Αριστείδης Μπαλτάς: Τι θα έκανε ο Μαρξ στα Ζωνιανά;

Τον Απρίλιο του 2011, σε χρόνο που ακόμη δεν προϊδέαζε για την ανάδειξη του Αλέξη Τσίπρα σε Πρωθυπουργό της χώρας, ένας καθηγητής Φιλοσοφίας των Επιστημών στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο περιέγραφε, αρθρογραφώντας, ότι «εθνικός ηγέτης είναι ο αστός ηγέτης που δεν αποσυνδέει τα συμφέροντα του κεφαλαίου από την κατάσταση της χώρας του».

Και συνέχιζε: «Ο αγώνας για τον σοσιαλισμό αρχίζει σήμερα. Είναι στο χέρι μας να αναλάβουμε συγκεκριμένα όλες τις αναγκαίες πρωτοβουλίες στηριγμένοι σε δύο αρχές ήδη διατυπωμένες στο ιδρυτικό κείμενο της Αριστεράς, το Κομμουνιστικό Μανιφέστο (1848): Πρώτον, το προλεταριάτο, όπου κι αν παραπέμπει η λέξη στις σημερινές συνθήκες, δεν μπορεί να απελευθερωθεί αν δεν απελευθερώσει την κοινωνία ολόκληρη. Δεύτερον, οι κομμουνιστές δεν συγκροτούν υποχρεωτικά ενιαίο κόμμα αλλά αποτελούν εκείνους που θέτουν πάντοτε τα συμφέροντα του όλου πάνω από τα συμφέροντα του μέρους».

Σχεδόν τέσσερα χρόνια αργότερα, ο μαρξιστής πανεπιστημιακός Αριστείδης Μπαλτάς επανέλαβε τις τελευταίες δύο φράσεις –για το προλεταριάτο και τους κομμουνιστές –από το βήμα της Βουλής στην πρώτη του ομιλία ως νέος υπουργός Παιδείας. Δεν επανέλαβε την εκτίμησή του περί του αστού εθνικού ηγέτη.

Δεν πέρασε πολύς καιρός και ο 72χρονος κερκυραίος καθηγητής, πρόεδρος του Ινστιτούτου Νίκος Πουλαντζάς, μελετητής της φιλοσοφίας της επιστήμης με βάση το έργο των Βιτγκενστάιν, Νίτσε, Σπινόζα, Ντεριντά, Αλτουσέρ κ.ά., και μέλος της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ, κατόρθωσε –μάλιστα εν μέσω θύελλας για τη χρηματοδότηση της χώρας –να συγκεντρώσει τα φώτα της δημοσιότητας περισσότερο από κάθε άλλον υπουργό, πλην των Οικονομικών. Παρότι έχει φήμη ανθρώπου χαμηλών τόνων, με τις πρώτες του εξαγγελίες ξεσήκωσε διαμαρτυρίες υψηλών τόνων.

Η κατάργηση των εξετάσεων στα πειραματικά σχολεία έγινε αιτία να κατηγορηθεί ότι υπονομεύει την αριστεία. Η κατάργηση των συμβουλίων στα πανεπιστήμια έφερε κατηγορίες για έναρξη ξηλώματος του νόμου – πλαισίου για τη λειτουργία τους, ο οποίος είχε ψηφιστεί με ευρύτατη πλειοψηφία στη Βουλή επί Αννας Διαμαντοπούλου. Και η κατάργηση της αξιολόγησης των εκπαιδευτικών έφερε γκρίνια για αναξιοκρατία. Και όμως, παρά τις αντιδράσεις –ακόμη και με ακραίες αναφορές, όπως του Θ. Πάγκαλου -, ο Μπαλτάς δεν έκανε τίποτε περισσότερο από το να ξεκινήσει την εφαρμογή πολιτικών του ΣΥΡΙΖΑ. Για τα πειραματικά, λ.χ., απάντησε ότι θέλει μεν την αριστεία αλλά όχι σε αυτές τις τρυφερές ηλικίες και ότι θα τα διαχωρίσει από τα πρότυπα, τα οποία αν θέλουν θα μπορούν να συνεχίσουν να έχουν εξετάσεις. Για την αξιολόγηση, ότι θα θεσπιστεί με άλλη, μη τιμωρητική μορφή.

Ομως αυτό που έφερε τη μεγαλύτερη αναστάτωση ήταν –και δυστυχώς παραμένει –η δύσκολη συγκατοίκηση με τον αναπληρωτή υπουργό Τάσο Κουράκη. Οι δύο επικεφαλής του νευραλγικού υπουργείου δεν μπορούν εύκολα να συνεννοηθούν, δεδομένου ότι ο Κουράκης λειτουργεί σχεδόν αυτόνομα. Ετσι ο Αρ. Μπαλτάς δεν δίστασε να αδειάσει τον αναπληρωτή του και μάλιστα δύο φορές, την πρώτη όταν ο Κουράκης προανήγγειλε την κατάργηση του διαγωνισμού ΑΣΕΠ για εκπαιδευτικούς και τη δεύτερη όταν εξήγγειλε ότι στο εξής οι διευθυντές των σχολείων θα εκλέγονται από τους διδάσκοντες. Και τις δύο, ο Αρ. Μπαλτάς εξέδωσε ανακοινώσεις ότι αυτά δεν είναι θέσεις του ιδίου, συνεπώς και του υπουργείου.

Τώρα, το πώς θα κατορθώσουν να συντονιστούν ώστε να ανακοινώσουν –το αμέσως επόμενο διάστημα –σειρά απαραίτητων αποφάσεων για την ομαλή λειτουργία σχολείων και σχολών (αριθμό εισακτέων, περιορισμό μετεγγραφών, νέο μεταβατικό εξεταστικό για το 2016, επαναφορά εκπαιδευτικών σε διαθεσιμότητα, κατάργηση Τράπεζας Θεμάτων, συντελεστές σε ειδικά μαθήματα, λειτουργία και χρηματοδότηση ΑΕΙ-ΤΕΙ και πολλά ακόμη) είναι ένα εύλογο ερώτημα.

Πάντως ο Αριστείδης Μπαλτάς δεν είναι συγκεντρωτικός άνθρωπος λένε όσοι τον γνωρίζουν. Αντιθέτως, συνηθίζει να συμβουλεύεται και εκτιμά γνώμες ανθρώπων τους οποίους εμπιστεύεται. Κοντινότεροι σύμβουλοί του, λένε οι ίδιοι, είναι ο νέος γενικός γραμματέας του υπουργείου, καθηγητής Δημήτρης Χασάπης (εξού και η ΝΔ έβγαλε το σλόγκαν «ένας Μπαλτάς και ένας Χασάπης στον χώρο της Παιδείας», με αφορμή μια φερόμενη ως φράση του Αρ. Μπαλτά ότι το εγχείρημα των πειραματικών «έμοιαζε έως και χιτλερικό») και ακόμη δύο πρόσωπα που ώς τώρα έχουν κρατηθεί εκτός προβολέων.

Η –παλαιόθεν –φίλη του υπουργού Φρόσω Κιάου, η οποία διετέλεσε και η ίδια υπηρεσιακή υπουργός Παιδείας στην κυβέρνηση Παναγιώτη Πικραμμένου (2012) και ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Φιλάρετος Αλικαρίδης. Εδώ, ας κρατήσουμε κάτι που μπορεί να αποδειχθεί κομβικό για μελλοντικές ενδεχόμενες εξελίξεις στα ΑΕΙ.

Το 2007, ο Φιλ. Αλικαρίδης σε άρθρο του είχε παρομοιάσει την Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών με τα «Ζωνιανά της Ανώτατης Εκπαίδευσης»! Είχε καταγγείλει περιπτώσεις νεποτισμού, υποστηρίζοντας ότι «ένας στους δύο καθηγητές φροντίζει για τη διαδοχή του από συγγενικό του πρόσωπο». Το άρθρο ξεσήκωσε τότε ποικίλες αντιδράσεις. Σήμερα;