (σταθερά πρώτη από το 2010), η Ολλανδία και η Νορβηγία. Οι χώρες που αύξησαν τη θέση τους στον Δείκτη  ήταν η Τυνησία (30 θέσεις πιο ψηλά σε σχέση με την προηγούμενη καταγραφή) χάρη στη μείωση της βίας και η Ουκρανία (107η θέση) καθώς οι συγκρούσεις στα ανατολικά της χώρας μειώθηκαν.

Οι χώρες που, αντίθετα, εμφάνισαν αύξηση των περιορισμών στην ελευθερία του Τύπου περιλαμβάνουν την Πολωνία (47η, μείωση κατά 29 θέσεις), όπου η συντηρητική κυβέρνηση θέλει να θέσει υπό τον αυστηρό έλεγχό της τον δημόσιο ραδιοτηλεοπτικό φορέα. Στην Ουγγαρία (67η) η κυβέρνηση ελέγχει τα Μέσα διά μέσου ενός εποπτικού συμβουλίου που έχει επιφορτιστεί με τη διασφάλιση του σεβασμού των «χρηστών ηθών» και της «ανθρώπινης αξιοπρέπειας», καθώς και ορίζει τα όριά τους.

Το Τατζικιστάν και το Μπρουνέι βυθίστηκαν ακόμη περισσότερο λόγω της σταδιακής εισαγωγής της σαρίας και των απειλών για την επιβολή ποινών για τη «βλασφημία», πυροδοτώντας την αυτολογοκρισία των δημοσιογράφων. Στις τελευταίες θέσεις βρίσκεται  το γνωστό «κολασμένο τρίο»: Τουρκμενιστάν (178η), Βόρεια Κορέα (179η) και Ερυθραία (180ή).

«Είναι, δυστυχώς, σαφές ότι πολλοί από τους ηγέτες του κόσμου αναπτύσσουν μια μορφή παράνοιας απέναντι στη δημοσιογραφία» όπως επισήμανε ο γενικός γραμματέας των Δημοσιογράφων Χωρίς Σύνορα Κριστόφ Ντελουάρ. Ο αντίκτυπος του φόβου που συνδέεται με την αύξηση της βίας και των παρεκτροπών, είτε προέρχεται από τις κυβερνήσεις ή τους ιδιοκτήτες, οδηγεί σε μείωση της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης. Γι’ αυτό και η ελευθεροτυπία πρέπει να προστατευτεί από όπου κι αν προέρχεται.

Τελευταία Νέα