Αναζήτηση
«Η Ευρώπη δεν επιδεικνύει αλληλεγγύη και αφήνει κάποιες χώρες να υφίστανται το σοκ» δήλωνε ήδη από το 2009 ο τότε αντιπρόεδρος της Κομισιόν Ζακ Μπαρό, έπειτα από επίσκεψή του στον Εβρο. Και πρόσθετε: «Τα μεταναστευτικά ρεύματα στο μέλλον θα είναι τρομακτικά και ο κίνδυνος προέρχεται από το γεγονός ότι η Ευρώπη είναι μυωπική. Η κατάσταση αυτή κινδυνεύει να αποσταθεροποιήσει δημοκρατίες όπως η Ελλάδα, εάν δεν ελεγχθεί».
Η παραδοχή του όμως ότι η Ευρώπη είναι πολύ δυσκίνητη επιβεβαιώνεται πλήρως, καθώς μέχρι και σήμερα το θέμα της δικαιότερης κατανομής προσφύγων μεταξύ των χωρών της ΕΕ βρίσκεται ακόμη σε επίπεδο συζητήσεων. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα σε χώρες που είναι βασικές πύλες εισόδου στην Ευρώπη όπως η Ελλάδα, η Ιταλία και η Μάλτα να προκαλείται έμφραγμα από τον αριθμό προσφύγων και οικονομικών μεταναστών.
Αιτία του εμφράγματος είναι η πρόβλεψη της Συνθήκης Δουβλίνο ΙΙ, που υπογράφηκε το 2003, βάσει της οποίας οι πρόσφυγες ζητούν άσυλο στην πρώτη χώρα εισόδου στα ευρωπαϊκά σύνορα και στη συνέχεια εάν εντοπιστούν σε άλλη χώρα της ΕΕ επαναπροωθούνται στην αρχική.
ΤΟ ΑΔΙΕΞΟΔΟ. Στην πράξη αυτό συνεπάγεται ότι όποιος πρόσφυγας ή οικονομικός μετανάστης φύγει από την Ελλάδα για κάποια άλλη χώρα της ΕΕ επαναπροωθείται αμέσως καθώς η Ελλάδα θεωρείται πρώτη χώρα υποδοχής. Βάσει μάλιστα των προβλέψεων της Συνθήκης Δουβλίνο ΙΙΙ και του Σένγκεν, οι ελληνικές Αρχές είναι υποχρεωμένες πλέον να αποτρέπουν τη μετάβαση σε άλλη ευρωπαϊκή χώρα.
Βέβαια, η Συνθήκη του Δουβλίνου ορίζει επίσης ότι η Ελλάδα ως κράτος-μέλος της ΕΕ μπορεί να επιστρέψει τους μετανάστες στη χώρα – τελευταίο σταθμό του ταξιδιού τους. Μόνο που στις περισσότερες περιπτώσεις πρόκειται για την Τουρκία, η οποία αγνοεί τη σχετική διμερή συμφωνία και δεν αναγνωρίζει ότι από το έδαφός της έφυγαν οι μετανάστες.
Για τον λόγο αυτόν, δεν είναι τυχαία η σύσταση της Υπατης Αρμοστείας του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες κατά την τελευταία της έκθεση για την Ελλάδα, ώστε οι αιτούντες άσυλο να μην επιστρέφονται στη χώρα μας. Αφορμή για τη σύσταση που έγινε για πρώτη φορά το 2008, εκτός από τους μεγάλους αριθμούς προσφύγων, ήταν και οι ακατάλληλες υποδομές για τη φιλοξενία τους.
Σύμφωνα με στελέχη των ευρωπαϊκών οργάνων, στόχος είναι μέχρι τον Μάιο να έχουν καταλήξει σε ένα σχέδιο αλλαγών στη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών και μέτρων που θα ανακουφίσουν τις χώρες εισόδου και θα οδηγήσουν στη διαμόρφωση νόμιμων οδών μετακίνησης, προκειμένου να παταχθούν τα δίκτυα διακινητών.
«Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Ευρώπη πρέπει να κάνει περισσότερα. Πρέπει να αυξήσουμε τον αριθμό των προσφύγων που μετεγκαθίστανται σε άλλες χώρες της ΕΕ. Για να είμαστε βέβαιοι ότι τα κράτη-μέλη μοιράζονται ισότιμα την ευθύνη αυτή, η Κομισιόν σκοπεύει να θεσπίσει, πάντα σε συνεργασία με τα κράτη-μέλη, μία κλείδα κατανομής για τον δίκαιο διαμερισμό των προσφύγων» υπογράμμιζε χαρακτηριστικά προ μηνών ο έλληνας επίτροπος Δημήτρης Αβραμόπουλος, μιλώντας στο Ευρωκοινοβούλιο.
Ο ΑΝΤΙΛΟΓΟΣ. Στο θέμα της ποσόστωσης υπάρχει όμως και ένας αντίλογος από άλλες χώρες οι οποίες δεν αποτελούν πύλες εισόδου. Είναι γνωστό ότι μεγάλο μέρος των προσφύγων και των οικονομικών μεταναστών βλέπουν την Ελλάδα μόνο ως σταθμό προς τον προορισμό τους, που είναι άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Δεν είναι τυχαίο πως πολλοί επιλέγουν να μη ζητήσουν άσυλο στην Ελλάδα ή εάν το κάνουν δεν ολοκληρώνουν τη διαδικασία.
Αντιθέτως, επιλέγουν να φθάσουν σε άλλες χώρες. Στο πλαίσιο της διαδικασίας αυτής, χώρες όπως η Γερμανία ή η Σουηδία δέχονται ήδη προσφυγικά κύματα, με ορισμένα κυβερνητικά στελέχη τους να ισχυρίζονται ότι τελικά απορροφούν το 50% των προσφύγων. Και είναι η αιτία που εγείρουν ενστάσεις ως προς την ποσόστωση, αναφέροντας πως και άλλα κράτη πρέπει να αναλάβουν ευθύνες.
Η ΕΛΠΙΔΑ. Πέρα από το ενδεχόμενο καθιέρωσης κάποιας ποσόστωσης ως προς τον αριθμό υποδοχής προσφύγων στις χώρες της ΕΕ, το τελευταίο διάστημα υπάρχουν και άλλες σκέψεις. Ετσι, στις συζητήσεις που έχουν γίνει μεταξύ των αρμόδιων για το θέμα υπουργών Εσωτερικών της ΕΕ έχει τεθεί στο τραπέζι η σκέψη να δημιουργηθούν κέντρα σε ενδιάμεσες χώρες από τις οποίες περνούν στο ταξίδι τους προς την Ευρώπη.
Με τον τρόπο αυτό εκτιμάται ότι θα κοπούν οι σύνδεσμοι με τα δίκτυα διακινητών, ενώ παράλληλα θα καταστεί δυνατόν να γίνεται ένας πρώτος έλεγχος όσων θέλουν να εισέλθουν σε ευρωπαϊκό έδαφος και διαχωρισμός μεταξύ αυτών οι οποίοι προέρχονται από εμπόλεμες χώρες ή για ανθρωπιστικούς λόγους επιδιώκουν να μετακινηθούν.
ΟΙ ΔΙΑΚΙΝΗΤΕΣ. «Δεν θα ήταν προτιμότερο να υπάρχουν κέντρα υποδοχής σε ενδιάμεσες χώρες από το να αφήνουμε τους ανθρώπους στα χέρια διακινητών;» αναρωτήθηκε στο πλαίσιο του Συμβουλίου των Υπουργών Εσωτερικών τον περασμένο Δεκέμβριο ο γερμανός υπουργός Τόμας ντε Μεζιέρ. «Στα κέντρα αυτά θα μπορούσε να αποφασίζεται αν κάποιος μπορεί να έρθει νόμιμα στην Ευρώπη. Σε όλους τους άλλους ενδιαφερομένους θα πούμε: αν μπείτε παράνομα στην Ευρώπη θα σας στείλουμε πίσω» ανέφερε.
Το θέμα επανήλθε στο Συμβούλιο των Υπουργών Εσωτερικών προ μηνός, χωρίς ωστόσο να υπάρξουν συγκεκριμένες αποφάσεις. Εξάλλου, μεταξύ των χωρών δεν έχει μέχρι στιγμής καταγραφεί ομοφωνία ως προς την αποτελεσματικότητα ενός τέτοιου μέτρου.
