Μείωση κατά 64,3% είδαν οι πολύ μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις κατά το πρώτο εξάμηνο του 2014 στον κύκλο εργασιών τους, την ώρα που ένα ανάλογο 64,4% δήλωσε ότι η ζήτηση για προϊόντα ή τις υπηρεσίες που προσφέρουν είχε κατακόρυφη πτώση. Οσο για τη ρευστότητά τους στο ίδιο διάστημα περιορίστηκε, όπως δηλώνει το 72,8%, με τον αριθμό των παραγγελιών προς τους προμηθευτές να ψαλιδίζεται για ένα ποσοστό 67,8% των επιχειρήσεων αυτών.

«Δεν ψωνίζουμε όπως στο παρελθόν. Δεν επιλέγουμε πλέον τίποτε ακριβό» παραδέχεται η Χαρά Γιαννούση, μητέρα δύο παιδιών. «Κάποτε πηγαίναμε στο σουπερμάρκετ μία φορά τον μήνα και γεμίζαμε τα ντουλάπια. Παίρναμε διάφορα» σημειώνει και προσθέτει: «Τώρα πάμε μία φορά την εβδομάδα και προσέχουμε τι θα πάρουμε. Μόνο τα απαραίτητα». Οσο για τις εξόδους, αποτελούν και αυτές παρελθόν.

«Εάν υπάρχει η δυνατότητα προτιμάμε να δώσουμε τα χρήματα στα παιδιά και να βγουν αυτά» λέει. Οπως διευκρινίζει, δεν είναι από τους πολίτες που καθυστερούν οφειλές στο Δημόσιο ή λογαριασμούς. «Επειδή είμαι αγχωτική, προτιμώ να μην ψωνίσω κάτι και να πληρώσω κάποιον λογαριασμό» λέει η κυρία Γιαννούση, που είδε στον οικογενειακό προϋπολογισμό να μπαίνει ψαλίδι πάνω από 800 ευρώ τα τελευταία χρόνια.

«Χειμερία νάρκη». Η παρατεταμένη «χειμερία νάρκη» της αγοράς –όπως τη χαρακτηρίζουν οι ίδιοι οι ιδιοκτήτες επιχειρήσεων –θεωρείται αναμενόμενη, αφού έρχεται ως απόρροια αυτής της μείωσης της κατανάλωσης από τους πολίτες. Σύμφωνα με τα στοιχεία της πρόσφατης έρευνας του ΙΜΕ-ΓΣΕΒΕΕ, το 63,7% δηλώνει ότι έχει κάνει περικοπές στις δαπάνες ειδών διατροφής, το 90,3% περιόρισε τις δαπάνες για ένδυση και υπόδηση, ενώ σε ποσοστό 90% τα νοικοκυριά έχουν περιορίσει τις εξόδους σε εστιατόρια, ταβέρνες, μπαρ και σινεμά.

Ανάλογη τάση καταγράφει και η τελευταία έρευνα οικογενειακού προϋπολογισμού της ΕΛΣΤΑΤ. Μεταξύ 2012 και 2013 δείχνει μείωση δαπανών σε διαρκή αγαθά κατά 11,6%, σε εκπαίδευση κατά 11,3%, σε μεταφορές κατά 9,9%, σε διάφορα αγαθά και υπηρεσίες κατά 9,5%, σε δαπάνες για ξενοδοχεία, καφενεία και εστιατόρια κατά 9,3%, σε ένδυση και υπόδηση κατά 8,3%.

«Παρουσιάζω 15% μείωση του κύκλου εργασιών κάθε χρόνο» λέει χαρακτηριστικά ο Μιχάλης Κοτσιφάκης, ιδιοκτήτης εστιατορίου στον Πειραιά. «Κατεβάζουμε τις τιμές για να ανακουφίζονται οι πελάτες, αλλά και πάλι η κίνηση είναι μειωμένη και έχω πρόβλημα να καλύψω τα έξοδα» σημειώνει. Το 2009 αποφάσισε μάλιστα να επεκτείνει τη δραστηριότητά του, ανοίγοντας ένα δεύτερο μαγαζί κοντά στο εστιατόριό του. «Το ξεκίνησα προ κρίσης. Και μετά πιέστηκα. Αναγκάστηκα και το άφησα» διευκρινίζει.

Οι πολίτες δείχνουν πάντως να επιχειρούν να «πνίξουν» τα προβλήματά τους στα ποτά και στα τσιγάρα. Δεν εξηγείται αλλιώς η μικρή αύξηση που παρουσιάζουν οι δαπάνες για οινοπνευματώδη και καπνό –έστω και κατά 0,1%.