Οικοδομή υπεράνω κανόνων και περιορισμών, επενδύσεις άνευ κριτηρίων, νομιμοποίηση αυθαιρέτων, ακόμη και εντός προστατευόμενων περιοχών, κρίση στα υδάτινα οικοσυστήματα, απροστάτευτα δάση και καταδίκες της Ελλάδας για περιβαλλοντικές παραβάσεις: αυτά είναι ορισμένα από τα βασικά συμπεράσματα της 10ης ετήσιας έκθεσης περιβαλλοντικής νομοθεσίας, η οποία δόθηκε τη Δευτέρα στη δημοσιότητα από την περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς.

Όπως υποστήριξαν οι εκπρόσωποι της περιβαλλοντικής οργάνωσης, κατά την περίοδο που καλύπτει η φετινή έκθεση (Ιούλιος 2013-Ιούνιος 2014), «φάνηκε πως η περιβαλλοντικά ανεμπόδιστη ανάπτυξη μεγάλων επενδύσεων, κυρίως στον τομέα του τουρισμού, αποτελεί το νέο αναπτυξιακό πρόσταγμα, στο οποίο όλα τα συναρμόδια υπουργεία καλούνται να αναπροσαρμόσουν τη νομοθεσία και τις πολιτικές τους».

Στην έκθεση επισημαίνεται ότι οι τομείς που υπέστησαν τα σημαντικότερα πλήγματα ώστε να διευκολυνθεί το προαναφερόμενο αναπτυξιακό μοντέλο είναι μεταξύ άλλων, η δασική, χωροταξική και πολεοδομική νομοθεσία, αλλά και η ασφάλεια δικαίου, μέσα από καταιγισμό «φωτογραφικών» διατάξεων σε άσχετα νομοσχέδια για νομιμοποίηση παρανομιών και διευκόλυνση συγκεκριμένων επενδύσεων.

Ιδιαίτερη μνεία γίνεται από τους συντάκτες της έκθεσης στη διαχείριση αποβλήτων, όπου όπως αναφέρουν,έχουμε δυο εκ νέου παραπομπές της Ελλάδας στο Δικαστήριο της ΕΕ για μη συμμόρφωση με προηγούμενες αποφάσεις. Εάν οι αποφάσεις του δικαστηρίου είναι καταδικαστικές, τότε η Ελλάδα θα κληθεί να πληρώσει χρηματικά πρόστιμα.

Ειδικότερα:

-η πρώτη παραπομπή αφορά τη μη ολοκλήρωση εγκαταστάσεων επεξεργασίας αστικών λυμάτων σε έξι οικισμούς άνω των 10.000 κατοίκων, οι οποίες έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί από το 1998. Για την υπόθεση αυτή η ΕΕ προτείνει ως πρόστιμο κατ’ αποκοπή ποσό ύψους 11.514.081 ευρω και ημερήσια χρηματική ποινή 47.462 ευρω μέχρις ότου τηρηθούν οι υποχρεώσεις.

-η δεύτερη παραπομπή αφορά τη συνεχιζόμενη παράνομη λειτουργία και μη αποκατάσταση παράνομων χώρων διάθεσης απορριμμάτων, σε μη συμμόρφωση προς την απόφαση C-502/03 και παρά το γεγονός ότι τα περισσότερα από τα έργα αυτά συγχρηματοδοτεί η ΕΕ. Η Επιτροπή ζητάει από το Δικαστήριο την επιβολή ημερήσιας χρηματικής ποινής ύψους 71.193 ευρω για κάθε μέρα που μεσολαβεί από τη δεύτερη απόφαση του Δικαστηρίου μέχρις ότου η Ελλάδα συμμορφωθεί με την απόφαση, καθώς και κατ΄αποκοπή προστίμου 7.786 ευρω ανά ημέρα για το διάστημα που μεσολαβεί από την πρώτη απόφαση το 2005 μέχρι την ημέρα της έκδοσης της δεύτερης απόφασης.

Επιπλέον, στην έκθεση χαρακτηρίζεται ιδιαίτερα ανησυχητική η ανεπαρπής εφαρμογή της Κοινοτικής Οδηγίας για τα νερά (2000/ΕΚ). «Η οικολογική κατάσταση στα μισά σχεδόν από τα υδάτινα σώματα (48,85%) χαρακτηρίζεται –βάσει των σχεδίων διαχείρισης- ως μέτρια ή ελλιπής. Επίσης, πάνω από το 1/3 (35,38%) των υδάτινων στρωμάτων, χαρακτηρίζεται από «κατώτερη της καλής» χημικής κατάστασης», αναφέρεται χαρακτηριστικά στην έκθεση.

Όπως αναφέρθηκε κατά τη διάρκεια της παρουσίασης «η ανησυχία εντείνεται, αν συνυπολογίσει κανείς πως σε ένα ακόμη πεδίο, η Ελλάδα στερείται των απαραίτητων στοιχείων για να εφαρμόσει τις οδηγίες: η χημική κατάσταση του 58,9% των υδάτινων σωμάτων και η οικολογική κατάσταση του 25% αναφέρονται ως άγνωστες».

Ενδεικτικό είναι το γεγονός όπως τόνισαν οι εκπρόσωποι της WWF Ελλάς, ότι σε ό,τι αφορά της ανοιχτές πληγές παραβιάσεων στην ΕΕ των 28, το 2013 η Ελλάδα μοιράστηκε τη δεύτερη θέση μαζί με την Ιταλία με 25 παραβιάσεις.

Ενα είναι το κυρίαρχο στοιχείο της 10ης ετήσιας καταγραφής της εφαρμογής περιβαλλοντικής νομοθεσίας: «η ραγδαία περιβαλλοντική οπισθοδρόμηση» επισήμανε μεταξύ άλλων, ο διευθυντής του WWF Ελλάς Δημήτρης Καραβέλας. «Στην Ελλάδα της κρίσης ωριμάζει ένα νέο αναπτυξιακό όραμα από παλιό υλικό και δίχως μέλλον. Η χώρα ως απεριόριστος υποδοχέας νέων οικοδομικών και εντατικών χρήσεων. Κι όμως υπάρχει ένας άλλος δρόμος, αυτός της ουσιαστικής και βιώσιμης ανάπτυξης».