«Πολλά ομόφυλα ζευγάρια μιλούν πλέον ανοιχτά για τη σχέση τους και διατρανώνουν ότι συζούν. Μάλιστα αρκετά –κυρίως γυναίκες –έχουν και παιδιά. Πριν από 5 χρόνια δεν τολμούσες να πεις κάτι τέτοιο. Αυτό είναι κάτι πολύ θετικό, ένα μεγάλο άνοιγμα».
Η εκπρόσωπος της ομάδας Lesb Equal –Λεσβίες για την Ισότητα Eυαγγελία Βλάμη περιγράφει με την παραπάνω φράση ένα από τα βήματα προς τα εμπρός που έχουν γίνει την τελευταία δεκαετία –μολονότι σε αργούς ρυθμούς –στο θέμα της αποδοχής της κοινότητας των ομοφυλοφίλων στην Ελλάδα. Καθοριστικό ρόλο γι’ αυτή τη μεταβολή, σημειώνει, έχουν παίξει τα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας. Μόλις στα μέσα της εβδομάδας, άλλωστε, το υπουργείο Δικαιοσύνης δημοσιοποίησε τις νομοθετικές ρυθμίσεις που προωθεί και προβλέπουν την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης και για τα ομόφυλα ζευγάρια, ενώ σήμερα πραγματοποιείται για 11η συνεχή χρονιά το Φεστιβάλ Athens Pride και την άλλη εβδομάδα στη Θεσσαλονίκη το 4ο Thessaloniki Pride.
Και οι δύο εκδηλώσεις έχουν στόχο να αναδείξουν την παρουσία των λεσβιών, γκέι, αμφισεξουαλικών, διεμφυλικών/τρανς, queer και ίντερσεξ ατόμων (LGBTQI) στην ελληνική κοινωνία και έτσι να προωθήσουν τα δικαιώματα και τις διεκδικήσεις τους. Σε μεγάλο βαθμό αυτό έχει επιτευχθεί –υποστηρίζουν άνθρωποι από την ομοφυλοφιλική κοινότητα –αλλά βέβαια αρκετά θέματα παραμένουν άλυτα και τα δικαιώματά τους δεν έχουν αναγνωριστεί πλήρως.
«Αν με βάλεις να θυμηθώ τον εαυτό μου πώς ήταν πριν από 10 χρόνια θα σου πω ότι η διαφορά με το παρόν είναι πολύ μεγάλη» λέει ο 28χρονος Βασίλης, ενεργό μέλος της ομοφυλοφιλικής κοινότητας στη Θεσσαλονίκη, ο οποίος συμμετέχει πλέον ως εθελοντής στα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας.
Μέσα σε αυτό το διάστημα των 10 ετών, τονίζει, πολλά είναι αυτά που βελτιώθηκαν στο θέμα της αποδοχής και του περιορισμού των διακρίσεων απέναντι στους ομοφυλοφίλους. «Παλαιότερα ήταν ταμπού σε μια συζήτηση ιδιωτική ή δημόσια να υποστηρίζει κανείς τους γκέι. Τώρα ταμπού είναι το αντίθετο. Να λέει κάποιος κάτι κακό για τους γκέι». Ο Βασίλης διαπιστώνει άλλη μία βελτίωση: «Οι νεότερες γενιές, οι νέοι που είναι ομοφυλόφιλοι, αποκαλύπτουν πολύ πιο εύκολα και άνετα τον σεξουαλικό τους προσανατολισμό τόσο στο οικογενειακό περιβάλλον τους όσο και στο εργασιακό. Κάτι που στη δική μου γενιά, δέκα χρόνια πριν, γινόταν πολύ πιο δύσκολα».
Ο ίδιος καταγράφει και τις θετικές αλλαγές στον εαυτό του και την τόνωση της αυτοπεποίθησής του με τη βοήθεια των Φεστιβάλ. «Στο πρώτο Athens Pride που συμμετείχα, είχα πάει μόνο στις συναυλίες. Αργά το βράδυ. Φοβόμουν να μη με δουν οι δικοί μου. Μήπως με δείξει κάποια κάμερα. Στο επόμενο πήγα λίγο πιο νωρίς. Ε, και στο επόμενο πήγα και στην παρέλαση. Και τώρα είμαι και εθελοντής».
Ακόμη ένα στοιχείο που δείχνει ότι η κοινότητα των ομοφυλοφίλων έχει ενσωματωθεί –λέει ο Βασίλης –είναι ότι πλέον έχει περιοριστεί το φαινόμενο να αναζητούν τους συντρόφους τους στο Ιντερνετ ή σε ειδικές πιάτσες.
Υπάρχουν όμως και αρνητικά. «Οι επιθέσεις κατά ομοφυλοφίλων –λεκτικές ή σωματικές –συνεχίζονται. Την περίοδο που η Χρυσή Αυγή ήταν πιο ενεργή είχαμε μάλιστα έξαρση, αλλά και τώρα δεν έχουν εκλείψει».
Γενικά η ομοφοβία, τονίζει, υπάρχει ακόμη, αλλά έχει γίνει κάπως πιο διακριτική. «Μπορεί για παράδειγμα ένας επιχειρηματίας να μην έχει πρόβλημα να πάνε γκέι στο μαγαζί του, αλλά να μην επιθυμεί να φιλιούνται δημοσίως».
Οι µεγάλες αλλαγές
Τη δεκαετία που πραγματοποιούνται τα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας πολλά άλλαξαν προς το καλύτερο όσον αφορά την αποδοχή και τον σεβασμό των δικαιωμάτων της ομοφυλοφιλικής κοινότητας, λένε οι εκπρόσωποί της. Η κοινωνία βέβαια χρειάζεται πολύ χρόνο για να αλλάξει και να γίνει πιο ανεκτική προσθέτουν, επισημαίνοντας ωστόσο πως τα Φεστιβάλ βοήθησαν σημαντικά σε αυτή την κατεύθυνση.
«Στο θέμα της «ορατότητας» της κοινότητας LGBTQI πολλά έχουν αλλάξει. Πραγματοποιούνται πλέον δύο μεγάλα Φεστιβάλ σε Αθήνα, Θεσσαλονίκη και προγραμματίζεται ένα ακόμη στην Κρήτη» σημειώνει ο εκπρόσωπος του Thessaloniki Pride Θάνος Βλαχογιάννης, ο οποίος συμπληρώνει: «Σκεφτείτε ότι στο πρώτο Αthens Pride συμμετείχαν μόνο 500 άτομα και πέρυσι ήταν περίπου 20.000. Η συμμετοχή και μόνο καταρρίπτει πολλά στερεότυπα».
Ενδεικτικό της αποδοχής που έχει τα τελευταία χρόνια η ομοφυλοφιλική κοινότητα είναι ότι οι Δήμοι της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης διαφημίζουν τα Φεστιβάλ και παρίστανται σημαντικά πρόσωπα στις εκδηλώσεις: «Ερχονται βουλευτές –μόνο από τη ΝΔ δεν έχουν έρθει ποτέ –αλλά και πρέσβεις όπως της Γερμανίας και της Ολλανδίας. Ολα αυτά είναι πολύ θετικά», αναφέρει η κ. Βλάμη.
Χάρη στα Φεστιβάλ Υπερηφάνειας, σημειώνει η εκπρόσωπος της ομάδας Lesb Εqual, άνθρωποι που ζούσαν «κρυφά» και δίσταζαν να δημοσιοποιήσουν τη σχέση τους με άτομο του ιδίου φύλου «με την ευκαιρία των εκδηλώσεων βγήκαν προς τα έξω. Τα Φεστιβάλ τούς έκαναν να νιώσουν καλά».
Το σύμφωνο συμβίωσης. Οσον αφορά την επέκταση του συμφώνου συμβίωσης στα ομόφυλα ζευγάρια που μόλις την περασμένη εβδομάδα προώθησε το υπουργείο Δικαιοσύνης, το γεγονός ότι τα τελευταία χρόνια συζητείται στη Βουλή «είναι πολύ θετικό βήμα, αλλά κρατάμε μικρό καλάθι. Γενικά πάντως, όταν νομοθετούνται σημαντικά θέματα δημιουργούν θετικές εικόνες», θα πει η κ. Βλάμη.
Σημαντική εξέλιξη για τους ανθρώπους της ομοφυλοφιλικής και λεσβιακής κοινότητας ήταν και η δημιουργία αρκετών ομάδων και ΜΚΟ. Αυτό έγινε κυρίως μετά το 1ο Athens Pride, κάτι που αποδεικνύει πως το Φεστιβάλ αποτέλεσε εφαλτήριο για πρωτοβουλίες και δράσεις.
Διαφημιστικά σημάδια
Σημάδι αλλαγής της στάσης της κοινωνίας είναι και το γεγονός ότι φέτος για πρώτη φορά έπαιξε στην τηλεόραση σποτ για το Athens Pride με την άδεια του ΕΣΡ – στο παρελθόν κάτι τέτοιο συναντούσε προσκόμματα – και η αφίσα του φεστιβάλ μπήκε και στις αποβάθρες του μετρό.
Αναζήτηση
