Αναζήτηση
Τσαπίζουν, σπέρνουν, καλλιεργούν, μαζεύουν τη σοδειά τους: Άνθρωποι των πόλεων, οι οποίοι ανήκουν σε κοινωνικές ομάδες, που έχουν «χτυπηθεί» περισσότερο από την κρίση, έχουν γίνει…αστικοί αγρότες, με τη βοήθεια των δήμων. Τα τελευταία περίπου τρία χρόνια, οι δημοτικοί λαχανόκηποι αποτελούν μία νέα τάση που έρχεται να ανακουφίσει εν μέρει τις συνέπειες της οικονομικής ύφεσης.
Η Μελίνα Αγγελίδου όλα αυτά τα χρόνια εργαζόταν ως ελεύθερη επαγγελματίας. Η γενικότερη κατάσταση, όμως, δεν της επέτρεψε να συνεχίσει, με αποτέλεσμα να βρεθεί χωρίς δουλειά σε μια παραγωγική ηλικία. «Ήμουν άνεργη, με το εισόδημά μας ως οικογένεια να είναι μικρό, αφού στο σπίτι έμπαινε μόνο η μικρή σύνταξη του συζύγου. Τυχαία έμαθα μέσω της ηλεκτρονικής σελίδας του δήμου για την κοινωνική δράση του λαχανόκηπου και έκανα την αίτηση», εξηγεί.
Από πέρυσι το καλοκαίρι, η ίδια, με τη βοήθεια του συζύγου και του γιου τους, έχει αποκτήσει το «δικό» της μικρό αγρόκτημα των 50 τ.μ., που της παραχώρησε, όπως και σε άλλους περίπου 100 δημότες, ο δήμος Νεάπολης – Συκεών. «Το αγρόκτημα είναι μικρό, η παραγωγή όμως είναι ικανοποιητική. Η πρώτη μας σοδειά είχε πάει πολύ καλά, δεν προλαβαίναμε να μαζεύουμε μελιτζάνες, ντομάτες και κολοκυθάκια. Όλο το καλοκαίρι η παραγωγή μας κάλυψε τις ανάγκες της οικογένειάς μας ενώ δώσαμε σε γνωστούς. Η χειμερινή σοδειά, βέβαια, δεν ήταν το ίδιο καλή».
Ο δήμος Νεάπολης – Συκεών διαθέτει τρεις λαχανόκηπους. Συνολικά 100 δημότες και κάτοικοι του δήμου, οι οποίοι πληρούν συγκεκριμένα κριτήρια και προϋποθέσεις – όπως ανασφάλιστοι µε πολύ χαµηλό ετήσιο εισόδηµα, άτοµα που διαθέτουν βιβλιάριο απορίας, μακροχρόνια άνεργοι, μέλη οικογενειών που πλήττονται από πολλαπλή ανεργία – έχουν τη δυνατότητα να προμηθεύουν καθημερινά το οικογενειακό τους τραπέζι με λαχανικά και οπωροκηπευτικά. Η μόνη τους υποχρέωση; Να δίνουν το 10% της παραγωγής τους στο Κοινωνικό Παντοπωλείο του δήμου. Η οικογένεια της κ Αγγελίδου βραβεύθηκε καθώς με την περσινή καλοκαιρινή σοδειά της έδωσε στην κοινωνική δομή του δήμου το 14,8% της παραγωγής του λαχανόκηπού της.
Η οικονομική κρίση δημιούργησε το έδαφος για να ξεκινήσει και στην Ελλάδα μια νέα τάση, που στο εξωτερικό εφαρμόζεται εδώ και αρκετά χρόνια. Οι…ελληνικοί αστικοί λαχανόκηποι, όμως, φαίνεται πως έχουν άλλα χαρακτηριστικά από εκείνους σε χώρες του εξωτερικού. Η κυριότερη διαφορά τους είναι το γεγονός ότι στη χώρα μας ξεκίνησε σα μια προσπάθεια που θα βοηθούσε ευπαθείς κοινωνικές ομάδες να απαλύνουν κάπως τις συνέπειες της κρίσης, με το να καλλιεργούν τα δικά τους λαχανικά. Αντίθετα στο εξωτερικό, κυρίως στις χώρες της δυτικής Ευρώπης και τις ΗΠΑ, οι αστικοί λαχανόκηποι έχουν μετατραπεί σε ένα είδος χόμπι, με θετική επίδραση στην ψυχολογία των κατοίκων των αστικών περιοχών.
«Πάντοτε, αλλά ειδικά σε περιόδους κρίσης, όταν εκτός των άλλων δοκιμάζονται οι ανθρώπινες σχέσεις, οφείλουμε όλοι μαζί, και κυρίως οι φορείς της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ως ο πιο κοντινός στον πολίτη θεσμός, να ενισχύσουμε την κοινωνική συνοχή, να συνυπάρξουμε, να δημιουργήσουμε και να μοιραστούμε, στηρίζοντας το συνάνθρωπό μας. Τα συμπεράσματα από τη μέχρι σήμερα λειτουργία των δημοτικών λαχανόκηπων αποδεικνύουν ότι η δομή έχει πετύχει απόλυτα στην αποστολή της. Δεκάδες συμπολίτες μας, που έτυχε να βρίσκονται σε δυσχερή οικονομική κατάσταση την παρούσα περίοδο, ασχολούνται με τη φύση και τους καρπούς της γης, γεμίζοντας το καθημερινό τους τραπέζι με ό,τι πιο αγνό και υγιεινό, και μάλιστα τελείως ανέξοδα, ενισχύοντας ταυτόχρονα και την ψυχολογική τους κατάσταση. Επιπλέον, κι άλλες κατηγορίες πολιτών, όπως τα άτομα με αναπηρία, βρίσκουν μέσω των λαχανόκηπων άλλη μια δημιουργική διέξοδο και ευκαιρία ερασιτεχνικής ενασχόλησης και κοινωνικοποίησης», σημειώνει ο δήμαρχος Νεάπολης – Συκεών, Σίμος Δανιηλίδης.
Σήμερα, 28 δημοτικοί λαχανόκηποι λειτουργούν σε 66 δήμους της χώρας. Οι 23 λαχανόκηποι, μάλιστα, λειτουργούν υπό την…ομπρέλα του Εθνικού Δικτύου Άμεσης Κοινωνικής Παρέμβασης. «Πρόκειται για μια δομή που επί της ουσίας δίνει ισομερή αγροτεμάχια, μεγέθους 50 τ.μ., σε τουλάχιστον 100 ωφελούμενους, με σκοπό τη σίτιση. Όλο αυτό το εγχείρημα ξεκίνησε επίσημα το 2012 με στόχο να δημιουργηθούν οι κατάλληλες δομές σε συνεργασία με ΟΤΑ και ΜΚΟ ώστε να αντιμετωπιστεί η φτώχεια. Γι’ αυτό και οι ωφελούμενοι είναι ως επί το πλείστον άνθρωποι άστεγοι, άποροι και άνεργοι. Η μόνη τους υποχρέωση είναι να δίνουν το 10% της παραγωγής τους στις κοινωνικές δομές των δήμων», σημειώνει ο υπεύθυνος του Δικτύου, Αθανάσιος Χριστοδουλούλης.
Λέσβος, Πάτρα, Λάρισα, Κερατσίνι, Ηράκλειο, Καβάλα, Λαμία, Μαρούσι, Καλαμάτα, Άγιος Δημήτριος, Μεταμόρφωση, Παλαιό Φάληρο: Είναι μερικές μόνο από τις περιοχές ανά την Ελλάδα που δίνουν τη δυνατότητα στους δημότες τους να γίνουν…αγρότες της πόλης και να γεμίζουν το οικογενειακό τους τραπέζι με λαχανικά που οι ίδιοι έχουν καλλιεργήσει. «Η δομή του δημοτικού λαχανόκηπου εκτός από την κάλυψη της σίτισης δείχνει και μεγάλη κοινωνική προσφορά ενώ προσφέρει και ψυχοκοινωνική ενδυνάμωση των ωφελουμένων. Στο εξωτερικό, άλλωστε, υπάρχουν κοινωνικά αγροκτήματα, τα οποία πλέον προσφέρουν και εργασία στους ωφελούμενους», προσθέτει ο κ Χριστοδουλούλης.
Ο δήμος Λαρισαίων ήταν ο πρώτος δήμος που υιοθέτησε το θεσμό του δημοτικού λαχανόκηπου. «Η λογική του λαχανόκηπου δεν είναι μόνο να στηρίξει κατά κάποιο τρόπο οικονομικά τα μέλη ευπαθών κοινωνικών ομάδων αλλά και να προσφέρει δημιουργική απασχόληση στα άτομα αυτά. Πριν από περίπου δύο μήνες δόθηκαν 250 μερίδια σε 250 δικαιούχους», τονίζει ο Αντιδήμαρχος κοινωνικής πολιτικής του δήμου, Δημήτρης Δεληγιάννης.
Αυτή είναι η τρίτη χρονιά που γίνεται αγρότης της πόλης. Όχι ότι είναι μια διαδικασία εντελώς ξένη για τον ίδιο, μιας και μεγάλωσε σε χωριό των Σερρών, αλλά για τον κ Αναστάσιο Τσαρδάκη η αστική γεωργία δεν είναι εύκολη υπόθεση. Έχοντας κάρτα ανεργίας, έκανε αίτηση στο δήμο Νεάπολης – Συκεών και του δόθηκε ένα μικρό αγρόκτημα 50 τ.μ. «Για ανθρώπους που έχουν ανάγκη είναι πολύ σημαντική βοήθεια. Αν και το κλίμα εδώ το χειμώνα, με τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες, δεν ευνοεί και τόσο τις ανοιχτές καλλιέργειες, το προσπαθούμε. Φέτος το χειμώνα, δεν προλάβαμε να πάρουμε για παράδειγμα τα λάχανα που είχαμε φυτέψει».
Πέρυσι, η συνολική τους παραγωγή ήταν 477,15 κιλά λαχανικά. Μόνο το καλοκαίρι του 2014 έβγαλαν από το χωράφι τους 240 κιλά πιπεριές, ντομάτες, αγγουράκια, μελιτζάνες ακόμη και καρπούζια. «Έφαγε όλη η οικογένεια, δώσαμε σε γνωστούς και φίλους και φυσικά στο Κοινωνικό Παντοπωλείο. Είναι σημαντική βοήθεια αφού για τη δική μου τετραμελή οικογένεια χρειαζόταν να δώσουμε περίπου 40 ευρώ για να αγοράσουμε οπωροκηπευτικά». Κάθε χρόνο ο κ Τσαρδάκης κάνει αίτηση για να μπορέσει να έχει εκ νέου την ευκαιρία να βγάλει τα δικά του λαχανικά, «δεν είναι, όμως, εύκολη δουλειά. Χρειάζεται να ιδρώσεις, να σκάψεις, να τσαπίσεις, να σπείρεις. Αυτή η σκληρή δουλειά είναι και ο λόγος που αρκετοί νέοι ωφελούμενοι δεν άντεξαν και τα παράτησαν».
Οι κάτοικοι των πόλεων δεν είναι εξοικειωμένοι με τους λαχανόκηπους
Μπορεί οι αστικοί και δημοτικοί λαχανόκηποι να είναι πλέον μία τάση που σιγά σιγά εξαπλώνεται στη χώρα μας, ωστόσο σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Public Issue για λογαριασμό του WWF, το 51% των ερωτηθέντων δεν έχει ακούσει για τους αστικούς λαχανόκηπους. Παρόλο, όμως, που ένας στους δύο Έλληνες δεν έχει δοκιμάσει καν να καλλιεργήσει φρούτα ή λαχανικά ούτε στο μπαλκόνι του, 6 στους 10 είναι πιθανό να συμμετείχε σε μία τέτοια δράση δημιουργίας και οργάνωσης ενός αστικού λαχανόκηπου της γειτονιάς τους.
