Αναζήτηση
Χρειάστηκε να περάσει σχεδόν ενάμισης χρόνος από τότε που η καμπάνα του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου χτύπησε για την Ελλάδα καταδικάζοντας τη χώρα μας για τον αποκλεισμό των ομόφυλων ζευγαριών από το σύμφωνο ελεύθερης συμβίωσης.
Η κάλυψη του νομοθετικού αυτού κενού είναι στις άμεσες προτεραιότητες της νέας κυβέρνησης. Οπως εξήγγειλε από το βήμα της Βουλής στη διάρκεια των προγραμματικών δηλώσεων ο υπουργός Δικαιοσύνης Νίκος Παρασκευόπουλος, σύντομα το σύμφωνο συμβίωσης θα τροποποιηθεί, ώστε να αφορά και τα ομόφυλα ζευγάρια.
Η επέκταση του νομοθετικού πλαισίου ουσιαστικά είναι μονόδρομος και οι αναγκαίες αλλαγές θα έπρεπε να είχαν ξεκινήσει εδώ και καιρό. Και αυτό γιατί, όπως εξηγεί ο δικηγόρος Βασίλης Χειρδάρης, «οι αποφάσεις του Δικαστηρίου του Στρασβούργου έχουν υποχρεωτική ισχύ για τα κράτη που καταδικάζονται, τα οποία οφείλουν να συμμορφώνονται. Εάν δεν γίνει αυτό, τότε θα συνεχίσουμε να καταδικαζόμαστε και η παραβίαση θα καταστεί συστηματική».
Με την απόφασή τους οι ευρωπαίοι δικαστές, οι οποίοι έκριναν την προσφυγή του Γρηγόρη Βαλλιανάτου, έδωσαν ένα διαφορετικό «στίγμα», κρίνοντας ότι η κόκκινη γραμμή που έχει χαράξει ο έλληνας νομοθέτης για τα ομόφυλα ζευγάρια που επιθυμούν να νομιμοποιήσουν τη σχέση τους ισοδυναμεί με παραβίαση συγκεκριμένων διατάξεων της ευρωπαϊκής σύμβασης που προστατεύει τα ατομικά δικαιώματα. Συγκεκριμένα, αποφάνθηκαν ότι ο αποκλεισμός των ομόφυλων ζευγαριών με το επίμαχο νομοθέτημα που έχει θεσπίσει η Ελλάδα συνιστά παραβίαση του άρθρου 14 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου που απαγορεύει τις διακρίσεις και το άρθρο 8 που κατοχυρώνει τον Σεβασμό της Ιδιωτικής και Οικογενειακής Ζωής.
Οπως υποστήριξαν ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου οι προσφεύγοντες, «ο επίμαχος νόμος που εξαιρεί τα ομόφυλα ζευγάρια περιέχει αρνητική ηθικά κρίση για την ομοφυλοφιλία, καθώς επιφύλαξε αν όχι εχθρότητα, τουλάχιστον αδικαιολόγητες επιφυλάξεις εις βάρος των ομόφυλων ζευγαριών».
Η εξαγγελθείσα νομοθετική πρωτοβουλία διά στόματος Νίκου Παρασκευόπουλου, πέραν της εναρμόνισης της χώρας μας με τα άλλα κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης θα επιφέρει πολλές αλλαγές στην καθημερινότητα για τα ομόφυλα ζευγάρια, που μέχρι τώρα δεν έχουν καμία νομική κάλυψη.
Οι ρυθμίσεις. Εν αναμονή του νομοσχεδίου, αξίζει να επισημάνουμε ότι ο ισχύον νόμος για το σύμφωνο συμβίωσης μεταξύ ετερόφυλων ζευγαριών προβλέπει συγκεκριμένα δικαιώματα και υποχρεώσεις που συνδέονται με πρακτικά ζητήματα. Σε περίπτωση επέκτασης του νόμου ενδέχεται να έχουν αναλογική εφαρμογή και οι ακόλουθες ρυθμίσεις:
– Περιουσιακές σχέσεις: Με το σύμφωνο συμβίωσης μπορεί να ρυθμίζονται οι περιουσιακές σχέσεις των συμβληθέντων και ιδίως η τύχη των περιουσιακών στοιχείων που θα αποκτηθούν κατά τη διάρκεια του συμφώνου. Αν δεν υπάρξει συμφωνία για τα αποκτήματα, το κάθε μέρος έχει μετά τη λύση του συμφώνου αξίωση κατά του άλλου για ό,τι αυτό απέκτησε με τη δική του συμβολή.
– Διατροφή μετά τη λύση: Στο σύμφωνο συμβίωσης ή και σε μεταγενέστερο συμβολαιογραφικό έγγραφο μπορεί να περιέχεται συμφωνία με την οποία αναλαμβάνεται, είτε από το ένα ή το άλλο μέρος είτε και αμοιβαίως, υποχρέωση διατροφής μόνο για την περίπτωση κατά την οποία, μετά τη λύση του συμφώνου, το ένα από τα μέρη δεν μπορεί να εξασφαλίσει τη διατροφή του από τα εισοδήματά του ή από την περιουσία του. Ο δικαιούχος διατροφής από το σύμφωνο συμβίωσης συμπορεύεται, ως προς το δικαίωμα διατροφής, με τον διαζευγμένο σύζυγο του υπόχρεου.
– Λιθουανία και Ελλάδα είναι οι μόνες χώρες-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης που έχουν θεσπίσει μια μορφή αναγνωρισμένης συμβίωσης μόνο για ετερόφυλα ζευγάρια.
– Εννέα χώρες αναγνωρίζουν τον γάμο ομόφυλων ζευγαριών: Βέλγιο, Δανία, Γαλλία, Ισλανδία, Ολλανδία, Νορβηγία, Πορτογαλία, Ισπανία και Σουηδία.
17κράτη-μέλη του Συμβουλίου της Ευρώπης αναγνωρίζουν κάποιον τύπο συμφώνου συμβίωσης για ομόφυλα ζευγάρια: Ανδόρα, Αυστρία, Βέλγιο, Τσεχία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ουγγαρία, Ισλανδία, Ιρλανδία, Λίχτενσταϊν, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Σλοβενία, Ισπανία, Ελβετία και Ηνωμένο Βασίλειο.
